UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przekląć

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. kląć

1. siarczyście

Definicja

wypowiedzieć wulgarne słowa lub przekleństwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bluzgnąć, bluznąć, ktoś rzucił mięsem, zabluzgać, zabluźnić, zakląć

Połączenia

  • kierowca przeklął
  • przekląć pod nosem
  • przekląć w duchu
  • przekląć głośno; siarczyście; ordynarnie, paskudnie, szpetnie
  • przekląć i splunąć; kopnąć i przekląć

Cytaty

Jeśli opowiemy o tym kolegom czy koleżankom ze studiów, może się na zewnątrz uśmiechną życzliwie, ale w środku przeklną jeszcze, że oni napisali tak samo albo lepiej, a zostali gorzej ocenieni.

źródło: NKJP: Piotr Kozłowski: Randka z Bogiem i z człowiekiem, czyli kochaj i rób co chcesz... i z kim chcesz!, 2009

Przekląłem w duchu, że nie mam na sobie kaftana ze śmiercionośnymi ostrzami w rękawach [...].

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Choroba i kurewstwo! - przeklął wulgarnie.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Masz ochotę przekląć siarczyście w centrum miasta? Strzeż się, bo strażnicy miejscy w ostatnim czasie wlepili za przekleństwa ponad 200 mandatów!

źródło: NKJP: Agnieszka Barzycka: Klniesz? Zapłacisz!, Dziennik Zachodni, 2006-11-20

Kto z nas nie przeklnie, gdy rąbnie sobie młotkiem w palec? Chyba tylko ten, który nigdy nie miał młotka w ręce.

źródło: NKJP: Daniel Odija: Mowa czysta ojczysta, Ozon, nr 9, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklnę
przeklniemy
2 os. przeklniesz
przeklniecie
3 os. przeklnie
przeklną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przekląłem
+(e)m przeklął
przeklęłam
+(e)m przeklęła
przeklęłom
+(e)m przeklęło
przeklęliśmy
+(e)śmy przeklęli
przeklęłyśmy
+(e)śmy przeklęły
2 os. przekląłeś
+(e)ś przeklął
przeklęłaś
+(e)ś przeklęła
przeklęłoś
+(e)ś przeklęło
przeklęliście
+(e)ście przeklęli
przeklęłyście
+(e)ście przeklęły
3 os. przeklął
przeklęła
przeklęło
przeklęli
przeklęły

bezosobnik: przeklęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklnijmy
2 os. przeklnij
przeklnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przekląłbym
bym przeklął
przeklęłabym
bym przeklęła
przeklęłobym
bym przeklęło
przeklęlibyśmy
byśmy przeklęli
przeklęłybyśmy
byśmy przeklęły
2 os. przekląłbyś
byś przeklął
przeklęłabyś
byś przeklęła
przeklęłobyś
byś przeklęło
przeklęlibyście
byście przeklęli
przeklęłybyście
byście przeklęły
3 os. przekląłby
by przeklął
przeklęłaby
by przeklęła
przeklęłoby
by przeklęło
przeklęliby
by przeklęli
przeklęłyby
by przeklęły

bezosobnik: przeklęto by

bezokolicznik: przekląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przekląwszy

gerundium: przeklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeklęcie
przeklęcia
D. przeklęcia
przeklęć
C. przeklęciu
przeklęciom
B. przeklęcie
przeklęcia
N. przeklęciem
przeklęciami
Ms. przeklęciu
przeklęciach
W. przeklęcie
przeklęcia

odpowiedniki aspektowe: kląć , przeklinać

Składnia

bez ograniczeń + przekląć +
(że ZDANIE)
bez ograniczeń + przekląć +
MOWA WPROST

2. swój los

Definicja

pomyśleć o czymś, że to jest złe i przynosi lub przyniosło złe skutki dla danej osoby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • przekląć alkohol; dom; ziemię; pracę; jakąś decyzję; jakiś dzień; faszyzm; (swój,...) los, (swoje,...) życie; (swoją,...) głupotę, (brak,...) rozumu, zuchwałość
  • przekląć w myśli, w duchu

Cytaty

Za mało jeszcze wyćpała w swoim życiu, by przekląć narkotyki. Skapitulowałem.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

[...] Suswok dawno zapowiedział, że jak mu która syna zbałamuci, to dzień urodzenia przeklnie.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Jerzy przed śmiercią powiedział: „Tylko nie dajcie pójść mojemu dziecku na drogę naukową”, czyli przeklął swoją naukę, swój tryb życia.

źródło: NKJP: Anna Kowalska: Dzienniki 1927-1969, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklnę
przeklniemy
2 os. przeklniesz
przeklniecie
3 os. przeklnie
przeklną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przekląłem
+(e)m przeklął
przeklęłam
+(e)m przeklęła
przeklęłom
+(e)m przeklęło
przeklęliśmy
+(e)śmy przeklęli
przeklęłyśmy
+(e)śmy przeklęły
2 os. przekląłeś
+(e)ś przeklął
przeklęłaś
+(e)ś przeklęła
przeklęłoś
+(e)ś przeklęło
przeklęliście
+(e)ście przeklęli
przeklęłyście
+(e)ście przeklęły
3 os. przeklął
przeklęła
przeklęło
przeklęli
przeklęły

bezosobnik: przeklęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklnijmy
2 os. przeklnij
przeklnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przekląłbym
bym przeklął
przeklęłabym
bym przeklęła
przeklęłobym
bym przeklęło
przeklęlibyśmy
byśmy przeklęli
przeklęłybyśmy
byśmy przeklęły
2 os. przekląłbyś
byś przeklął
przeklęłabyś
byś przeklęła
przeklęłobyś
byś przeklęło
przeklęlibyście
byście przeklęli
przeklęłybyście
byście przeklęły
3 os. przekląłby
by przeklął
przeklęłaby
by przeklęła
przeklęłoby
by przeklęło
przeklęliby
by przeklęli
przeklęłyby
by przeklęły

