UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

głuchy

Chronologizacja

XIV w., Bor

Pochodzenie

psł. *gluchъ 'niesłyszący, niedosłyszący, głuchy'

1. niesłyszący

Definicja

taki, który nie słyszy

Noty o użyciu

Używane również w znaczeniu 'człowiek głuchy'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Połączenia

głuchy kaleka, staruszek; głucha osoba; głuche dziecko
głuchy na jedno ucho, na lewe (prawe) ucho
głuchy i głuchoniemy, głuchy i niedosłyszący, głuchy i niewidomy

Cytaty

Ciocia Hela nieźle się czuje pod względem fizycznym, ale umysłowo strasznie podupadła i głucha prawie zupełnie.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Listy do córek, 2009

Wiele głuchych dzieci od trzeciego roku życia przebywa w internatach, gdzie uczą się odczytywać z ruchów warg słowa.

źródło: NKJP: Natalia Skipietrow: Nie migaj brzydko!, Gazeta Wyborcza, 1993-03-08

Obst był zupełnie głuchy na prawe ucho - pozostałość z okopów z pierwszej wojny światowej - a prawie głuchy na lewe ucho, więc trzeba było głośno mówić do niego, niemal krzyczeć.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Madagaskar okrutny czarodziej, 1974

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha
D.	głuchego	głuchego	głuchego	głuchego	głuchej
C.	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchej
B.	głuchego	głuchego	głuchy	głuche	głuchą
N.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchą
Ms.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchej
W.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głusi	głusi	głuche	głuche
D.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
C.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym
B.	głuchych	głuchych	głuchych	głuche
N.	głuchymi	głuchymi	głuchymi	głuchymi
Ms.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
W.	głusi	głusi	głuche	głuche

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchszy	głuchszy	głuchszy	głuchsze	głuchsza
D.	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszej
C.	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszej
B.	głuchszego	głuchszego	głuchszy	głuchsze	głuchszą
N.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszą
Ms.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głuchsi	głuchsi	głuchsze	głuchsze
D.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych
C.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym
B.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchsze
N.	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi
Ms.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych

2. niereagujący

Definicja

książk.

taki, który nie reaguje na coś, co się do niego mówi lub co mu się przedstawia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

głuchy na błagania, na potrzeby, na prośby, na przestrogi, na wezwania

Cytaty

Nikt nie chciał go słuchać, więc i on postanowił być głuchy na cudze prośby i argumenty.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000

Nadużycia i wybryki ówczesnych rządców Kościoła, głuchych na krytykę i przestrogi, torowały drogę protestowi Marcina Lutra, który wstrząsnął całym chrześcijaństwem zachodnim.

źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Złoto, władza i seks, Polityka, 2003-08-09

Ministerstwo Finansów pozostało głuche na apele polityków i ekonomistów, którzy chcieli, by zawiesić ściąganie podatku z dochodów z lokat.

źródło: NKJP: Podatek pozostanie, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2002-10-01

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha
D.	głuchego	głuchego	głuchego	głuchego	głuchej
C.	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchej
B.	głuchego	głuchego	głuchy	głuche	głuchą
N.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchą
Ms.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchej
W.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głusi	głusi	głuche	głuche
D.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
C.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym
B.	głuchych	głuchych	głuchych	głuche
N.	głuchymi	głuchymi	głuchymi	głuchymi
Ms.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
W.	głusi	głusi	głuche	głuche

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchszy	głuchszy	głuchszy	głuchsze	głuchsza
D.	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszej
C.	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszej
B.	głuchszego	głuchszego	głuchszy	głuchsze	głuchszą
N.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszą
Ms.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głuchsi	głuchsi	głuchsze	głuchsze
D.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych
C.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym
B.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchsze
N.	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi
Ms.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych

Składnia

	+	głuchy	+	na CO
szyk: neutralny

3. stłumiony

Definicja

taki, który nie ma dźwięcznego tonu i jest nieco przytłumiony

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

antonimy:

dźwięczny

Połączenia

głuchy dźwięk, grzmot, huk, jęk, łoskot, odgłos, pomruk, stuk, szept, turkot, warkot; głuche dudnienie, stęknięcie, uderzenie

Cytaty

Ciszę na statku mącił jedynie dochodzący z kotłowni głuchy stukot maszyn.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1995 :

Głuchy warkot werbli wypełniał korytarze i tunele.

źródło: NKJP: Stefan Themerson: Wykład profesora Mmaa, 1994

Od połowy października w dzień i w nocy słychać było głuche odgłosy palby artyleryjskiej i wybuchy bomb.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha
D.	głuchego	głuchego	głuchego	głuchego	głuchej
C.	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchej
B.	głuchego	głuchego	głuchy	głuche	głuchą
N.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchą
Ms.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchej
W.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głusi	głusi	głuche	głuche
D.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
C.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym
B.	głuchych	głuchych	głuchych	głuche
N.	głuchymi	głuchymi	głuchymi	głuchymi
Ms.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
W.	głusi	głusi	głuche	głuche

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchszy	głuchszy	głuchszy	głuchsze	głuchsza
D.	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszej
C.	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszej
B.	głuchszego	głuchszego	głuchszy	głuchsze	głuchszą
N.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszą
Ms.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głuchsi	głuchsi	głuchsze	głuchsze
D.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych
C.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym
B.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchsze
N.	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi
Ms.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych

4. niewydający dźwięków

Definicja

taki, który nie jest źródłem żadnych dźwięków

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

głuchy step; głucha ciemność; cisza, martwota; noc; puszcza; głuche milczenie

Cytaty

Żeby wam powiedzieć wszystko to, co zrozumiał i co wciąż na nowo, na świeżo rozumie; żeby spróbować wam otworzyć oczy i odetkać uszy, i poprowadzić przez najgłuchsze ciemności pod sam ogród nieśmiertelnie żywego życia, którego istnienia ani nie domyślacie się, ani nie przeczuwacie, ani nic

źródło: NKJP: Edward Stachura: Fabula rasa, 2006

Późnym popołudniem zagłębiali się w głuchy las.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

W lecie byłoby jeszcze o owej porze wcześnie i widno, teraz jednak, w listopadzie, panowała już głucha noc.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha
D.	głuchego	głuchego	głuchego	głuchego	głuchej
C.	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchej
B.	głuchego	głuchego	głuchy	głuche	głuchą
N.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchą
Ms.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchej
W.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głusi	głusi	głuche	głuche
D.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
C.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym
B.	głuchych	głuchych	głuchych	głuche
N.	głuchymi	głuchymi	głuchymi	głuchymi
Ms.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
W.	głusi	głusi	głuche	głuche

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchszy	głuchszy	głuchszy	głuchsze	głuchsza
D.	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszej
C.	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszej
B.	głuchszego	głuchszego	głuchszy	głuchsze	głuchszą
N.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszą
Ms.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głuchsi	głuchsi	głuchsze	głuchsze
D.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych
C.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym
B.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchsze
N.	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi
Ms.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych

5. mocny

Definicja

książk.

taki, który jest mocny i głęboko odczuwany

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

głuchy ból; głucha wściekłość, złość

Cytaty

	Głuchy ból promieniował od ucha do potylicy. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006
	Został tylko nieuchwytny szum, którym tętni najgłębsza cisza, gorący puls, w którym bije ciało człowieka, i głucha tęsknota do przedmiotów i uczuć, których człowiek nigdy nie zazna. źródło: NKJP: Tadeusz Borowski: Pożegnanie z Marią, 1988
	W miarę jak się zwierzała, we mnie wzbierała głucha wściekłość. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008
	Z bliżej nie wyjaśnionych powodów czuję głuchą urazę, nie powinien wyjeżdżać wtedy, kiedy chcę z nim porozmawiać. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1995

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha
D.	głuchego	głuchego	głuchego	głuchego	głuchej
C.	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchemu	głuchej
B.	głuchego	głuchego	głuchy	głuche	głuchą
N.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchą
Ms.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym	głuchej
W.	głuchy	głuchy	głuchy	głuche	głucha

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głusi	głusi	głuche	głuche
D.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
C.	głuchym	głuchym	głuchym	głuchym
B.	głuchych	głuchych	głuchych	głuche
N.	głuchymi	głuchymi	głuchymi	głuchymi
Ms.	głuchych	głuchych	głuchych	głuchych
W.	głusi	głusi	głuche	głuche

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	głuchszy	głuchszy	głuchszy	głuchsze	głuchsza
D.	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszego	głuchszej
C.	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszemu	głuchszej
B.	głuchszego	głuchszego	głuchszy	głuchsze	głuchszą
N.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszą
Ms.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	głuchsi	głuchsi	głuchsze	głuchsze
D.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych
C.	głuchszym	głuchszym	głuchszym	głuchszym
B.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchsze
N.	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi	głuchszymi
Ms.	głuchszych	głuchszych	głuchszych	głuchszych

Frazeologizmy

głęboka prowincja
głucha wieś
głucha prowincja
głucha wieść
głuchy jak pień
głuchy telefon
owies głuchy

Data ostatniej modyfikacji: 15.05.2014