UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dziadostwo

Chronologizacja

1900, Bańk

Pochodzenie

Zob. dziad

1. żebracy

Definicja

pot.

ogół żebraków lub biednych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Cytaty

Pałętamy się po osiedlu, szwendamy się z kąta w kąt. Mamy czas. Po południu bierzemy się za mycie, golenie, prasowanie, perfumowanie. Trzeba ogarnąć się jak należy, żeby sobie Helmuty nie pomyślały, że dziadostwo do nich przyjechało.

źródło: NKJP: Henryk Sekulski: Przebitka, 2001

Zmieniło się dzisiaj oblicze dziadostwa. Tłumnie przybywają rumuńscy Cyganie, trochę Azjatów, matki zbierające grosz do grosza na operację chorego dziecka, bezrobotni, zrezygnowani, bezradni. Nie dają nic w zamian, nie recytują, nie śpiewają, nie słychać nawet modlitwy.

źródło: NKJP: Polska Jerozolima, Dziennik Polski, 2002-03-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dziadostwo	dziadostwa
D.	dziadostwa	dziadostw
C.	dziadostwu	dziadostwom
B.	dziadostwo	dziadostwa
N.	dziadostwem	dziadostwami
Ms.	dziadostwie	dziadostwach
W.	dziadostwo	dziadostwa

Inne uwagi

Zwykle lp

2. hołota

Definicja

pogard.

ogół ludzi, którzy w opinii mówiącego są pozbawieni zasad, moralności i kultury osobistej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

hołota

Cytaty

Opinia prostego człowieka, że „wszystko to, panie, dziadostwo i chodzi tylko o to, kto następny dopcha się do żłobu” jest w swojej istocie bliska formule, której do opisania sytuacji używa prof. Jadwiga Staniszkis, gdy mówi o „kartelizacji państwa”.

źródło: NKJP: Tomasz Lis: Wprost, nr 12, 1999

Prawda, że nie powinno się stosować odpowiedzialności zbiorowej, ale to jest kompromitacja całej Warszawy. Ludzie zróbcie wreszcie porządek z tym dziadostwem. Jak można w ogóle dopuścić, żeby taka hołota wyjechała za granicę. Wprowadźcie jakiś monitoring, selekcje ludzi, zakazy wstępu na boiska.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dziadostwo	dziadostwa
D.	dziadostwa	dziadostw
C.	dziadostwu	dziadostwom
B.	dziadostwo	dziadostwa
N.	dziadostwem	dziadostwami
Ms.	dziadostwie	dziadostwach
W.	dziadostwo	dziadostwa

Inne uwagi

Zwykle lp

3. rupieć

Definicja

pot.

rzecz, która w opinii mówiącego jest brzydka, stara, kiepskiej jakości lub niepotrzebna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

syfek

Cytaty

	Kiedy klient mówi, że to jest dziadostwo, ja mam odpowiadać: „Tak jest, ale to samo dziadostwo w centrum handlowym kosztuje 100 zł. A u nas tylko 25”. źródło: NKJP: (trollbarbatus): Nie daj się nabić w lipną pracę, Dlaczego?, 2009-07-22
	Zobacz, jaki ma luz w kierownicy - szarpnął kilka razy w lewo i w prawo, samochód nie zareagował. - Tapicerkę też mógłbym wymienić, ale nie kuśmy licha. Takie dziadostwo jest o wiele lepsze. Szykowny, sprawny samochód na dzisiejsze czasy jest wielce niepraktyczny. źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010
	No i odkuli się trochę przez te lata, tak że teraz urządzone mają mieszkanko prima sort, bez żadnego dziadostwa, a jak jeszcze kafelki się położy w łazience, co dla oszczędności można zrobić samemu, to dopiero będzie luksus. źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009
	Niziutko, standardowo, dwa metry czterdzieści centymetrów, do tego taniutka wykładzina sufitu pokryta porowatym plastykiem imitującym tynk. Podobne sufity widziała w eleganckich hotelach, co wyglądało na taśmowe dziadostwo pomieszane z luksusem dywanów i wystrojonych ścian. źródło: NKJP: Kazimierz Ostaszewicz: Południowy wiatr Arizony, 2006
	– Ty mi, Olek, świadka całkiem nie spij, bo on ma do końca robić zdjęcia. Nikt inny nie umie obsługiwać tego dziadostwa – pokazuje na cyfraka. źródło: NKJP: Marek Kochan: Ballada o dobrym dresiarzu, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dziadostwo	dziadostwa
D.	dziadostwa	dziadostw
C.	dziadostwu	dziadostwom
B.	dziadostwo	dziadostwa
N.	dziadostwem	dziadostwami
Ms.	dziadostwie	dziadostwach
W.	dziadostwo	dziadostwa

Inne uwagi

Zwykle lp

4. bieda

Definicja

pot.

