Chronologizacja
Pochodzenie
Od: psł. *cělěti 'stawać się całym, zdrowym, goić się' z przedrostkiem o-; zob. cały
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | uratować się |
Połączenia
- budowla, książka ocalała; dzieło, miasto, pokolenie ocalało; pamiątki ocalały
- ocaleć od głodu, od represji, od zagłady
- ocaleć przed inwazją, przed katastrofą
- ocaleć z bitwy, z kataklizmu, z katastrofy, z masakry, z obozu, z pogromu, z powstania, z wojny, z zamachu
Cytaty
|
Co się stało z małym Bernsteinem? Ocalał z pogromu Hucisk? - spytałem. - Nie, nie ocalał. źródło: KWSJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959 |
|
|
Nieliczni ranni, którzy ocaleli z tego kotła grozy i przygnali, bełkocąc bez ładu i składu, do szpitala [...] w tę noc żółtą od łuny pożaru, nie mogli odtąd znieść warkotu samolotów. źródło: KWSJP: Maria Jarochowska: Najgorsza chwila życia, 1959 |
|
|
Wrócili potem do swoich stron rodzinnych i rozpoczęli nowe życie, dźwigając z gruzów i zgliszczy zburzone miasta i sioła. W ten oto sposób ocalało od zagłady pokolenie wywodzące się od Beniamina. źródło: KWSJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
|
|
Paczków szczęśliwie ocalał od większych zniszczeń w czasie II wojny światowej. źródło: KWSJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997 |
|
|
[…] na przedpolach Warszawy rozegrała się tamtego sierpnia jedna z tych bitew, które decydują o losach świata i kształtują historię. Przy kompletnej obojętności, a nawet niechęci Europy bitwa przyniosła jej ocalenie przed bolszewizmem. źródło: KWSJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 1989 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ocaleję |
ocalejemy |
|||
| 2 os. |
ocalejesz |
ocalejecie |
|||
| 3 os. |
ocaleje |
ocaleją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ocalałem +(e)m ocalał |
ocalałam +(e)m ocalała |
ocalałom +(e)m ocalało |
ocaleliśmy +(e)śmy ocaleli |
ocalałyśmy +(e)śmy ocalały |
| 2 os. |
ocalałeś +(e)ś ocalał |
ocalałaś +(e)ś ocalała |
ocalałoś +(e)ś ocalało |
ocaleliście +(e)ście ocaleli |
ocalałyście +(e)ście ocalały |
| 3 os. |
ocalał |
ocalała |
ocalało |
ocaleli |
ocalały |
bezosobnik: ocalano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ocalejmy |
|
| 2 os. |
ocalej |
ocalejcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ocalałbym bym ocalał |
ocalałabym bym ocalała |
ocalałobym bym ocalało |
ocalelibyśmy byśmy ocaleli |
ocalałybyśmy byśmy ocalały |
| 2 os. |
ocalałbyś byś ocalał |
ocalałabyś byś ocalała |
ocalałobyś byś ocalało |
ocalelibyście byście ocaleli |
ocalałybyście byście ocalały |
| 3 os. |
ocalałby by ocalał |
ocalałaby by ocalała |
ocalałoby by ocalało |
ocaleliby by ocaleli |
ocalałyby by ocalały |
bezosobnik: ocalano by
bezokolicznik: ocaleć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ocalawszy
gerundium: ocalenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | ocalenie |
ocalenia |
| D. | ocalenia |
ocaleń |
| C. | ocaleniu |
ocaleniom |
| B. | ocalenie |
ocalenia |
| N. | ocaleniem |
ocaleniami |
| Ms. | ocaleniu |
ocaleniach |
| W. | ocalenie |
ocalenia |
Składnia
|
+ | ocaleć | + |
z CZEGO | od CZEGO | przed CZYM
|