Chronologizacja
Pochodzenie
może łac. olīva
może niem. Olive
1. do smażenia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | tłuszcz |
Połączenia
- gorąca, rozgrzana, wrząca oliwa
- oliwa do sałatek, do smażenia; do lamp, do lampek; oliwa z oliwek; z pierwszego tłoczenia
- produkcja; butelka, łyżeczka, łyżka, szklanka oliwy
- sałata; butelka z oliwą
- sardynki, szproty, śledzie w oliwie
- używać oliwy
- przyprawić; polać, zalać; natrzeć, posmarować, wysmarować (mięso, formę) oliwą
- ucierać, wymieszać, zmieszać coś z oliwą
- piec, podsmażyć, smażyć, upiec, zeszklić, zrumienić coś na oliwie; dusić, marynować, moczyć, namoczyć coś w oliwie
Cytaty
|
Sześć sardeli albo jednego śledzia ulika opłukać, wyjąć ości, pokrajać drobno, wymieszać z jabłkami, wlać łyżkę kaparów, dwie łyżki oliwy, octu do smaku, popieprzyć, wymieszać razem i podać. źródło: NKJP: Jabłka na stole, Dziennik Polski, 2002-02-09 |
|
|
W sklepach jest sprzedawane coś, co nazywa się oliwą z oliwnych wytłoczyn. To produkt trochę gorszej jakości, powstający po ogrzaniu i zmieleniu oliwek użytych wcześniej do produkcji oliwy z pierwszego tłoczenia [...]. źródło: NKJP: ANNA KOLET-ICIEK: Masło wcale nie maślane, Dziennik Polski, 2005-11-22 |
|
|
Apicjusz zalecał zawinięcie ryby w papirus przed pieczeniem. My możemy użyć folii aluminiowej lub pergaminu i upiec rybę na grillu lub w piekarniku. Przed podaniem trzeba posmarować ją oliwą. Do ryby oczywiście schłodzone białe wytrawne wino. źródło: NKJP: Tadeusz Olszański: kącik konesera, Kuchnia, 1999 |
|
|
Łososia może przyrządzić nawet osoba, która bywa w kuchni okazjonalnie. Najpierw trzeba go przez dwie godziny marynować w oliwie z dodatkiem czosnku, świeżego rozmarynu, soli i pieprzu. źródło: NKJP: (j.sp): Odchudzimy wodzisławian, Nowiny Raciborskie, 2007-06-19 |
|
|
[...] od czasu do czasu prokuruję sobie ucztę: mocno przyprawione ziołami, panierowane bułeczką i smażone na oliwie kotleciki z zielonego groszku, marchewki, jajek na twardo. źródło: NKJP: Smakosz: Kotlety, Dziennik Polski, 2001-02-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | oliwa |
oliwy |
|
| D. | oliwy |
oliw |
|
| C. | oliwie |
oliwom |
|
| B. | oliwę |
oliwy |
|
| N. | oliwą |
oliwami |
|
| Ms. | oliwie |
oliwach |
|
| W. | oliwo |
oliwy |
2. do smarowania
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ciecz |
Połączenia
- smarować oliwą; umorusany oliwą
Cytaty
|
Na głównym bazarze [...] na straganach, obok cebuli, worków cukru, przypraw i poćwiartowanych połci mięsa, leżą lśniące od oliwy karabiny [...]. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
Z zapartym tchem obserwowałem, jak ściągnąwszy z maszyny pokrowiec, unosi szpule, sprawdza taśmę, przeciera wałek szmatką zwilżoną spirytusem, a potem smaruje oliwą szyny wózka i długo czyści każdą z metalowych czcionek [...]. źródło: NKJP: Zbigniew Mentzel: Wszystkie języki świata, 2005 |
|
|
Ścieram oliwę po niezmordowanych mechanikach. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | oliwa |
oliwy |
|
| D. | oliwy |
oliw |
|
| C. | oliwie |
oliwom |
|
| B. | oliwę |
oliwy |
|
| N. | oliwą |
oliwami |
|
| Ms. | oliwie |
oliwach |
|
| W. | oliwo |
oliwy |
3. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- niezły oliwa
Cytaty
|
Podobno niezły był z niego oliwa - chlał tak, że zasypiał za katedrą. źródło: NKJP: Artur Górski: Magia „Sacro Arsenale”, 2006 |
|
|
[...] trzymał wódkę w wodzie, żeby była chłodniejsza, na wędce, a sekretarz był zapalony wędkarz i przyuważył z daleka, że ten tam młody towarzysz ciągle coś wyciąga, i zwrócił na niego uwagę. [A sądząc po gębie, niezły oliwa być musiał]. źródło: NKJP: Rafał A Ziemkiewicz: Żywina, 2008 |
|
|
Mój proboszcz to dopiero oliwa! Pije bo ma za co. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | oliwa |
oliwy |
|
| D. | oliwy |
oliw |
|
| C. | oliwie |
oliwom |
|
| B. | oliwę |
oliwy |
|
| N. | oliwą |
oliwami |
|
| Ms. | oliwie |
oliwach |
|
| W. | oliwo |
oliwy |