życie w biedzie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nędza

Cytaty

Gdybyśmy teraz przeprowadzili badania opinii publicznej, przytłaczająca większość narodu odpowiedziałaby: „Mamy dość tego dziadostwa, trwającego przeszło ćwierć wieku, chcemy też pożyć, nakupować, jeść do woli, płodzić dzieci i zbierać na samochód, a jak wy to nazywacie, to wasza w tym głowa”.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Obecnie nienasyceni producenci i socjotechnicy konsumpcji stymulują odejście od pojmowania starości jako - nie przymierzając - dziadostwa, niedołęstwa, bierności, zależności i czekania na śmierć, w kierunku niezależności, witalności, bycia zdrowym i sexy.

źródło: NKJP: Tomasz Szlendak: Leniwe maskotki rekiny na smyczy, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dziadostwo	dziadostwa
D.	dziadostwa	dziadostw
C.	dziadostwu	dziadostwom
B.	dziadostwo	dziadostwa
N.	dziadostwem	dziadostwami
Ms.	dziadostwie	dziadostwach
W.	dziadostwo	dziadostwa

Inne uwagi

Zwykle lp

5. coś żenującego

Definicja

pot.

określenie wyrażające negatywną ocenę czyjegoś działania, uznawanego przez osobę mówiącą za niestosowne bądź żenujące

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

narobić dziadostwa
robić dziadostwo

Cytaty

My zwracamy się do miasta i mówimy tak: jesteście władzą w tym mieście i jeśli ktoś na tym terenie robi dziadostwo, to powinniście wymusić działania z jego strony.

źródło: NKJP: (ski): Zapowiadają blokadę, Gazeta Krakowska, 2003-08-08

Totalne dziadostwo nazywa się w Wołominie szumnie naprawą nawierzchni dróg.

źródło: NKJP: (A.B.): Sceny z życia prowincji, Wieści Podwarszawskie, 2004-04-18

Policjanci stwierdzili, że w chwili zatrzymania i później P. był bardzo zdenerwowany. Powiedział: - Ale sobie narobiłem dziadostwa. Znaleziono przy nim pojemnik z farbą i fragment zniszczonego plakatu. Bez wątpienia tej nocy zniszczono taką samą farbą kilkadziesiąt wyborczych plakatów ROP i AWS. Malowano na nich swastyki i jakieś koła.

źródło: NKJP: Swastyka całkiem obojętna, Dziennik Polski, 1998-02-20

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dziadostwo	dziadostwa
D.	dziadostwa	dziadostw
C.	dziadostwu	dziadostwom
B.	dziadostwo	dziadostwa
N.	dziadostwem	dziadostwami
Ms.	dziadostwie	dziadostwach
W.	dziadostwo	dziadostwa

Inne uwagi

Zwykle lp

6. bycie dziadkiem

Definicja

pot. żart.

bycie dziadkiem - ojcem czyjegoś ojca albo matki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Cytaty

Jedni mówią – lepsze późne ojcostwo niż wczesne dziadostwo. Inni przypominają powiedzenie – stary ogier, młoda klacz. A wszystko to, bo latka lecą... Mężczyzn też nie oszczędzają.

źródło: NNKJP: Kucharski Krzysztof, Ryszarda Wojciechowska: Latka lecą, a Ty w nogi, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2005-03-11

Sam jestem 5-cio letnim dziadkiem i powiem Ci, że dziadostwo mi służy. Jesteśmy w sobie zakochani. Teraz mogę trochę odpokutować za to, że w latach 80-tych, za mało mogłem zajmować się swoimi synami, długie wyjazdy za chlebem, zbyt dużo pracy tu w kraju.

źródło: Internet: kobieta.onet.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dziadostwo	dziadostwa
D.	dziadostwa	dziadostw
C.	dziadostwu	dziadostwom
B.	dziadostwo	dziadostwa
N.	dziadostwem	dziadostwami
Ms.	dziadostwie	dziadostwach
W.	dziadostwo	dziadostwa

Inne uwagi

Zwykle lp

7. dziadkowie

Definicja

daw.

dziadkowie - rodzice czyjegoś ojca lub matki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dziadkowie

Połączenia

moi dziadostwo

Cytaty

Dom moich dziadostwa Olizarów, wielka, prawie że wiejska sadyba z ogrodem i zabudowaniami gospodarskimi, znajdował się przy ul. Nikołajewskiej - róg Monastyrskiej, na peryferiach Żytomierza.

źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007

Kiedy słońce prawie gasło, moi dziadostwo i ciocia Kamilka ukazywali się na ganku i schodzili ze stopni na piasek tarasu, przygotowując się na spacer.

źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.		dziadostwo
D.		dziadostwa
C.		dziadostwu
B.		dziadostwa
N.		dziadostwem
Ms.		dziadostwu
W.		dziadostwo

Data ostatniej modyfikacji: 23.11.2015