Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *dějati sę 'odbywać się, zdarzać się'
1. odbywać się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Połączenia
- wszystko, co, coś się dzieje; jakieś rzeczy, sprawy dzieją się
- aktualnie, obecnie; ostatnio; zwykle; często, jednocześnie; podobnie; faktycznie; najwięcej, sporo; ciekawie; lepiej, gorzej; co dalej, później dzieje się; dzieje się dobrze, źle; błyskawicznie, nagle, szybko; równolegle; odwrotnie; zgodnie z prawem
Cytaty
Źle dzieje się z kulturą w państwie, które nie chce brać odpowiedzialności za wielowiekowe dziedzictwo. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.11.1998 |
|
Wszystko to działo się błyskawicznie. Zobaczyłem za sobą tylko ciasny ogonek ludzi w kolejce i już odwracałem głowę z powrotem. „Bach!” Dostałem teraz na przywitanie kolanem w głowę. źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dzieję się |
dziejemy się |
|||
2 os. |
dziejesz się |
dziejecie się |
|||
3 os. |
dzieje się |
dzieją się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
działem się +(e)m się dział |
działam się +(e)m się działa |
działom się +(e)m się działo |
dzialiśmy się dzieliśmy się +(e)śmy się dziali +(e)śmy się dzieli |
działyśmy się +(e)śmy się działy |
2 os. |
działeś się +(e)ś się dział |
działaś się +(e)ś się działa |
działoś się +(e)ś się działo |
dzialiście się dzieliście się +(e)ście się dziali +(e)ście się dzieli |
działyście się +(e)ście się działy |
3 os. |
dział się |
działa się |
działo się |
dziali się dzieli się |
działy się |
bezosobnik: dziano się
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę się dział będę się dziać |
będę się działa będę się dziać |
będę się działo będę się dziać |
będziemy się dziali będziemy się dzieli będziemy się dziać |
będziemy się działy będziemy się dziać |
2 os. |
będziesz się dział będziesz się dziać |
będziesz się działa będziesz się dziać |
będziesz się działo będziesz się dziać |
będziecie się dziali będziecie się dzieli będziecie się dziać |
będziecie się działy będziecie się dziać |
3 os. |
będzie się dział będzie się dziać |
będzie się działa będzie się dziać |
będzie się działo będzie się dziać |
będą się dziali będą się dzieli będą się dziać |
będą się działy będą się dziać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dziejmy się |
|
2 os. |
dziej się |
dziejcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
działbym się bym się dział |
działabym się bym się działa |
działobym się bym się działo |
dzialibyśmy się dzielibyśmy się byśmy się dziali byśmy się dzieli |
działybyśmy się byśmy się działy |
2 os. |
działbyś się byś się dział |
działabyś się byś się działa |
działobyś się byś się działo |
dzialibyście się dzielibyście się byście się dziali byście się dzieli |
działybyście się byście się działy |
3 os. |
działby się by się dział |
działaby się by się działa |
działoby się by się działo |
dzialiby się dzieliby się by się dziali by się dzieli |
działyby się by się działy |
bezosobnik: dziano by się
bezokolicznik: dziać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
dziejąc się
gerundium: dzianie się
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dzianie się |
dziania się |
D. | dziania się |
dziań się |
C. | dzianiu się |
dzianiom się |
B. | dzianie się |
dziania się |
N. | dzianiem się |
dzianiami się |
Ms. | dzianiu się |
dzianiach się |
W. | dzianie się |
dziania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: dziejący się
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dziejący się |
dziejący się |
dziejący się |
dziejące się |
dziejąca się |
D. | dziejącego się |
dziejącego się |
dziejącego się |
dziejącego się |
dziejącej się |
C. | dziejącemu się |
dziejącemu się |
dziejącemu się |
dziejącemu się |
dziejącej się |
B. | dziejącego się |
dziejącego się |
dziejący się |
dziejące się |
dziejącą się |
N. | dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącą się |
Ms. | dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącej się |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dziejący się |
dziejący się |
dziejące się |
dziejące się |
D. | dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
C. | dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
B. | dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
dziejące się |
N. | dziejącymi się |
dziejącymi się |
dziejącymi się |
dziejącymi się |
Ms. | dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
Składnia
Rz nieżywotny | + | dziać się | + |
(z CZYM/KIM) +
(JAK)
|
Rz nieżywotny | + | dziać się | + |
GDZIE
|
2. przytrafiać się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- komuś dzieje się krzywda, coś złego
- komuś dzieje się dobrze, źle
- co się z kimś dzieje?
Cytaty
Chyba powinieneś wracać. Twojej siostrze dzieje się coś złego. źródło: NKJP: Rafał Nowakowski: Rdza, 2008 |
|
Wyłącz to! Idź spać! Przecież odkąd masz dziecko, nie lubisz oglądać filmów, w których dzieciom dzieje się krzywda. źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik taty, 2010 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dzieję się |
dziejemy się |
|||
2 os. |
dziejesz się |
dziejecie się |
|||
3 os. |
dzieje się |
dzieją się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
działem się +(e)m się dział |
działam się +(e)m się działa |
działom się +(e)m się działo |
dzialiśmy się dzieliśmy się +(e)śmy się dziali +(e)śmy się dzieli |
działyśmy się +(e)śmy się działy |
2 os. |
działeś się +(e)ś się dział |
działaś się +(e)ś się działa |
działoś się +(e)ś się działo |
dzialiście się dzieliście się +(e)ście się dziali +(e)ście się dzieli |
działyście się +(e)ście się działy |
3 os. |
dział się |
działa się |
działo się |
dziali się dzieli się |
działy się |
bezosobnik: dziano się
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę się dział będę się dziać |
będę się działa będę się dziać |
będę się działo będę się dziać |
będziemy się dziali będziemy się dzieli będziemy się dziać |
będziemy się działy będziemy się dziać |
2 os. |
będziesz się dział będziesz się dziać |
będziesz się działa będziesz się dziać |
będziesz się działo będziesz się dziać |
będziecie się dziali będziecie się dzieli będziecie się dziać |
będziecie się działy będziecie się dziać |
3 os. |
będzie się dział będzie się dziać |
będzie się działa będzie się dziać |
będzie się działo będzie się dziać |
będą się dziali będą się dzieli będą się dziać |
będą się działy będą się dziać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dziejmy się |
|
2 os. |
dziej się |
dziejcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
działbym się bym się dział |
działabym się bym się działa |
działobym się bym się działo |
dzialibyśmy się dzielibyśmy się byśmy się dziali byśmy się dzieli |
działybyśmy się byśmy się działy |
2 os. |
działbyś się byś się dział |
działabyś się byś się działa |
działobyś się byś się działo |
dzialibyście się dzielibyście się byście się dziali byście się dzieli |
działybyście się byście się działy |
3 os. |
działby się by się dział |
działaby się by się działa |
działoby się by się działo |
dzialiby się dzieliby się by się dziali by się dzieli |
działyby się by się działy |
bezosobnik: dziano by się
bezokolicznik: dziać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
dziejąc się
gerundium: dzianie się
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dzianie się |
dziania się |
D. | dziania się |
dziań się |
C. | dzianiu się |
dzianiom się |
B. | dzianie się |
dziania się |
N. | dzianiem się |
dzianiami się |
Ms. | dzianiu się |
dzianiach się |
W. | dzianie się |
dziania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: dziejący się
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dziejący się |
dziejący się |
dziejący się |
dziejące się |
dziejąca się |
D. | dziejącego się |
dziejącego się |
dziejącego się |
dziejącego się |
dziejącej się |
C. | dziejącemu się |
dziejącemu się |
dziejącemu się |
dziejącemu się |
dziejącej się |
B. | dziejącego się |
dziejącego się |
dziejący się |
dziejące się |
dziejącą się |
N. | dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącą się |
Ms. | dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącej się |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dziejący się |
dziejący się |
dziejące się |
dziejące się |
D. | dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
C. | dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
dziejącym się |
B. | dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
dziejące się |
N. | dziejącymi się |
dziejącymi się |
dziejącymi się |
dziejącymi się |
Ms. | dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
dziejących się |
Składnia
+ | dziać się | + |
KOMU
|