bezosobnik: przeklęto by

bezokolicznik: przekląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przekląwszy

gerundium: przeklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeklęcie
przeklęcia
D. przeklęcia
przeklęć
C. przeklęciu
przeklęciom
B. przeklęcie
przeklęcia
N. przeklęciem
przeklęciami
Ms. przeklęciu
przeklęciach
W. przeklęcie
przeklęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeklęty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeklęty
przeklęty
przeklęty
przeklęte
przeklęta
D. przeklętego
przeklętego
przeklętego
przeklętego
przeklętej
C. przeklętemu
przeklętemu
przeklętemu
przeklętemu
przeklętej
B. przeklętego
przeklętego
przeklęty
przeklęte
przeklętą
N. przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętą
Ms. przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeklęci
przeklęci
przeklęte
przeklęte
D. przeklętych
przeklętych
przeklętych
przeklętych
C. przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętym
B. przeklętych
przeklętych
przeklętych
przeklęte
N. przeklętymi
przeklętymi
przeklętymi
przeklętymi
Ms. przeklętych
przeklętych
przeklętych
przeklętych

odpowiedniki aspektowe: przeklinać , kląć

Składnia

bez ograniczeń + przekląć +
CO

3. kogoś

Definicja

wypowiedzieć pod czyimś adresem słowa, które w przekonaniu mówiącego mają sprawić, że stanie się komuś coś złego lub będą kogoś spotykały jakieś nieszczęścia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Połączenia

  • przekląć matkę, siostrę, wnuka, przyjaciółkę; ród; węża; czyjeś imię
  • przekląć w duchu
  • przekląć, błogosławić; przekląć i wykląć

Cytaty

Nim kipnął, zdążył tylko przekląć nasze dzieci do dziesiątego pokolenia.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

A jeżeli wyprawa pociągnie za sobą nowe ofiary? Wtedy rodziny przeklną mnie do końca życia, a wszyscy inni uznają za głupca, który nie ma pojęcia o kierowaniu pogotowiem.

źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008

Słowami, jakich nauczyła mnie babka, rzuciłem klątwę na Borek wraz ze wszystkimi mieszkańcami. Przekląłem ich chaty, plony, żywy inwentarz, ich zabawy i obyczaje, a samych wieśniaków wymazałem z księgi żyjących.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Ewa powiedziała, że zwiódł ją wąż, za co Bóg przeklął węża i odebrał mu nogi, każąc czołgać się na brzuchu.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 1999

Dziewczyna zanim umarła, przeklęła go słowami: Bodaj Jahwe twoje wnętrzności dał krukom na pożarcie.

źródło: NKJP: (PARA): Skarby ukryte w lochach, Trybuna Śląska, 2002-06-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklnę
przeklniemy
2 os. przeklniesz
przeklniecie
3 os. przeklnie
przeklną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przekląłem
+(e)m przeklął
przeklęłam
+(e)m przeklęła
przeklęłom
+(e)m przeklęło
przeklęliśmy
+(e)śmy przeklęli
przeklęłyśmy
+(e)śmy przeklęły
2 os. przekląłeś
+(e)ś przeklął
przeklęłaś
+(e)ś przeklęła
przeklęłoś
+(e)ś przeklęło
przeklęliście
+(e)ście przeklęli
przeklęłyście
+(e)ście przeklęły
3 os. przeklął
przeklęła
przeklęło
przeklęli
przeklęły

bezosobnik: przeklęto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklnijmy
2 os. przeklnij
przeklnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przekląłbym
bym przeklął
przeklęłabym
bym przeklęła
przeklęłobym
bym przeklęło
przeklęlibyśmy
byśmy przeklęli
przeklęłybyśmy
byśmy przeklęły
2 os. przekląłbyś
byś przeklął
przeklęłabyś
byś przeklęła
przeklęłobyś
byś przeklęło
przeklęlibyście
byście przeklęli
przeklęłybyście
byście przeklęły
3 os. przekląłby
by przeklął
przeklęłaby
by przeklęła
przeklęłoby
by przeklęło
przeklęliby
by przeklęli
przeklęłyby
by przeklęły

bezosobnik: przeklęto by

bezokolicznik: przekląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przekląwszy

gerundium: przeklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeklęcie
przeklęcia
D. przeklęcia
przeklęć
C. przeklęciu
przeklęciom
B. przeklęcie
przeklęcia
N. przeklęciem
przeklęciami
Ms. przeklęciu
przeklęciach
W. przeklęcie
przeklęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeklęty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeklęty
przeklęty
przeklęty
przeklęte
przeklęta
D. przeklętego
przeklętego
przeklętego
przeklętego
przeklętej
C. przeklętemu
przeklętemu
przeklętemu
przeklętemu
przeklętej
B. przeklętego
przeklętego
przeklęty
przeklęte
przeklętą
N. przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętą
Ms. przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeklęci
przeklęci
przeklęte
przeklęte
D. przeklętych
przeklętych
przeklętych
przeklętych
C. przeklętym
przeklętym
przeklętym
przeklętym
B. przeklętych
przeklętych
przeklętych
przeklęte
N. przeklętymi
przeklętymi
przeklętymi
przeklętymi
Ms. przeklętych
przeklętych
przeklętych
przeklętych

odpowiedniki aspektowe: przeklinać , kląć

Składnia

bez ograniczeń + przekląć +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 25.05.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj