UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

emanować

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. émaner

niem. emanieren

z łac. e-mano 'wyciekam '

1.a roztaczać nastrój

Definicja

książk. 
mieć jakąś wyraźnie uzewnętrzniającą się cechę, która oddziałuje na otoczenie

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bić, promieniować

Połączenia

  • aktor, dom, film, obraz, postać, powieść, twarz, wiersz, wnętrze emanuje czymś; oczy emanują czymś
  • emanować ciepłem, dobrą energią, entuzjazmem, optymizmem, radością, siłą umysłu i ducha, siłą witalną, spokojem, staroświeckim urokiem, szczęściem, tajemniczym pięknem; erotyzmem, kobiecością, seksem, seksualnością, zmysłowością; dumą, dostojeństwem, majestatem, patosem; demonizmem, duchowością, mistycyzmem, mroczną siłą; bólem, brzydotą, chłodem, grozą, złą energią

Cytaty

Doskonale rozumiał, że we współczesnej polityce punkty zdobywa się (lub traci) za to, co pokazują media. Emanował więc pewnością siebie i młodzieńczą energią.

źródło: NKJP: Aleksander Kaczorowski: Skąd ten dom?, 2005

Emanowała urokiem, który przyciągał do niej mężczyzn, a kobietom nakazywał czujność.

źródło: KWSJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Druga rzeźba przedstawiała klęczącą kobietę o trzech piersiach. […] Szczerzyła zęby, jakby się uśmiechała, lecz jej twarz zdawała się emanować okrucieństwem.

źródło: KWSJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Rozciągające się po Huculszczyźnie pasma Karpat Wschodnich emanują ciszą, spokojem i dostojeństwem swych szczytów, a jednocześnie grozą dzikości i niedostępności.

źródło: NKJP: Kusząca Huculszczyzna, Dziennik Polski, 2003-07-25

Warto odwiedzić gościnne wnętrza miechowskiej galerii i zanurzyć się w barwny, emanujący ciepłem świat pasteli.

źródło: NKJP: Pastelowy świat, Dziennik Polski, 2001-06-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. emanuję
 emanujemy
2 os. emanujesz
 emanujecie
3 os. emanuje
 emanują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. emanowałem
+(e)m emanował
 emanowałam
+(e)m emanowała
 emanowałom
+(e)m emanowało
 emanowaliśmy
+(e)śmy emanowali
 emanowałyśmy
+(e)śmy emanowały
2 os. emanowałeś
+(e)ś emanował
 emanowałaś
+(e)ś emanowała
 emanowałoś
+(e)ś emanowało
 emanowaliście
+(e)ście emanowali
 emanowałyście
+(e)ście emanowały
3 os. emanował
 emanowała
 emanowało
 emanowali
 emanowały

bezosobnik: emanowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę emanował
będę emanować
 będę emanowała
będę emanować
 będę emanowało
będę emanować
 będziemy emanowali
będziemy emanować
 będziemy emanowały
będziemy emanować
2 os. będziesz emanował
będziesz emanować
 będziesz emanowała
będziesz emanować
 będziesz emanowało
będziesz emanować
 będziecie emanowali
będziecie emanować
 będziecie emanowały
będziecie emanować
3 os. będzie emanował
będzie emanować
 będzie emanowała
będzie emanować
 będzie emanowało
będzie emanować
 będą emanowali
będą emanować
 będą emanowały
będą emanować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. emanujmy
2 os. emanuj
 emanujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. emanowałbym
bym emanował
 emanowałabym
bym emanowała
 emanowałobym
bym emanowało
 emanowalibyśmy
byśmy emanowali
 emanowałybyśmy
byśmy emanowały
2 os. emanowałbyś
byś emanował
 emanowałabyś
byś emanowała
 emanowałobyś
byś emanowało
 emanowalibyście
byście emanowali
 emanowałybyście
byście emanowały
3 os. emanowałby
by emanował
 emanowałaby
by emanowała
 emanowałoby
by emanowało
 emanowaliby
by emanowali
 emanowałyby
by emanowały

bezosobnik: emanowano by

bezokolicznik: emanować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

emanując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

emanowawszy

gerundium: emanowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: emanujący

Składnia

bez ograniczeń + emanować +
CZYM

1.b uzewnętrzniać się

Definicja

książk. 
uzewnętrzniać się i oddziaływać na otoczenie

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bić, promieniować

Połączenia

  • ciepło, dobroć, moc, piękno, radość, siła witalna, spokój, urok; duchowość, sacrum, magia; agresja, chłód, niechęć, nienawiść, zło emanuje skądś
  • coś emanuje od kapłana, od aktora, od artysty
  • coś emanuje z ekranu, z estrady, z murów zamczyska, z pieśni, z postaci, z obrazu, z posągu, z powieści, z rękopisu, z twarzy, z wiersza

Cytaty

Niechaj ze szczytów władzy płynie dobry przykład cnót obywatelskich i poszanowania dla prawa. Niech z władzy emanują dostojeństwo, powaga, rozsądek i mądrość.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.10.1994

Troska o rodzinę, oddanie, wielka miłość, jaką darzył swoje kobiety, emanują z całej zachowanej po nim korespondencji.

źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą. Opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003

Z całej jego postaci emanowała na rozmówcę jakaś trudna do racjonalnego wytłumaczenia moc.

źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Gabriel Garcia Marquez, czyli życie magiczne, Gazeta Wyborcza, 1996-10-18

Szedłem powoli, cały czas czując na karku lodowaty chłód emanujący od postępującego za mną krok w krok Księcia Ciemności.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Tak bardzo chciała zobaczyć aktorkę z bliska, sprawdzić, czy ta aura wielkości, emanująca od niej na scenie, towarzyszy jej także prywatnie.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: piołun, 1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. emanuję
 emanujemy
2 os. emanujesz
 emanujecie
3 os. emanuje
 emanują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. emanowałem
+(e)m emanował
 emanowałam
+(e)m emanowała
 emanowałom
+(e)m emanowało
 emanowaliśmy
+(e)śmy emanowali
 emanowałyśmy
+(e)śmy emanowały
2 os. emanowałeś
+(e)ś emanował
 emanowałaś
+(e)ś emanowała
 emanowałoś
+(e)ś emanowało
 emanowaliście
+(e)ście emanowali
 emanowałyście
+(e)ście emanowały
3 os. emanował
 emanowała
 emanowało
 emanowali
 emanowały

bezosobnik: emanowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę emanował
będę emanować
 będę emanowała
będę emanować
 będę emanowało
będę emanować
 będziemy emanowali
będziemy emanować
 będziemy emanowały
będziemy emanować
2 os. będziesz emanował
będziesz emanować
 będziesz emanowała
będziesz emanować
 będziesz emanowało
będziesz emanować
 będziecie emanowali
będziecie emanować
 będziecie emanowały
będziecie emanować
3 os. będzie emanował
będzie emanować
 będzie emanowała
będzie emanować
 będzie emanowało
będzie emanować
 będą emanowali
będą emanować
 będą emanowały
będą emanować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. emanujmy
2 os. emanuj
 emanujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. emanowałbym
bym emanował
 emanowałabym
bym emanowała
 emanowałobym
bym emanowało
 emanowalibyśmy
byśmy emanowali
 emanowałybyśmy
byśmy emanowały
2 os. emanowałbyś
byś emanował
 emanowałabyś
byś emanowała
 emanowałobyś
byś emanowało
 emanowalibyście
byście emanowali
 emanowałybyście
byście emanowały
3 os. emanowałby
by emanował
 emanowałaby
by emanowała
 emanowałoby
by emanowało
 emanowaliby
by emanowali
 emanowałyby
by emanowały

bezosobnik: emanowano by

bezokolicznik: emanować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

emanując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

emanowawszy

gerundium: emanowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: emanujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: emanowany

Składnia

Rz nieżywotny + emanować +
z KOGO/CZEGO | od KOGO/CZEGO + (na KOGO/CO)

2.a wydzielać coś

Definicja

książk. 
wydzielać coś na skutek zachodzących procesów chemicznych lub fizycznych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wydzielać
hiperonimy:  wytwarzać

Połączenia

  • ekran, grzejnik, piec, substancja, ziemia emanuje coś
  • emanować ciepło, energię, promieniowanie, toksyczne związki, substancje lotne, szkodliwe opary, światło, zapach
  • emanować ciepłem, światłem

Cytaty

Klejnot emanował coraz mocniejszą poświatę.

źródło: NKJP: David Eddings: Ostatnia Walka Czarodziejów, 1995

Najbardziej zapobiegliwi kisili także ogórki, które pływając w mętnym soku […], trwały do wiosny, emanując początkowo przyjemną, później odrażającą woń.

źródło: NKJP: Zapasy, Dziennik Polski - Pejzaż, 2003-11-15

Już pierwsze pomiary […] wskazywały, że w pojedynczym akcie rozszczepienia jest wyzwalana energia około 200 MeV. Odpowiada ona różnicy między masą cząstek emanujących (neutron plus uran) i masą produktów końcowych.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1998

Hodowcy chętnie nadają różom - a są one wielkości georginii czy rozkwitłych stokrotek, niektóre bezwonne, inne emanujące mocnym zapachem - imiona gwiazd filmowych, polityków, artystów, głów koronowanych.

