UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ożyć

Chronologizacja

1440, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ożyję	ożyjemy
2 os.	ożyjesz	ożyjecie
3 os.	ożyje	ożyją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ożyłem +(e)m ożył	ożyłam +(e)m ożyła	ożyłom +(e)m ożyło	ożyliśmy +(e)śmy ożyli	ożyłyśmy +(e)śmy ożyły
2 os.	ożyłeś +(e)ś ożył	ożyłaś +(e)ś ożyła	ożyłoś +(e)ś ożyło	ożyliście +(e)ście ożyli	ożyłyście +(e)ście ożyły
3 os.	ożył	ożyła	ożyło	ożyli	ożyły

bezosobnik: ożyto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ożyjmy
2 os.	ożyj	ożyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ożyłbym bym ożył	ożyłabym bym ożyła	ożyłobym bym ożyło	ożylibyśmy byśmy ożyli	ożyłybyśmy byśmy ożyły
2 os.	ożyłbyś byś ożył	ożyłabyś byś ożyła	ożyłobyś byś ożyło	ożylibyście byście ożyli	ożyłybyście byście ożyły
3 os.	ożyłby by ożył	ożyłaby by ożyła	ożyłoby by ożyło	ożyliby by ożyli	ożyłyby by ożyły

bezosobnik: ożyto by

bezokolicznik: ożyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ożywszy

gerundium: ożycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ożycie	ożycia
D.	ożycia	ożyć
C.	ożyciu	ożyciom
B.	ożycie	ożycia
N.	ożyciem	ożyciami
Ms.	ożyciu	ożyciach
W.	ożycie	ożycia

odpowiednik aspektowy: ożywać

Pochodzenie

Zob. żyć

1. o zmarłym

Definicja

stać się żywym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Cytaty

	Mauzoleum Lenina, w którym zakonserwowane jest ciało i mózg wodza rewolucji, zbudowane zostało według planów zbliżonych do egipskich ściętych piramid, w jakich na powtórne ożycie czekały zabalsamowane zwłoki faraonów. źródło: NKJP: Zenon Chocimski: Ezoteryczne źródła komunizmu, Fronda, 1998-09-101
	Pierwszy raz widział prawdziwe kości. Na samą myśl, że kiedyś były obleczone ciałem żywych ludzi, odczuwał nieokreślony niepokój. Niemal spodziewał się, że szczątki ożyją i z wielu kości zrodzi się jedna istota, pragnąca wymierzyć im karę za zakłócanie należnego jej spokoju. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008
	– Nic się nie bój, synek – wziął na ręce Jorgusia. – Z wujem Stachem nie zginiesz! Jak nawet umrze, to ożyje. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002
	Kiedy na koniec [...] odnalazła głowę i przytknęła ją do reszty ciała, wszystkie członki się zrosły; Ozyrys ożył i stał się nieśmiertelny. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

2. na wiosnę

Definicja

odzyskać pełnię sił fizycznych lub psychicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Cytaty

Kto miałby znaleźć strunę, na której należałoby zagrać, by człowiek ożył wewnętrznie i mógł znowu cieszyć się życiem?

źródło: NKJP: Józef Augustyn: Rozmowy o księżach rodzinie i życiu duchowym, 2010

To prawda, zabrałaś duszę moją – ona należy do Ciebie i czekam na jej ożycie po widzeniu się z Tobą.

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

3. poruszyć się

Definicja

zacząć się poruszać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

	Stojący dotąd nieruchomo na poboczu ludzie nagle ożyli, ruszyli za samochodem, waląc pięściami po blaszanej karoserii. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009
	Czerwonawy płomień ożył pod podmuchem wiatru. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963
	Podstawowym, dominującym doznaniem, jakie ogarnia człowieka, któremu nad głową pęka śnieg, jest poczucie bezradności. Widzisz kątem oka, że stok ożył, że lawiny nic już nie powstrzyma - i nie możesz temu zaradzić. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1999
	Przestraszona, nie ruszała się dłuższą chwilę, dopiero gdy podniósł rękę do ust i chuchnął na nią parę razy ciepłym oddechem, biedronka ożyła i zaraz potem pośpiesznie poczęła wędrować po otwartej dłoni. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Miazga, 1979

4. o mieście

Definicja

stać się pełnym ruchu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

dom, rynek, zamek ożył; wieś ożyła; miasto ożyło;

Cytaty

	Po letniej przerwie ożyje [...] tarnowska scena. Już w sobotę i niedzielę o godz. 18 można będzie zobaczyć „Wieczór kawalerski” w reżyserii Janusza Szydłowskiego. źródło: NKJP: (PACH): Kawalerski weekend, Gazeta Krakowska, 2005-09-09
	[...] plac Ratuszowy ożyje pod koniec sierpnia i we wrześniu. Wtedy będą koncerty i festiwal teatrów ulicznych. źródło: NKJP: Konrad Przezdzięk: Letnia posucha, Gazeta Wrocławska, 2001-08-10
	Dom ożył, śmiechy i krzyki dzieci zagłuszyły dawne troski, troski wyniosły się poza dom, na bezdomne równiny. źródło: NKJP: Wit Szostak: Oberki do końca świata, 2007
	Koło dziesiątej szosa ożyła nowym ruchem. Ze swych placówek nad rzeką ciągnęły kompanie piechoty, wzbijając kurz, przelatywali motocykliści, leśnymi ścieżkami spływały na drogę długie sznury taborów. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955

Składnia

ożyć

(CZYM)

5. o wspomnieniach

Definicja

pojawić się ponownie po jakiejś przerwie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu częstotliwość

Połączenia

spór ożyje; nadzieja, przyjaźń, turystyka ożyła; wspomnienia ożyły

Cytaty

	W dawnych dobrych czasach antologie opowiadań były popisowym numerem wydawców. I mam nadzieję, że ta szlachetna tradycja ożyje na powrót. źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Opowiadania pod dyktando, Polityka, 2005-03-26
	Jutro Polska podpisuje wieloletnią umowę na dostawy gazu z Rosji. Ożyje stary spór, czy powinniśmy uzależniać się od jamalskiej rury. źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Polska - Rosja, Gazeta Wyborcza, 1996-09-24
	Zamachowcy wypuścili pary sarinu na otwartą przestrzeń, zginęło siedem osób, kilkaset zostało rannych. Wspomnienia japońskich doświadczeń ożyły po 11 września. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia : rzecz o władzy i wolności, 2002
	Pustawo było wtedy w Tatrach. Dopiero po pierwszej wojnie, kiedy ożyła turystyka zimowa i narty stały się bardziej popularne, przypomniano sobie o niebezpieczeństwie lawin. źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008
	Alice-Marie wpatrywała się w nie zafascynowana. W Antku nagle ożyła nadzieja. Może jeszcze nie wszystko stracone... – Chodźmy jeszcze na kawę do hotelu – zaproponował niewinnie. – źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006
	Odnaleźli się kilka miesięcy temu i przerwana przyjaźń ożyła na nowo. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

6. o twarzy

Definicja

zacząć ponownie wyrażać jakieś uczucia, pragnienia, myśli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

twarz ożyła; oczy ożyły

Cytaty

. Nakrapiana pryszczami twarz ożyła, ale Gloria zapomniała, o co chciała spytać. - Chcesz się czegoś napić? - spytał.

źródło: NKJP: Anna E. Kamieniecka: Dziewczyna z Buenos, 2005

- Nie mam nikogo. - To gorsza sprawa. - Jego oczy nagle ożyły w tej otłuszczonej twarzy. - W takim razie dwóch świadków z miejsca zamieszkania, pochodzi pani z Warszawy?

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Listy miłości, 2008

Data ostatniej modyfikacji: 27.08.2017