UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zrozumieć

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. rozumieć

1. tekst

Definicja

zacząć wiedzieć, jaki jest sens, istota lub przebieg czegoś i jak się w związku z tym zachować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obczaić, pojąć, pokumać, sczaić, skapować, skumać, zakapować, zakumać

Połączenia

zrozumieć aluzję, dowcip, polecenie, prośbę, pytanie, słowo, tekst, współczesną sztukę, zadanie, znaczenie
zrozumieć dobrze, doskonale, niewiele, w lot
przeczytać i zrozumieć, wysłuchać i zrozumieć

Cytaty

	Taszyńska spojrzała na zegarek. Nic nie powiedziała, ale zrozumiałem aluzję. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009
	Zabójcy na tle religijnym dbają o czytelność przekazu. [...] Boją się, że ich przesłanie nie zostanie zrozumiane, a wtedy cała misterna robota na nic. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010
	Niewiele zrozumiał z przerywanego jękami bełkotu franciszkanina. źródło: NKJP: Marcin Wroński: Officium Secretum: pies pański, 2010
	[...] nigdy nie zrozumiem, jak się to stało. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999
	[...] siedzę w Paryżu i próbuję zrozumieć, czym jest sztuka. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Kabaret metafizyczny, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zrozumiem	zrozumiemy
2 os.	zrozumiesz	zrozumiecie
3 os.	zrozumie	zrozumieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrozumiałem +(e)m zrozumiał	zrozumiałam +(e)m zrozumiała	zrozumiałom +(e)m zrozumiało	zrozumieliśmy +(e)śmy zrozumieli	zrozumiałyśmy +(e)śmy zrozumiały
2 os.	zrozumiałeś +(e)ś zrozumiał	zrozumiałaś +(e)ś zrozumiała	zrozumiałoś +(e)ś zrozumiało	zrozumieliście +(e)ście zrozumieli	zrozumiałyście +(e)ście zrozumiały
3 os.	zrozumiał	zrozumiała	zrozumiało	zrozumieli	zrozumiały

bezosobnik: zrozumiano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zrozumiejmy zrozummy
2 os.	zrozum rzadziej zrozumiej	zrozumcie rzadziej zrozumiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrozumiałbym bym zrozumiał	zrozumiałabym bym zrozumiała	zrozumiałobym bym zrozumiało	zrozumielibyśmy byśmy zrozumieli	zrozumiałybyśmy byśmy zrozumiały
2 os.	zrozumiałbyś byś zrozumiał	zrozumiałabyś byś zrozumiała	zrozumiałobyś byś zrozumiało	zrozumielibyście byście zrozumieli	zrozumiałybyście byście zrozumiały
3 os.	zrozumiałby by zrozumiał	zrozumiałaby by zrozumiała	zrozumiałoby by zrozumiało	zrozumieliby by zrozumieli	zrozumiałyby by zrozumiały

bezosobnik: zrozumiano by

bezokolicznik: zrozumieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zrozumiawszy

gerundium: zrozumienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zrozumienie	zrozumienia
D.	zrozumienia	zrozumień
C.	zrozumieniu	zrozumieniom
B.	zrozumienie	zrozumienia
N.	zrozumieniem	zrozumieniami
Ms.	zrozumieniu	zrozumieniach
W.	zrozumienie	zrozumienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zrozumiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zrozumiany	zrozumiany	zrozumiany	zrozumiane	zrozumiana
D.	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianej
C.	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianej
B.	zrozumianego	zrozumianego	zrozumiany	zrozumiane	zrozumianą
N.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianą
Ms.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zrozumiani	zrozumiani	zrozumiane	zrozumiane
D.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych
C.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym
B.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumiane
N.	zrozumianymi	zrozumianymi	zrozumianymi	zrozumianymi
Ms.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych

odpowiednik aspektowy: rozumieć

Składnia

Rz_osobowy	+	zrozumieć	+	CO
Rz_osobowy	+	zrozumieć	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. powagę sytuacji

Definicja

zacząć wiedzieć, że to, o czym mowa, jest prawdą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

zrozumieć potrzebę czegoś, powagę sytuacji
zrozumieć dobrze, doskonale

Cytaty

	Sternik sam zrozumiał sytuację i mocnym zwrotem skręcił okręt rufą do huraganu. Dzięki temu następne uderzenia fal nie groziły już im przewróceniem. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1996
	Od chwili kiedy zrozumiała, że jest chory - chciała mu pomóc. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961
	Zamknąłem oczy. Na próżno starałem się zrozumieć, co to wszystko znaczy. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006
	[...] nie mogłem zrozumieć, dlaczego mnie tak zniechęca do tego miejsca. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zrozumiem	zrozumiemy
2 os.	zrozumiesz	zrozumiecie
3 os.	zrozumie	zrozumieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrozumiałem +(e)m zrozumiał	zrozumiałam +(e)m zrozumiała	zrozumiałom +(e)m zrozumiało	zrozumieliśmy +(e)śmy zrozumieli	zrozumiałyśmy +(e)śmy zrozumiały
2 os.	zrozumiałeś +(e)ś zrozumiał	zrozumiałaś +(e)ś zrozumiała	zrozumiałoś +(e)ś zrozumiało	zrozumieliście +(e)ście zrozumieli	zrozumiałyście +(e)ście zrozumiały
3 os.	zrozumiał	zrozumiała	zrozumiało	zrozumieli	zrozumiały

bezosobnik: zrozumiano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zrozumiejmy zrozummy
2 os.	zrozum rzadziej zrozumiej	zrozumcie rzadziej zrozumiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrozumiałbym bym zrozumiał	zrozumiałabym bym zrozumiała	zrozumiałobym bym zrozumiało	zrozumielibyśmy byśmy zrozumieli	zrozumiałybyśmy byśmy zrozumiały
2 os.	zrozumiałbyś byś zrozumiał	zrozumiałabyś byś zrozumiała	zrozumiałobyś byś zrozumiało	zrozumielibyście byście zrozumieli	zrozumiałybyście byście zrozumiały
3 os.	zrozumiałby by zrozumiał	zrozumiałaby by zrozumiała	zrozumiałoby by zrozumiało	zrozumieliby by zrozumieli	zrozumiałyby by zrozumiały

bezosobnik: zrozumiano by

bezokolicznik: zrozumieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zrozumiawszy

gerundium: zrozumienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zrozumienie	zrozumienia
D.	zrozumienia	zrozumień
C.	zrozumieniu	zrozumieniom
B.	zrozumienie	zrozumienia
N.	zrozumieniem	zrozumieniami
Ms.	zrozumieniu	zrozumieniach
W.	zrozumienie	zrozumienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zrozumiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zrozumiany	zrozumiany	zrozumiany	zrozumiane	zrozumiana
D.	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianej
C.	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianej
B.	zrozumianego	zrozumianego	zrozumiany	zrozumiane	zrozumianą
N.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianą
Ms.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zrozumiani	zrozumiani	zrozumiane	zrozumiane
D.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych
C.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym
B.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumiane
N.	zrozumianymi	zrozumianymi	zrozumianymi	zrozumianymi
Ms.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych

odpowiednik aspektowy: rozumieć

Składnia

Rz_osobowy	+	zrozumieć	+	CO
Rz_osobowy	+	zrozumieć	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

3. w jakiś sposób

Definicja

przypisać czemuś określone znaczenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

zrozumieć dosłownie, opacznie, po swojemu, źle

Cytaty

	Źle mnie zrozumiałaś, ja tylko proszę, żebyś oszczędziła dziś mamie wszystkiego, co tylko można... źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie. Odcinek 214, 2010
	Motmain ważył każde słowo, by nie zostało zrozumiane opacznie. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	Czasami ludzie obawiają się, że ich odmowa zrozumiana będzie jako sygnał braku sympatii czy chęć odsunięcia się. źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1992
	[...] jeśli autor miał na myśli to, co napisałem (zgodnie z tym, jak zrozumiałem intencję autora), to osobiście nic zdrożnego w tym poglądzie nie widzę. źródło: NKJP: forum.historia.org.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zrozumiem	zrozumiemy
2 os.	zrozumiesz	zrozumiecie
3 os.	zrozumie	zrozumieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrozumiałem +(e)m zrozumiał	zrozumiałam +(e)m zrozumiała	zrozumiałom +(e)m zrozumiało	zrozumieliśmy +(e)śmy zrozumieli	zrozumiałyśmy +(e)śmy zrozumiały
2 os.	zrozumiałeś +(e)ś zrozumiał	zrozumiałaś +(e)ś zrozumiała	zrozumiałoś +(e)ś zrozumiało	zrozumieliście +(e)ście zrozumieli	zrozumiałyście +(e)ście zrozumiały
3 os.	zrozumiał	zrozumiała	zrozumiało	zrozumieli	zrozumiały

bezosobnik: zrozumiano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zrozumiejmy zrozummy
2 os.	zrozum rzadziej zrozumiej	zrozumcie rzadziej zrozumiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrozumiałbym bym zrozumiał	zrozumiałabym bym zrozumiała	zrozumiałobym bym zrozumiało	zrozumielibyśmy byśmy zrozumieli	zrozumiałybyśmy byśmy zrozumiały
2 os.	zrozumiałbyś byś zrozumiał	zrozumiałabyś byś zrozumiała	zrozumiałobyś byś zrozumiało	zrozumielibyście byście zrozumieli	zrozumiałybyście byście zrozumiały
3 os.	zrozumiałby by zrozumiał	zrozumiałaby by zrozumiała	zrozumiałoby by zrozumiało	zrozumieliby by zrozumieli	zrozumiałyby by zrozumiały

bezosobnik: zrozumiano by

bezokolicznik: zrozumieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zrozumiawszy

gerundium: zrozumienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zrozumienie	zrozumienia
D.	zrozumienia	zrozumień
C.	zrozumieniu	zrozumieniom
B.	zrozumienie	zrozumienia
N.	zrozumieniem	zrozumieniami
Ms.	zrozumieniu	zrozumieniach
W.	zrozumienie	zrozumienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zrozumiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zrozumiany	zrozumiany	zrozumiany	zrozumiane	zrozumiana
D.	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianej
C.	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianej
B.	zrozumianego	zrozumianego	zrozumiany	zrozumiane	zrozumianą
N.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianą
Ms.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zrozumiani	zrozumiani	zrozumiane	zrozumiane
D.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych
C.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym
B.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumiane
N.	zrozumianymi	zrozumianymi	zrozumianymi	zrozumianymi
Ms.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych

odpowiednik aspektowy: rozumieć

Składnia

Rz_osobowy

zrozumieć

CO + JAK

4. kogoś

Definicja

myśląc o kimś lub słuchając jego słów, stać się jakby tą osobą i zacząć czuć podobnie jak ona

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pojąć

Połączenia

zrozumieć czyjeś frustracje, motywy, czyjeś zachowanie, zdenerwowanie, czyjąś pasję

Cytaty

Andrzej nie miał rodziców, był z domu dziecka. […] To dziwne, ale kiedy żył, nigdy nie pomyślałam, że muszę znać jego przeszłość, by go zrozumieć.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Nie mogę inaczej. Zrozum mnie. To dla mnie niepowtarzalna okazja.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Opuszczenie towarzyszy broni w walce i poddanie się wrogowi bez walki nie przynosi chluby żołnierzowi. […] wprawdzie nie można ich czynu uznać za usprawiedliwiony, lecz można zrozumieć motywy ich postępowania.

źródło: NKJP: Henryk Zdzisław Figura: 1 Dywizja Piechoty pod Lenino 12-13.10.1943, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zrozumiem	zrozumiemy
2 os.	zrozumiesz	zrozumiecie
3 os.	zrozumie	zrozumieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrozumiałem +(e)m zrozumiał	zrozumiałam +(e)m zrozumiała	zrozumiałom +(e)m zrozumiało	zrozumieliśmy +(e)śmy zrozumieli	zrozumiałyśmy +(e)śmy zrozumiały
2 os.	zrozumiałeś +(e)ś zrozumiał	zrozumiałaś +(e)ś zrozumiała	zrozumiałoś +(e)ś zrozumiało	zrozumieliście +(e)ście zrozumieli	zrozumiałyście +(e)ście zrozumiały
3 os.	zrozumiał	zrozumiała	zrozumiało	zrozumieli	zrozumiały

bezosobnik: zrozumiano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zrozumiejmy zrozummy
2 os.	zrozum rzadziej zrozumiej	zrozumcie rzadziej zrozumiejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrozumiałbym bym zrozumiał	zrozumiałabym bym zrozumiała	zrozumiałobym bym zrozumiało	zrozumielibyśmy byśmy zrozumieli	zrozumiałybyśmy byśmy zrozumiały
2 os.	zrozumiałbyś byś zrozumiał	zrozumiałabyś byś zrozumiała	zrozumiałobyś byś zrozumiało	zrozumielibyście byście zrozumieli	zrozumiałybyście byście zrozumiały
3 os.	zrozumiałby by zrozumiał	zrozumiałaby by zrozumiała	zrozumiałoby by zrozumiało	zrozumieliby by zrozumieli	zrozumiałyby by zrozumiały

bezosobnik: zrozumiano by

bezokolicznik: zrozumieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zrozumiawszy

gerundium: zrozumienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zrozumienie	zrozumienia
D.	zrozumienia	zrozumień
C.	zrozumieniu	zrozumieniom
B.	zrozumienie	zrozumienia
N.	zrozumieniem	zrozumieniami
Ms.	zrozumieniu	zrozumieniach
W.	zrozumienie	zrozumienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zrozumiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zrozumiany	zrozumiany	zrozumiany	zrozumiane	zrozumiana
D.	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianego	zrozumianej
C.	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianemu	zrozumianej
B.	zrozumianego	zrozumianego	zrozumiany	zrozumiane	zrozumianą
N.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianą
Ms.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zrozumiani	zrozumiani	zrozumiane	zrozumiane
D.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych
C.	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym	zrozumianym
B.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumiane
N.	zrozumianymi	zrozumianymi	zrozumianymi	zrozumianymi
Ms.	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych	zrozumianych

odpowiednik aspektowy: rozumieć

Składnia

Rz_osobowy

zrozumieć

KOGO/CO

Przysłowia

Syty głodnego nie zrozumie

Data ostatniej modyfikacji: 05.07.2023