Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. przeciwstawić
1. złu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | sprzeciwić się |
Połączenia
- konserwatyści, zwolennicy przeciwstawili się
- przeciwstawić się agresji, decyzji, czyjejś dominacji, dyktaturze, działaniom, germanizacji, ideologii, imperializmowi, kłamstwu, komunizmowi, marksizmowi, nazizmowi, pomysłowi, postawie, presji, próbom narzucenia czegoś, przemocy, stereotypom, systemowi, rasizmowi, reżimowi, tendencjom, uprzedzeniom, czyjejś woli, zbrojeniom, złu, zmianom, żądaniom; autorytetom, królowi, partii, prezydentowi, społeczeństwu, ugrupowaniom, władzy
- przeciwstawić się zbrojnie
- potrafić, próbować przeciwstawić się
Cytaty
|
Adenauer zwrócił się przez radio do narodu niemieckiego z prośbą o poparcie układu, gdzie obok różnych korzyści z niego wynikających widział możliwość wzmocnienia Zachodu, który skutecznie przeciwstawi się komunizmowi. źródło: KWSJP: Robert Łoś: Wschodnia polityka kanclerza Konrada Adenauera, 2003 |
|
|
Nie był jednak przewidującym politykiem i nie potrafił przeciwstawić się presji króla czeskiego Ferdynanda Habsburga. źródło: KWSJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997 |
|
|
Oficjalnie nie mógł się przeciwstawić polityce Huberta. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962 |
|
|
Takiej garstce żołnierzy trudno byłoby przeciwstawić się reszcie załogi. źródło: KWSJP: Edyta Urbaniak: Milczący bohater wielkiej ucieczki, prasa, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przeciwstawię się |
przeciwstawimy się |
|||
| 2 os. |
przeciwstawisz się |
przeciwstawicie się |
|||
| 3 os. |
przeciwstawi się |
przeciwstawią się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przeciwstawiłem się +(e)m się przeciwstawił |
przeciwstawiłam się +(e)m się przeciwstawiła |
przeciwstawiłom się +(e)m się przeciwstawiło |
przeciwstawiliśmy się +(e)śmy się przeciwstawili |
przeciwstawiłyśmy się +(e)śmy się przeciwstawiły |
| 2 os. |
przeciwstawiłeś się +(e)ś się przeciwstawił |
przeciwstawiłaś się +(e)ś się przeciwstawiła |
przeciwstawiłoś się +(e)ś się przeciwstawiło |
przeciwstawiliście się +(e)ście się przeciwstawili |
przeciwstawiłyście się +(e)ście się przeciwstawiły |
| 3 os. |
przeciwstawił się |
przeciwstawiła się |
przeciwstawiło się |
przeciwstawili się |
przeciwstawiły się |
bezosobnik: przeciwstawiono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przeciwstawmy się |
|
| 2 os. |
przeciwstaw się |
przeciwstawcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przeciwstawiłbym się bym się przeciwstawił |
przeciwstawiłabym się bym się przeciwstawiła |
przeciwstawiłobym się bym się przeciwstawiło |
przeciwstawilibyśmy się byśmy się przeciwstawili |
przeciwstawiłybyśmy się byśmy się przeciwstawiły |
| 2 os. |
przeciwstawiłbyś się byś się przeciwstawił |
przeciwstawiłabyś się byś się przeciwstawiła |
przeciwstawiłobyś się byś się przeciwstawiło |
przeciwstawilibyście się byście się przeciwstawili |
przeciwstawiłybyście się byście się przeciwstawiły |
| 3 os. |
przeciwstawiłby się by się przeciwstawił |
przeciwstawiłaby się by się przeciwstawiła |
przeciwstawiłoby się by się przeciwstawiło |
przeciwstawiliby się by się przeciwstawili |
przeciwstawiłyby się by się przeciwstawiły |
bezosobnik: przeciwstawiono by się
bezokolicznik: przeciwstawić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przeciwstawiwszy się
gerundium: przeciwstawienie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przeciwstawienie się |
przeciwstawienia się |
| D. | przeciwstawienia się |
przeciwstawień się |
| C. | przeciwstawieniu się |
przeciwstawieniom się |
| B. | przeciwstawienie się |
przeciwstawienia się |
| N. | przeciwstawieniem się |
przeciwstawieniami się |
| Ms. | przeciwstawieniu się |
przeciwstawieniach się |
| W. | przeciwstawienie się |
przeciwstawienia się |
odpowiednik aspektowy: przeciwstawiać się
Składnia
| Rzosobowy | + | przeciwstawić się | + |
KOMU/CZEMU
|
2. naporowi wody
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Połączenia
- przeciwstawić się naporowi prądu, naporowi wody, powodzi, sile żywiołu
- skutecznie się przeciwstawić
Cytaty
|
Dojrzał wtedy brzeg ze stłoczoną ciżbą ludzką, dziwnie teraz daleki ten brzeg, czyżby znosiło ich, on zaś nie miał siły, by przeciwstawić się naporowi prądu? źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Ich trzech i dziewczyna, 1978 |
|
|
Trudno przeciwstawić się sile żywiołu, tym bardziej, gdy atakuje z tak niespotykaną siłą. Można jednak i trzeba pomagać tym, których dotknęły skutki powodzi. źródło: KWSJP: Wieści z Czarnego Dunajca, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 32 |
|
|
Technika drogowa stara się przeciwstawić siłom przyrody, którymi są współczesne ruchy geomorfologiczne zmieniające ukształtowanie terenu. źródło: KWSJP: Stanisław Czubernat: Pierwsza pomoc, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przeciwstawię się |
przeciwstawimy się |
|||
| 2 os. |
przeciwstawisz się |
przeciwstawicie się |
|||
| 3 os. |
przeciwstawi się |
przeciwstawią się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przeciwstawiłem się +(e)m się przeciwstawił |
przeciwstawiłam się +(e)m się przeciwstawiła |
przeciwstawiłom się +(e)m się przeciwstawiło |
przeciwstawiliśmy się +(e)śmy się przeciwstawili |
przeciwstawiłyśmy się +(e)śmy się przeciwstawiły |
| 2 os. |
przeciwstawiłeś się +(e)ś się przeciwstawił |
przeciwstawiłaś się +(e)ś się przeciwstawiła |
przeciwstawiłoś się +(e)ś się przeciwstawiło |
przeciwstawiliście się +(e)ście się przeciwstawili |
przeciwstawiłyście się +(e)ście się przeciwstawiły |
| 3 os. |
przeciwstawił się |
przeciwstawiła się |
przeciwstawiło się |
przeciwstawili się |
przeciwstawiły się |
bezosobnik: przeciwstawiono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przeciwstawmy się |
|
| 2 os. |
przeciwstaw się |
przeciwstawcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przeciwstawiłbym się bym się przeciwstawił |
przeciwstawiłabym się bym się przeciwstawiła |
przeciwstawiłobym się bym się przeciwstawiło |
przeciwstawilibyśmy się byśmy się przeciwstawili |
przeciwstawiłybyśmy się byśmy się przeciwstawiły |
| 2 os. |
przeciwstawiłbyś się byś się przeciwstawił |
przeciwstawiłabyś się byś się przeciwstawiła |
przeciwstawiłobyś się byś się przeciwstawiło |
przeciwstawilibyście się byście się przeciwstawili |
przeciwstawiłybyście się byście się przeciwstawiły |
| 3 os. |
przeciwstawiłby się by się przeciwstawił |
przeciwstawiłaby się by się przeciwstawiła |
przeciwstawiłoby się by się przeciwstawiło |
przeciwstawiliby się by się przeciwstawili |
przeciwstawiłyby się by się przeciwstawiły |
bezosobnik: przeciwstawiono by się
bezokolicznik: przeciwstawić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przeciwstawiwszy się
gerundium: przeciwstawienie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przeciwstawienie się |
przeciwstawienia się |
| D. | przeciwstawienia się |
przeciwstawień się |
| C. | przeciwstawieniu się |
przeciwstawieniom się |
| B. | przeciwstawienie się |
przeciwstawienia się |
| N. | przeciwstawieniem się |
przeciwstawieniami się |
| Ms. | przeciwstawieniu się |
przeciwstawieniach się |
| W. | przeciwstawienie się |
przeciwstawienia się |
odpowiednik aspektowy: przeciwstawiać się
Składnia
|
+ | przeciwstawić się | + |
CZEMU
|