Chronologizacja
XVI w., Bor
Pochodzenie
Od wyrażenia przyimkowego *pri tomъ 'przy tym'; pierwotne znaczenie 'ten, który jest przy tym; obecny'
1.a o kimś świadomym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
Połączenia
- przytomny pacjent
- być przytomnym
Cytaty
Po zawale [...], którego doznał w przychodni na Greenpoincie, przewieziono go zaraz na pogotowie. Był już przytomny i w pełni świadomy tego, co się z nim dzieje, gdy zajęli się nim lekarze w szpitalu. źródło: NKJP: Czesław Karkowski: Kamienna drabina, 2008 |
|
Każdemu przytomnemu choremu podać tabletkę kwasu acetylosalicylowego. źródło: NKJP: Jolanta Lenartowicz: |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przytomny |
przytomny |
przytomny |
przytomne |
przytomna |
D. | przytomnego |
przytomnego |
przytomnego |
przytomnego |
przytomnej |
C. | przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnej |
B. | przytomnego |
przytomnego |
przytomny |
przytomne |
przytomną |
N. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomną |
Ms. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnej |
W. | przytomny |
przytomny |
przytomny |
przytomne |
przytomna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przytomni |
przytomni |
przytomne |
przytomne |
D. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
C. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
B. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomne |
N. | przytomnymi |
przytomnymi |
przytomnymi |
przytomnymi |
Ms. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
W. | przytomni |
przytomni |
przytomne |
przytomne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przytomniejszy |
przytomniejszy |
przytomniejszy |
przytomniejsze |
przytomniejsza |
D. | przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszej |
C. | przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszej |
B. | przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszy |
przytomniejsze |
przytomniejszą |
N. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszą |
Ms. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przytomniejsi |
przytomniejsi |
przytomniejsze |
przytomniejsze |
D. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
C. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
B. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejsze |
N. | przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
Ms. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
1.b świadczący o świadomości
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- przytomny umysł; wzrok
Cytaty
To raczej książka o śmierci... Miała się nazywać „Zanim nadejdzie śmierć”. Na osiemdziesiąte urodziny życzył sobie w prezencie jeszcze pięciu lat przytomnego umysłu, żeby zdążyć. Profesor Zofia Kuratowska obiecała mu rok, ale w umowę wtrąciła się siła wyższa. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006 |
|
Jest dzisiaj w lepszej formie. Siedzi na łóżku i przytomnym wzrokiem wodzi za krzątającą się Ewą. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Lustra, 1999 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przytomny |
przytomny |
przytomny |
przytomne |
przytomna |
D. | przytomnego |
przytomnego |
przytomnego |
przytomnego |
przytomnej |
C. | przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnej |
B. | przytomnego |
przytomnego |
przytomny |
przytomne |
przytomną |
N. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomną |
Ms. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnej |
W. | przytomny |
przytomny |
przytomny |
przytomne |
przytomna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przytomni |
przytomni |
przytomne |
przytomne |
D. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
C. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
B. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomne |
N. | przytomnymi |
przytomnymi |
przytomnymi |
przytomnymi |
Ms. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
W. | przytomni |
przytomni |
przytomne |
przytomne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przytomniejszy |
przytomniejszy |
przytomniejszy |
przytomniejsze |
przytomniejsza |
D. | przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszej |
C. | przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszej |
B. | przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszy |
przytomniejsze |
przytomniejszą |
N. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszą |
Ms. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przytomniejsi |
przytomniejsi |
przytomniejsze |
przytomniejsze |
D. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
C. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
B. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejsze |
N. | przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
Ms. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
2.a o kimś rozsądnym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną
Połączenia
- przytomny człowiek
- całkiem, niezbyt przytomny
Cytaty
[...] przewężenie spowodowane jego samochodem zdążyło już wygenerować korek a ruch na prawym pasie uniemożliwia mu powrót. Wreszcie jakiś przytomny kierowca staje i go przepuszcza. źródło: Internet |
|
Obydwoje są na tyle przytomnymi ludźmi, że uzyskane nagrody będą w stanie tak zainwestować, że w przyszłości wiele aktualnych problemów nie będzie dla nich najmniejszym problemem. źródło: NKJP: Andrzej Filipek: 100 000 dolarów, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2009-09-08 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przytomny |
przytomny |
przytomny |
przytomne |
przytomna |
D. | przytomnego |
przytomnego |
przytomnego |
przytomnego |
przytomnej |
C. | przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnej |
B. | przytomnego |
przytomnego |
przytomny |
przytomne |
przytomną |
N. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomną |
Ms. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnej |
W. | przytomny |
przytomny |
przytomny |
przytomne |
przytomna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przytomni |
przytomni |
przytomne |
przytomne |
D. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
C. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
B. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomne |
N. | przytomnymi |
przytomnymi |
przytomnymi |
przytomnymi |
Ms. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
W. | przytomni |
przytomni |
przytomne |
przytomne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przytomniejszy |
przytomniejszy |
przytomniejszy |
przytomniejsze |
przytomniejsza |
D. | przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszej |
C. | przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszej |
B. | przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszy |
przytomniejsze |
przytomniejszą |
N. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszą |
Ms. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przytomniejsi |
przytomniejsi |
przytomniejsze |
przytomniejsze |
D. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
C. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
B. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejsze |
N. | przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
Ms. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
2.b świadczący o rozsądku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- przytomny strzał; przytomna odpowiedź, reakcja; przytomne zachowanie
Cytaty
Strażacy odebrali zgłoszenie w sobotę o godz. 21.06. Pewnie przybyliby na miejsce później, gdyby nie przytomna reakcja jednego domowników palącego się domu. źródło: NKJP: Wawrzyniec Mocny: W pożarze zginął człowiek, Gazeta Tczewska, 2008-03-23, |
|
Także i w tym przypadku nikomu nic się nie stało. A do tragedii nie doszło dzięki przytomnemu zachowaniu kierowcy samochodu ciężarowego. źródło: NKJP: (WA): T irem zablokował krajową dwójkę, Dziennik Łódzki, 2004-05-08 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przytomny |
przytomny |
przytomny |
przytomne |
przytomna |
D. | przytomnego |
przytomnego |
przytomnego |
przytomnego |
przytomnej |
C. | przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnemu |
przytomnej |
B. | przytomnego |
przytomnego |
przytomny |
przytomne |
przytomną |
N. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomną |
Ms. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnej |
W. | przytomny |
przytomny |
przytomny |
przytomne |
przytomna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przytomni |
przytomni |
przytomne |
przytomne |
D. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
C. | przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
przytomnym |
B. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomne |
N. | przytomnymi |
przytomnymi |
przytomnymi |
przytomnymi |
Ms. | przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
przytomnych |
W. | przytomni |
przytomni |
przytomne |
przytomne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przytomniejszy |
przytomniejszy |
przytomniejszy |
przytomniejsze |
przytomniejsza |
D. | przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszej |
C. | przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszemu |
przytomniejszej |
B. | przytomniejszego |
przytomniejszego |
przytomniejszy |
przytomniejsze |
przytomniejszą |
N. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszą |
Ms. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przytomniejsi |
przytomniejsi |
przytomniejsze |
przytomniejsze |
D. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
C. | przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
przytomniejszym |
B. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejsze |
N. | przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
przytomniejszymi |
Ms. | przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |
przytomniejszych |