UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wpuścić

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wpuszczę
wpuścimy
2 os. wpuścisz
wpuścicie
3 os. wpuści
wpuszczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wpuściłem
+(e)m wpuścił
wpuściłam
+(e)m wpuściła
wpuściłom
+(e)m wpuściło
wpuściliśmy
+(e)śmy wpuścili
wpuściłyśmy
+(e)śmy wpuściły
2 os. wpuściłeś
+(e)ś wpuścił
wpuściłaś
+(e)ś wpuściła
wpuściłoś
+(e)ś wpuściło
wpuściliście
+(e)ście wpuścili
wpuściłyście
+(e)ście wpuściły
3 os. wpuścił
wpuściła
wpuściło
wpuścili
wpuściły

bezosobnik: wpuszczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wpuśćmy
2 os. wpuść
wpuśćcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wpuściłbym
bym wpuścił
wpuściłabym
bym wpuściła
wpuściłobym
bym wpuściło
wpuścilibyśmy
byśmy wpuścili
wpuściłybyśmy
byśmy wpuściły
2 os. wpuściłbyś
byś wpuścił
wpuściłabyś
byś wpuściła
wpuściłobyś
byś wpuściło
wpuścilibyście
byście wpuścili
wpuściłybyście
byście wpuściły
3 os. wpuściłby
by wpuścił
wpuściłaby
by wpuściła
wpuściłoby
by wpuściło
wpuściliby
by wpuścili
wpuściłyby
by wpuściły

bezosobnik: wpuszczono by

bezokolicznik: wpuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wpuściwszy

gerundium: wpuszczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wpuszczenie
wpuszczenia
D. wpuszczenia
wpuszczeń
C. wpuszczeniu
wpuszczeniom
B. wpuszczenie
wpuszczenia
N. wpuszczeniem
wpuszczeniami
Ms. wpuszczeniu
wpuszczeniach
W. wpuszczenie
wpuszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wpuszczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wpuszczony
wpuszczony
wpuszczony
wpuszczone
wpuszczona
D. wpuszczonego
wpuszczonego
wpuszczonego
wpuszczonego
wpuszczonej
C. wpuszczonemu
wpuszczonemu
wpuszczonemu
wpuszczonemu
wpuszczonej
B. wpuszczonego
wpuszczonego
wpuszczony
wpuszczone
wpuszczoną
N. wpuszczonym
wpuszczonym
wpuszczonym
wpuszczonym
wpuszczoną
Ms. wpuszczonym
wpuszczonym
wpuszczonym
wpuszczonym
wpuszczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wpuszczeni
wpuszczeni
wpuszczone
wpuszczone
D. wpuszczonych
wpuszczonych
wpuszczonych
wpuszczonych
C. wpuszczonym
wpuszczonym
wpuszczonym
wpuszczonym
B. wpuszczonych
wpuszczonych
wpuszczonych
wpuszczone
N. wpuszczonymi
wpuszczonymi
wpuszczonymi
wpuszczonymi
Ms. wpuszczonych
wpuszczonych
wpuszczonych
wpuszczonych

odpowiednik aspektowy: wpuszczać

Pochodzenie

Zob. puścić

1. gościa

Definicja

pozwolić komuś gdzieś wejść lub wjechać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • ochroniarz, selekcjoner wpuścił kogoś
  • wpuścić gościa; towar
  • wpuścić kogoś do domu, do hotelu, do klubu, do mieszkania, do pokoju, do przedpokoju, do środka
  • wpuścić kogoś na boisko, na budowę, na teren czegoś, na parking, na przedstawienie, na salę, na trybuny
  • wpuścić za bramę, za próg
  • nie chcieć wpuścić

Cytaty

Otworzył drzwi i wpuścił Andreę do środka.

źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999

Spotkali się przy bramie pięć minut wcześniej. Jeden wyjął służbową legitymację, a drugi przepustkę i zostali wpuszczeni na teren zakładu.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

Przede wszystkim należy poprosić pracownika o udostępnienie służbowej legitymacji, zawierającej jego nazwisko, zdjęcie i pieczątkę MOPS. [...] W razie wątpliwości można do nas zadzwonić i dopiero potem wpuścić nieznanego pracownika do mieszkania.

źródło: NKJP: R.Nadaj: Staruszkowie nabici w butelkę, Tygodnik Ciechanowski, 2006-12-08

Po krótkiej naradzie para wykupiła sześć biletów, więc seans mógł się odbyć. Wpuściłem ich na salę, a sam udałem się do swojej kabiny, aby puścić film.

źródło: NKJP: W. Dziczkiewicz: I na film, i do kina. Dola kinooperatora, Tygodnik Ciechanowski, 2006-04-12

Składnia

Rzosobowy + wpuścić +
KOGO + GDZIE

2. światło

Definicja

usunąwszy przeszkodę, spowodować, że coś dostało się do jakiegoś pomieszczenia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • wpuścić powietrze, światło
  • wpuścić do pokoju, do wnętrza czegoś

Cytaty

Raz na jakiś czas podkręca się grzejniki działające na parę nasyconą suchą. [...] Niekiedy otwiera się drzwi, by wpuścić powietrze.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Taka roleta doskonale nadaje się do łazienki – wieczorem dobrze zasłania, a w dzień można ją odsłonić i wpuścić światło dzienne.

źródło: NKJP: (sob): Okno staje się obrazem, Gazeta Krakowska, 2007-03-29

Za każdym razem, gdy próbowaliśmy otworzyć drzwi, żeby wpuścić trochę powietrza, zamiast powietrza wpadały nowe rulony z gęstymi warkoczami dymu.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Nowa kopuła będzie mu się kojarzyła jednoznacznie z demokracją, bo będzie przejrzysta [...], wpuści światło naturalne do sali plenarnej i zapewni wymianę powietrza.

źródło: NKJP: Dariusz Bartoszewicz: Architektura, Gazeta Wyborcza, 1998-06-05

Składnia

bez ograniczeń + wpuścić +
CO

3. koszulę w spodnie

Definicja

umieścić coś we wnętrzu lub w głębi czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

  • wpuścić bluzkę w spódnicę, koszulę w spodnie, spodnie w buty; rybę do jeziora, do stawu...

Cytaty

- Staw przed domem żonka zamówiła, melioranty wykopali... chłopcy karpia wpuścili...

źródło: NKJP: Edward Redliński: Szczurojorczycy, 1994

Myślała, że te jej akcje to będą ozdobne dokumenty, coś w rodzaju dyplomów. Może z tłoczeniami i wpuszczoną w papier nitką platyny; ze znakiem wodnym odciśniętym w rogu.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Kupiłem kilka metrów kabla [...]. I zacząłem podłączać. Jak się robi remont, to można takie kable wpuścić pod listwy przy podłodze, żeby nie było ich widać i żeby nie przeszkadzały.

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Miał na sobie porządne spodnie wpuszczone w cholewy wyczyszczonych na wysoki połysk butów i sportową marynarkę z jasnego samodziału w pepitkę.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Zatrucie Łydyni. 28 kwietnia wędkarze stwierdzili, że w rzece płyną martwe ryby. [...] Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Ciechanowie wykluczył wpuszczenie do Łydyni ścieków.

źródło: NKJP: U.Michalska: Zatrucie Łydyni, Tygodnik Ciechanowski, 2002-05-17

Składnia

Rzosobowy + wpuścić +
CO + GDZIE

4. w długi

Definicja

pot. 
spowodować, że ktoś znalazł się w kłopotliwej sytuacji, określonej następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wmanewrować, wmanipulować

Połączenia

  • wpuścić kogoś w długi, w spłatę czegoś

Cytaty

Biznesmeni mieli wnieść do partii duże pieniądze, a ledwie sfinansowali swoją kampanię wyborczą i wręcz wpuścili PPPP [Polską Partię Przyjaciół Piwa] w długi.

źródło: NKJP: Maria Wiernikowska: Pójdziesz trochę krzywo, Gazeta Wyborcza, 1993-03-17

– Tam to jest, ale napisałam do gminy, żeby wiedzieli, co na nich ciąży – tłumaczy swój stosunek do „stróżówki”. – Żeby nie wpuścili mnie w dziadostwo. Jedenaście lat temu gmina mi to dała, kiedy jeszcze radni mieli coś do powiedzenia.

źródło: NKJP: Andrzej Plęs: Z Bud do budy?, Gazeta Krakowska, 2005-08-10

Zawsze sobie przyrzekam, że nie dam się już wpuścić w takie rozmowy.

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

Składnia

Rzosobowy + wpuścić +
KOGO + w CO

Frazeologizmy

ktoś puścił gola
ktoś wpuścił gola
ktoś wpuścił bramkę
ktoś puścił szmatę
ktoś wpuścił szmatę
ktoś wpuścił w maliny kogoś
ktoś wpuścił w kanał kogoś
ktoś wpuścił w maliny kogoś
ktoś wpuścił w kanał kogoś
Data ostatniej modyfikacji: 16.11.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj