UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

popisać się

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL: pod: popisać, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob.  pisać 

1. umiejętnościami

Definicja

pokazać swoje umiejętności lub rzeczy, z których jesteśmy dumni i które mogą zrobić wrażenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • artysta, autor, bramkarz, obrońca, piłkarz, uczeń popisał się
  • popisać się elokwencją, erudycją, inwencją, kunsztem malarskim, odwagą, pomysłem, refleksem, różnorodnością, spostrzegawczością, sprawnością, umiejętnościami, wiedzą, wyczynami, wynikami, znajomością, zręcznością; bramką, grą, rzutem, strzałem; nowym kapeluszem, nową sukienką, samochodem; dziećmi, najlepszymi uczniami, podopiecznymi
  • popisać się przed koleżankami, przed rodziną

Cytaty

Dowódca popisał się refleksem i błyskawicznie wykorzystał ostrzeżenie.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Przyjechał z Warszawy wizytator. [...] Pan Gucwa chciał się popisać najlepszymi uczniami, więc wzywał do odpowiedzi... naszą sandomierską piątkę.

źródło: KWSJP: Zofia Solarzowa: Mój pamiętnik, 1985

Zamiast snuć plany na przyszłość z wybranką serca albo robić z nią wypady do dalekich „Eskapad”, „Europejskich” czy „Grandów”, jak czyni to większość tych, którzy latami ciułają, by popisać się przed rodziną, chodził znowu z trzema krówkami i jałówką na rozległe pastwiska przy lotnisku.

źródło: KWSJP: Jerzy Bronisławski: Zanim przyjdą o świcie, 1969

Z cudownego dziecka, z „genialnego” matematyka przeobraził się w „genialnego” akwizytora, sprzedawcę maszyn „Royal”. Po to tylko, żeby Kazia mogła mieszkać w Kijowie, żeby mogła sobie kupić kapelusz taki, jak ma Stiebłowa, żeby mogła popisać się nowymi szmatkami.

źródło: KWSJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

W meczu z Kolumbią nie popisał się Artur Boruc, a Tomasz Kuszczak wręcz się skompromitował.

źródło: KWSJP: Waldemar Mazgaj: Futbol: Fatalne pożegnanie, Nowiny, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popiszę się
 popiszemy się
2 os. popiszesz się
 popiszecie się
3 os. popisze się
 popiszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popisałem się
+(e)m się popisał
 popisałam się
+(e)m się popisała
 popisałom się
+(e)m się popisało
 popisaliśmy się
+(e)śmy się popisali
 popisałyśmy się
+(e)śmy się popisały
2 os. popisałeś się
+(e)ś się popisał
 popisałaś się
+(e)ś się popisała
 popisałoś się
+(e)ś się popisało
 popisaliście się
+(e)ście się popisali
 popisałyście się
+(e)ście się popisały
3 os. popisał się
 popisała się
 popisało się
 popisali się
 popisały się

bezosobnik: popisano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popiszmy się
2 os. popisz się
 popiszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popisałbym się
bym się popisał
 popisałabym się
bym się popisała
 popisałobym się
bym się popisało
 popisalibyśmy się
byśmy się popisali
 popisałybyśmy się
byśmy się popisały
2 os. popisałbyś się
byś się popisał
 popisałabyś się
byś się popisała
 popisałobyś się
byś się popisało
 popisalibyście się
byście się popisali
 popisałybyście się
byście się popisały
3 os. popisałby się
by się popisał
 popisałaby się
by się popisała
 popisałoby się
by się popisało
 popisaliby się
by się popisali
 popisałyby się
by się popisały

bezosobnik: popisano by się

bezokolicznik: popisać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

popisawszy się

gerundium: popisanie się

odpowiednik aspektowy: popisywać się

Składnia

Rzosobowy + popisać się +
CZYM/KIM + (przed KIM)

2. przed dziewczynami

Definicja

zachować się tak, aby zrobić na kimś dobre wrażenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • popisać się przed chłopakami, przed dziewczyną, przed kolegami, przed koleżankami, przed paniami
  • ktoś chce się czymś popisać

Cytaty

Pan Gutek chciał się popisać przed paniami niecodziennym czynem, który sam w sobie nie niósł żadnego ryzyka.

źródło: KWSJP: Jerzy Stefan Stawiński: Pamiętnik z trzech mórz i jednego oceanu, 1976

Antek chciał widocznie popisać się przed Anielcią i po raz nie wiem który opowiadał całą historię, jak go pozostawili w lesie razem z dwoma żołnierzami.

źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

Chciał też zapewne popisać się przed rodakami swoją pozycją w Kabulu i powagą otaczającą jego urząd.

źródło: KWSJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000

Legioniści szturmowali odważnie, pragnąc popisać się przed władcą, lecz obrońcy stawiali dzielny opór.

źródło: KWSJP: Aleksander Krawczuk: Julian Apostata, 1987

Co mnie napadło? Chęć popisania się przed długonogą dziewczyną?

źródło: KWSJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popiszę się
 popiszemy się
2 os. popiszesz się
 popiszecie się
3 os. popisze się
 popiszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popisałem się
+(e)m się popisał
 popisałam się
+(e)m się popisała
 popisałom się
+(e)m się popisało
 popisaliśmy się
+(e)śmy się popisali
 popisałyśmy się
+(e)śmy się popisały
2 os. popisałeś się
+(e)ś się popisał
 popisałaś się
+(e)ś się popisała
 popisałoś się
+(e)ś się popisało
 popisaliście się
+(e)ście się popisali
 popisałyście się
+(e)ście się popisały
3 os. popisał się
 popisała się
 popisało się
 popisali się
 popisały się

bezosobnik: popisano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popiszmy się
2 os. popisz się
 popiszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popisałbym się
bym się popisał
 popisałabym się
bym się popisała
 popisałobym się
bym się popisało
 popisalibyśmy się
byśmy się popisali
 popisałybyśmy się
byśmy się popisały
2 os. popisałbyś się
byś się popisał
 popisałabyś się
byś się popisała
 popisałobyś się
byś się popisało
 popisalibyście się
byście się popisali
 popisałybyście się
byście się popisały
3 os. popisałby się
by się popisał
 popisałaby się
by się popisała
 popisałoby się
by się popisało
 popisaliby się
by się popisali
 popisałyby się
by się popisały

bezosobnik: popisano by się

bezokolicznik: popisać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

popisawszy się

gerundium: popisanie się

odpowiednik aspektowy: popisywać się

Składnia

Rzosobowy + popisać się +
przed KIM + (CZYM)

3. nierozwagą

Definicja

skompromitować się swoim zachowaniem lub czynem

Noty o użyciu

W tym znaczeniu słowo używane ironicznie.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Werner pokazał mi stosowny artykuł w gazecie i kręcąc głową mruknął: - Ależ się popisała ta nacja...

źródło: KWSJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Ładnie się popisałeś, Janczak.

źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Tajemnica, 1978

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popiszę się
 popiszemy się
2 os. popiszesz się
 popiszecie się
3 os. popisze się
 popiszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popisałem się
+(e)m się popisał
 popisałam się
+(e)m się popisała
 popisałom się
+(e)m się popisało
 popisaliśmy się
+(e)śmy się popisali
 popisałyśmy się
+(e)śmy się popisały
2 os. popisałeś się
+(e)ś się popisał
 popisałaś się
+(e)ś się popisała
 popisałoś się
+(e)ś się popisało
 popisaliście się
+(e)ście się popisali
 popisałyście się
+(e)ście się popisały
3 os. popisał się
 popisała się
 popisało się
 popisali się
 popisały się

bezosobnik: popisano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. popiszmy się
2 os. popisz się
 popiszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. popisałbym się
bym się popisał
 popisałabym się
bym się popisała
 popisałobym się
bym się popisało
 popisalibyśmy się
byśmy się popisali
 popisałybyśmy się
byśmy się popisały
2 os. popisałbyś się
byś się popisał
 popisałabyś się
byś się popisała
 popisałobyś się
byś się popisało
 popisalibyście się
byście się popisali
 popisałybyście się
byście się popisały
3 os. popisałby się
by się popisał
 popisałaby się
by się popisała
 popisałoby się
by się popisało
 popisaliby się
by się popisali
 popisałyby się
by się popisały

bezosobnik: popisano by się

bezokolicznik: popisać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

popisawszy się

gerundium: popisanie się

Składnia

Rzosobowy + popisać się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 07.10.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN