UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

świadomy

Chronologizacja

XV w., Bor

Pochodzenie

psł. *sъvědomъ 'dobrze wiedzący, znający; uświadomiony'

Pierwotny imiesłów bierny czasu teraźniejszego z przyrostkiem *-omъ od psł. *sъ-věděti ‘dowiedzieć się, wiedzieć, znać coś dobrze’. Por. wiadomy

1. ryzyka

Definicja

taki, który wie o czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Połączenia

świadomy kosztów, niebezpieczeństwa, obowiązków, oczekiwań, ograniczeń, ryzyka, skutków czegoś, zagrożenia, znaczenia czegoś
całkowicie świadomy

Cytaty

Markiz był świadom, że Weronika należy do pięknych kobiet.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1996

Siedzieli naprzeciw siebie, odgrodzeni drzwiami, świadomi swej obecności.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	świadomy	świadomy	świadomy	świadome	świadoma
D.	świadomego	świadomego	świadomego	świadomego	świadomej
C.	świadomemu	świadomemu	świadomemu	świadomemu	świadomej
B.	świadomego	świadomego	świadomy	świadome	świadomą
N.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym	świadomą
Ms.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym	świadomej
W.	świadomy	świadomy	świadomy	świadome	świadoma

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	świadomi	świadomi	świadome	świadome
D.	świadomych	świadomych	świadomych	świadomych
C.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym
B.	świadomych	świadomych	świadomych	świadome
N.	świadomymi	świadomymi	świadomymi	świadomymi
Ms.	świadomych	świadomych	świadomych	świadomych
W.	świadomi	świadomi	świadome	świadome

Inne uwagi

W funkcji predykatywnej używa się ponadto formy świadom

Składnia

	+	świadomy	+	CZEGO
szyk: neutralny
	+	świadomy	+	że ZDANIE
szyk: tylko prepozycja

2. klient

Definicja

taki, który dobrze się w czymś orientuje i dzięki temu postępuje w sposób przemyślany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

świadomy chrześcijanin, katolik, klient, konsument; świadoma matka; świadomi obywatele, Polacy, robotnicy

Cytaty

Po lekturze tej książki [...] będziesz przygotowany na zakupy i staniesz się świadomym klientem.

źródło: NKJP: Bartosz Danowski: Hardware. Leksykon pojęć sprzętowych, 2005

W pismach Bojki, jego biografii najbardziej zafascynowało mnie to dorastanie jego i warstwy chłopskiej do polskości, przekształcanie się chłopów na przełomie XIX i XX w. w świadomych Polaków.

źródło: NKJP: Kazimierz Turkiewicz: Chłopski Skarga z Gręboszowa, Gazeta Krakowska, 2003-04-18

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	świadomy	świadomy	świadomy	świadome	świadoma
D.	świadomego	świadomego	świadomego	świadomego	świadomej
C.	świadomemu	świadomemu	świadomemu	świadomemu	świadomej
B.	świadomego	świadomego	świadomy	świadome	świadomą
N.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym	świadomą
Ms.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym	świadomej
W.	świadomy	świadomy	świadomy	świadome	świadoma

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	świadomi	świadomi	świadome	świadome
D.	świadomych	świadomych	świadomych	świadomych
C.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym
B.	świadomych	świadomych	świadomych	świadome
N.	świadomymi	świadomymi	świadomymi	świadomymi
Ms.	świadomych	świadomych	świadomych	świadomych
W.	świadomi	świadomi	świadome	świadome

3. czyn

Definicja

taki, który zaistniał w wyniku czyjejś refleksji - zastanowienia się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

antonimy:

bezwiedny

Połączenia

świadomy chwyt, czyn, wybór, zamiar; świadoma decyzja, kreacja; świadome działanie, macierzyństwo, przeżywanie czegoś, rodzicielstwo, zachowanie
świadomy i dobrowolny, świadomy i odpowiedzialny, świadomy i podświadomy

Cytaty

Można przyjąć, że pierwsze zabójstwo nie było w pełni świadome, raczej nawet przypadkowe.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

[...] rozstanie, które jest wynikiem świadomych działań i decyzji, nie powinno boleć.

źródło: NKJP: Chmurne niebo rozstań, Cosmopolitan, 2000

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	świadomy	świadomy	świadomy	świadome	świadoma
D.	świadomego	świadomego	świadomego	świadomego	świadomej
C.	świadomemu	świadomemu	świadomemu	świadomemu	świadomej
B.	świadomego	świadomego	świadomy	świadome	świadomą
N.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym	świadomą
Ms.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym	świadomej
W.	świadomy	świadomy	świadomy	świadome	świadoma

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	świadomi	świadomi	świadome	świadome
D.	świadomych	świadomych	świadomych	świadomych
C.	świadomym	świadomym	świadomym	świadomym
B.	świadomych	świadomych	świadomych	świadome
N.	świadomymi	świadomymi	świadomymi	świadomymi
Ms.	świadomych	świadomych	świadomych	świadomych
W.	świadomi	świadomi	świadome	świadome

Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2014