źródło: NKJP: W alzackim królestwie róż, Dziennik Polski, 2002-09-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. emanuję
 emanujemy
2 os. emanujesz
 emanujecie
3 os. emanuje
 emanują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. emanowałem
+(e)m emanował
 emanowałam
+(e)m emanowała
 emanowałom
+(e)m emanowało
 emanowaliśmy
+(e)śmy emanowali
 emanowałyśmy
+(e)śmy emanowały
2 os. emanowałeś
+(e)ś emanował
 emanowałaś
+(e)ś emanowała
 emanowałoś
+(e)ś emanowało
 emanowaliście
+(e)ście emanowali
 emanowałyście
+(e)ście emanowały
3 os. emanował
 emanowała
 emanowało
 emanowali
 emanowały

bezosobnik: emanowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę emanował
będę emanować
 będę emanowała
będę emanować
 będę emanowało
będę emanować
 będziemy emanowali
będziemy emanować
 będziemy emanowały
będziemy emanować
2 os. będziesz emanował
będziesz emanować
 będziesz emanowała
będziesz emanować
 będziesz emanowało
będziesz emanować
 będziecie emanowali
będziecie emanować
 będziecie emanowały
będziecie emanować
3 os. będzie emanował
będzie emanować
 będzie emanowała
będzie emanować
 będzie emanowało
będzie emanować
 będą emanowali
będą emanować
 będą emanowały
będą emanować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. emanujmy
2 os. emanuj
 emanujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. emanowałbym
bym emanował
 emanowałabym
bym emanowała
 emanowałobym
bym emanowało
 emanowalibyśmy
byśmy emanowali
 emanowałybyśmy
byśmy emanowały
2 os. emanowałbyś
byś emanował
 emanowałabyś
byś emanowała
 emanowałobyś
byś emanowało
 emanowalibyście
byście emanowali
 emanowałybyście
byście emanowały
3 os. emanowałby
by emanował
 emanowałaby
by emanowała
 emanowałoby
by emanowało
 emanowaliby
by emanowali
 emanowałyby
by emanowały

bezosobnik: emanowano by

bezokolicznik: emanować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

emanując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

emanowawszy

gerundium: emanowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: emanujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: emanowany

Składnia

Rz nieżywotny + emanować +
CO
Rz nieżywotny + emanować +
CZYM

2.b wydzielać się

Definicja

książk. 
wydzielać się z czegoś na skutek zachodzących procesów chemicznych lub fizycznych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wydzielać się
hiperonimy:  wydobywać się

Połączenia

  • ciepło, energia, poświata, światło, zapach emanuje z czegoś
  • coś emanuje z ekranu, z grzejnika, z ziemi

Cytaty

Wokół jedynie bagna, z których emanują gnijące opary.

źródło: Internet

Pod wpływem ciepła zapach emanuje intensywniej. Dlatego należy spryskiwać te miejsca na ciele, gdzie szybko pulsuje krew.

źródło: Internet

Czułem przez materiał emanujące z jej palców gorąco.

źródło: NKJP: Harry Harrison: Stalowy Szczur, 1991

Tunel piął się teraz pod górę, a sinawe fosforyzujące światło emanujące z jego ścian, czyniło niemiłe wrażenie.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. emanuję
 emanujemy
2 os. emanujesz
 emanujecie
3 os. emanuje
 emanują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. emanowałem
+(e)m emanował
 emanowałam
+(e)m emanowała
 emanowałom
+(e)m emanowało
 emanowaliśmy
+(e)śmy emanowali
 emanowałyśmy
+(e)śmy emanowały
2 os. emanowałeś
+(e)ś emanował
 emanowałaś
+(e)ś emanowała
 emanowałoś
+(e)ś emanowało
 emanowaliście
+(e)ście emanowali
 emanowałyście
+(e)ście emanowały
3 os. emanował
 emanowała
 emanowało
 emanowali
 emanowały

bezosobnik: emanowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę emanował
będę emanować
 będę emanowała
będę emanować
 będę emanowało
będę emanować
 będziemy emanowali
będziemy emanować
 będziemy emanowały
będziemy emanować
2 os. będziesz emanował
będziesz emanować
 będziesz emanowała
będziesz emanować
 będziesz emanowało
będziesz emanować
 będziecie emanowali
będziecie emanować
 będziecie emanowały
będziecie emanować
3 os. będzie emanował
będzie emanować
 będzie emanowała
będzie emanować
 będzie emanowało
będzie emanować
 będą emanowali
będą emanować
 będą emanowały
będą emanować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. emanujmy
2 os. emanuj
 emanujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. emanowałbym
bym emanował
 emanowałabym
bym emanowała
 emanowałobym
bym emanowało
 emanowalibyśmy
byśmy emanowali
 emanowałybyśmy
byśmy emanowały
2 os. emanowałbyś
byś emanował
 emanowałabyś
byś emanowała
 emanowałobyś
byś emanowało
 emanowalibyście
byście emanowali
 emanowałybyście
byście emanowały
3 os. emanowałby
by emanował
 emanowałaby
by emanowała
 emanowałoby
by emanowało
 emanowaliby
by emanowali
 emanowałyby
by emanowały

bezosobnik: emanowano by

bezokolicznik: emanować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

emanując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

emanowawszy

gerundium: emanowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: emanujący

Składnia

Rz nieżywotny + emanować +
z CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN