Chronologizacja
1.a emitować
Definicja
Pochodzenie
W znaczeniach specjalistycznych prawdopodobnie kalka terminów naukowych: ang. radiate, fr. rayonner, niem. strahlen; zob. promień
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | wydzielać |
Połączenia
- człowiek; antena, czarna dziura, Mars, metal promieniuje; ściany, żarówki promieniują
- promieniować antycząstkami, ciepłem, światłem
Cytaty
Pędzące z prędkością światła cząstki słoneczne zderzają się w atmosferze z innymi cząstkami [...] promieniują światłem, które tworzy zielone, fioletowe, czerwone smugi... źródło: NKJP: Monika Witkowska: Za polarnym kręgiem, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-02-20 |
|
[...] czarna dziura promieniuje antycząstkami. źródło: NKJP: Usenet, 2008-06-15 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
promieniuję |
promieniujemy |
|||
2 os. |
promieniujesz |
promieniujecie |
|||
3 os. |
promieniuje |
promieniują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałem +(e)m promieniował |
promieniowałam +(e)m promieniowała |
promieniowałom +(e)m promieniowało |
promieniowaliśmy +(e)śmy promieniowali |
promieniowałyśmy +(e)śmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałeś +(e)ś promieniował |
promieniowałaś +(e)ś promieniowała |
promieniowałoś +(e)ś promieniowało |
promieniowaliście +(e)ście promieniowali |
promieniowałyście +(e)ście promieniowały |
3 os. |
promieniował |
promieniowała |
promieniowało |
promieniowali |
promieniowały |
bezosobnik: promieniowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę promieniował będę promieniować |
będę promieniowała będę promieniować |
będę promieniowało będę promieniować |
będziemy promieniowali będziemy promieniować |
będziemy promieniowały będziemy promieniować |
2 os. |
będziesz promieniował będziesz promieniować |
będziesz promieniowała będziesz promieniować |
będziesz promieniowało będziesz promieniować |
będziecie promieniowali będziecie promieniować |
będziecie promieniowały będziecie promieniować |
3 os. |
będzie promieniował będzie promieniować |
będzie promieniowała będzie promieniować |
będzie promieniowało będzie promieniować |
będą promieniowali będą promieniować |
będą promieniowały będą promieniować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
promieniujmy |
|
2 os. |
promieniuj |
promieniujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałbym bym promieniował |
promieniowałabym bym promieniowała |
promieniowałobym bym promieniowało |
promieniowalibyśmy byśmy promieniowali |
promieniowałybyśmy byśmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałbyś byś promieniował |
promieniowałabyś byś promieniowała |
promieniowałobyś byś promieniowało |
promieniowalibyście byście promieniowali |
promieniowałybyście byście promieniowały |
3 os. |
promieniowałby by promieniował |
promieniowałaby by promieniowała |
promieniowałoby by promieniowało |
promieniowaliby by promieniowali |
promieniowałyby by promieniowały |
bezosobnik: promieniowano by
bezokolicznik: promieniować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
promieniując
gerundium: promieniowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | promieniowanie |
promieniowania |
D. | promieniowania |
promieniowań |
C. | promieniowaniu |
promieniowaniom |
B. | promieniowanie |
promieniowania |
N. | promieniowaniem |
promieniowaniami |
Ms. | promieniowaniu |
promieniowaniach |
W. | promieniowanie |
promieniowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: promieniujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniująca |
D. | promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującej |
C. | promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującej |
B. | promieniującego |
promieniującego |
promieniujący |
promieniujące |
promieniującą |
N. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującą |
Ms. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniujące |
D. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
C. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
B. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujące |
N. | promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
Ms. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
1.b rozchodzić się
Definicja
Pochodzenie
W znaczeniach specjalistycznych prawdopodobnie kalka terminów naukowych: ang. radiate, fr. rayonner, niem. strahlen; zob. promień
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Relacje znaczeniowe
synonimy: | emanować, wydzielać się | |
hiperonimy: | wydobywać się |
Połączenia
- energia, poświata promieniuje
- promieniować z ognia, z wnętrza; z mocą iluś watów
Cytaty
[...] ma przez moment złudzenie, że czuje pod palcami ciepło promieniujące z wnętrza bryły. źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
promieniuję |
promieniujemy |
|||
2 os. |
promieniujesz |
promieniujecie |
|||
3 os. |
promieniuje |
promieniują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałem +(e)m promieniował |
promieniowałam +(e)m promieniowała |
promieniowałom +(e)m promieniowało |
promieniowaliśmy +(e)śmy promieniowali |
promieniowałyśmy +(e)śmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałeś +(e)ś promieniował |
promieniowałaś +(e)ś promieniowała |
promieniowałoś +(e)ś promieniowało |
promieniowaliście +(e)ście promieniowali |
promieniowałyście +(e)ście promieniowały |
3 os. |
promieniował |
promieniowała |
promieniowało |
promieniowali |
promieniowały |
bezosobnik: promieniowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę promieniował będę promieniować |
będę promieniowała będę promieniować |
będę promieniowało będę promieniować |
będziemy promieniowali będziemy promieniować |
będziemy promieniowały będziemy promieniować |
2 os. |
będziesz promieniował będziesz promieniować |
będziesz promieniowała będziesz promieniować |
będziesz promieniowało będziesz promieniować |
będziecie promieniowali będziecie promieniować |
będziecie promieniowały będziecie promieniować |
3 os. |
będzie promieniował będzie promieniować |
będzie promieniowała będzie promieniować |
będzie promieniowało będzie promieniować |
będą promieniowali będą promieniować |
będą promieniowały będą promieniować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
promieniujmy |
|
2 os. |
promieniuj |
promieniujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałbym bym promieniował |
promieniowałabym bym promieniowała |
promieniowałobym bym promieniowało |
promieniowalibyśmy byśmy promieniowali |
promieniowałybyśmy byśmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałbyś byś promieniował |
promieniowałabyś byś promieniowała |
promieniowałobyś byś promieniowało |
promieniowalibyście byście promieniowali |
promieniowałybyście byście promieniowały |
3 os. |
promieniowałby by promieniował |
promieniowałaby by promieniowała |
promieniowałoby by promieniowało |
promieniowaliby by promieniowali |
promieniowałyby by promieniowały |
bezosobnik: promieniowano by
bezokolicznik: promieniować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
promieniując
gerundium: promieniowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | promieniowanie |
promieniowania |
D. | promieniowania |
promieniowań |
C. | promieniowaniu |
promieniowaniom |
B. | promieniowanie |
promieniowania |
N. | promieniowaniem |
promieniowaniami |
Ms. | promieniowaniu |
promieniowaniach |
W. | promieniowanie |
promieniowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: promieniujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniująca |
D. | promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującej |
C. | promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującej |
B. | promieniującego |
promieniującego |
promieniujący |
promieniujące |
promieniującą |
N. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującą |
Ms. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniujące |
D. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
C. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
B. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujące |
N. | promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
Ms. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
Składnia
Rz nieżywotny | + | promieniować | + |
z CZEGO
|
2.a roztaczać nastrój
Definicja
Pochodzenie
Zob. promień
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Relacje znaczeniowe
synonimy: | emanować |
Połączenia
- papież; kraj promieniuje; ludzie promieniują
- promieniować altruizmem, blaskiem, ciepłem, dobrem, entuzjazmem, optymizmem, pięknem, radością, szczęściem, uśmiechem, życzliwością; kobiecością, seksapilem, seksem; dumą, erudycją, wiedzą
Cytaty
Choć już dawno wszedł w jesień życia, wciąż promieniuje radością i energią. Ma poczucie humoru, często żartuje. źródło: NKJP: Ewa Baran: Misja ojca Żelazka, Dziennik Polski, 2002-02-16 |
|
I nasz Papież promieniuje miłością. Nie mówiąc o tym, że pobożnością. źródło: NKJP: Jan Turnau: Papież z Polską w tle, Gazeta Wyborcza, 1997-06-14 |
|
Promieniujesz seksem, pewnością siebie, więc - jeśli serce zatęskni za prawdziwą miłością - możesz dołączyć wreszcie do grona szczęśliwie zakochanych. źródło: NKJP: Glamouroskop od 24 do 30.07, Glamour, 2003 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
promieniuję |
promieniujemy |
|||
2 os. |
promieniujesz |
promieniujecie |
|||
3 os. |
promieniuje |
promieniują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałem +(e)m promieniował |
promieniowałam +(e)m promieniowała |
promieniowałom +(e)m promieniowało |
promieniowaliśmy +(e)śmy promieniowali |
promieniowałyśmy +(e)śmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałeś +(e)ś promieniował |
promieniowałaś +(e)ś promieniowała |
promieniowałoś +(e)ś promieniowało |
promieniowaliście +(e)ście promieniowali |
promieniowałyście +(e)ście promieniowały |
3 os. |
promieniował |
promieniowała |
promieniowało |
promieniowali |
promieniowały |
bezosobnik: promieniowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę promieniował będę promieniować |
będę promieniowała będę promieniować |
będę promieniowało będę promieniować |
będziemy promieniowali będziemy promieniować |
będziemy promieniowały będziemy promieniować |
2 os. |
będziesz promieniował będziesz promieniować |
będziesz promieniowała będziesz promieniować |
będziesz promieniowało będziesz promieniować |
będziecie promieniowali będziecie promieniować |
będziecie promieniowały będziecie promieniować |
3 os. |
będzie promieniował będzie promieniować |
będzie promieniowała będzie promieniować |
będzie promieniowało będzie promieniować |
będą promieniowali będą promieniować |
będą promieniowały będą promieniować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
promieniujmy |
|
2 os. |
promieniuj |
promieniujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałbym bym promieniował |
promieniowałabym bym promieniowała |
promieniowałobym bym promieniowało |
promieniowalibyśmy byśmy promieniowali |
promieniowałybyśmy byśmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałbyś byś promieniował |
promieniowałabyś byś promieniowała |
promieniowałobyś byś promieniowało |
promieniowalibyście byście promieniowali |
promieniowałybyście byście promieniowały |
3 os. |
promieniowałby by promieniował |
promieniowałaby by promieniowała |
promieniowałoby by promieniowało |
promieniowaliby by promieniowali |
promieniowałyby by promieniowały |
bezosobnik: promieniowano by
bezokolicznik: promieniować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
promieniując
gerundium: promieniowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | promieniowanie |
promieniowania |
D. | promieniowania |
promieniowań |
C. | promieniowaniu |
promieniowaniom |
B. | promieniowanie |
promieniowania |
N. | promieniowaniem |
promieniowaniami |
Ms. | promieniowaniu |
promieniowaniach |
W. | promieniowanie |
promieniowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: promieniujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniująca |
D. | promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującej |
C. | promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującej |
B. | promieniującego |
promieniującego |
promieniujący |
promieniujące |
promieniującą |
N. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującą |
Ms. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniujące |
D. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
C. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
B. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujące |
N. | promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
Ms. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
Składnia
Rz osobowy | + | promieniować | + |
CZYM
|
2.b uzewnętrzniać się
Definicja
Pochodzenie
Zob. promień
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | emanować |
Połączenia
- dobro, miłość, radość, szczęście, świętość promieniuje
- promieniujący od Chrystusa, od człowieka; z człowieka, z twarzy
Cytaty
W homilii ks. Jan Twardowski powiedział, że nie oficjalna kanonizacja jest warunkiem świętości, ale dobro promieniujące z człowieka i jego dzieł. źródło: NKJP: (PAP): Żył i umarł w aurze świętości, Dziennik Polski, 1999-10-18 |
|
Uwolniony od ucisków nerwowych człowiek czuje się szczęśliwy i to szczęście promieniuje od niego, udzielając się otoczeniu. źródło: NKJP: Mirosław Winczewski: Kręgarstwo dla każdego: kręgarstwo radiestezyjne, terapia i profilaktyka, kręgarstwo klasyczne, chiropraktyka, 2006 |
|
Widząc wielu młodych mężczyzn, którzy klękali, byłem świadkiem, jak ich miłość promieniowała na zewnątrz. źródło: NKJP: Usenet, 2003-01-04 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
promieniuję |
promieniujemy |
|||
2 os. |
promieniujesz |
promieniujecie |
|||
3 os. |
promieniuje |
promieniują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałem +(e)m promieniował |
promieniowałam +(e)m promieniowała |
promieniowałom +(e)m promieniowało |
promieniowaliśmy +(e)śmy promieniowali |
promieniowałyśmy +(e)śmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałeś +(e)ś promieniował |
promieniowałaś +(e)ś promieniowała |
promieniowałoś +(e)ś promieniowało |
promieniowaliście +(e)ście promieniowali |
promieniowałyście +(e)ście promieniowały |
3 os. |
promieniował |
promieniowała |
promieniowało |
promieniowali |
promieniowały |
bezosobnik: promieniowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę promieniował będę promieniować |
będę promieniowała będę promieniować |
będę promieniowało będę promieniować |
będziemy promieniowali będziemy promieniować |
będziemy promieniowały będziemy promieniować |
2 os. |
będziesz promieniował będziesz promieniować |
będziesz promieniowała będziesz promieniować |
będziesz promieniowało będziesz promieniować |
będziecie promieniowali będziecie promieniować |
będziecie promieniowały będziecie promieniować |
3 os. |
będzie promieniował będzie promieniować |
będzie promieniowała będzie promieniować |
będzie promieniowało będzie promieniować |
będą promieniowali będą promieniować |
będą promieniowały będą promieniować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
promieniujmy |
|
2 os. |
promieniuj |
promieniujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałbym bym promieniował |
promieniowałabym bym promieniowała |
promieniowałobym bym promieniowało |
promieniowalibyśmy byśmy promieniowali |
promieniowałybyśmy byśmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałbyś byś promieniował |
promieniowałabyś byś promieniowała |
promieniowałobyś byś promieniowało |
promieniowalibyście byście promieniowali |
promieniowałybyście byście promieniowały |
3 os. |
promieniowałby by promieniował |
promieniowałaby by promieniowała |
promieniowałoby by promieniowało |
promieniowaliby by promieniowali |
promieniowałyby by promieniowały |
bezosobnik: promieniowano by
bezokolicznik: promieniować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
promieniując
gerundium: promieniowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | promieniowanie |
promieniowania |
D. | promieniowania |
promieniowań |
C. | promieniowaniu |
promieniowaniom |
B. | promieniowanie |
promieniowania |
N. | promieniowaniem |
promieniowaniami |
Ms. | promieniowaniu |
promieniowaniach |
W. | promieniowanie |
promieniowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: promieniujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniująca |
D. | promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującej |
C. | promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującej |
B. | promieniującego |
promieniującego |
promieniujący |
promieniujące |
promieniującą |
N. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującą |
Ms. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniujące |
D. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
C. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
B. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujące |
N. | promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
Ms. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
Składnia
Rz nieżywotny | + | promieniować | + |
z KOGO/CZEGO
|
Rz nieżywotny | + | promieniować | + |
od KOGO/CZEGO
|
3. kultura
Definicja
Pochodzenie
Zob. promień
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- klasztor, zakon; kultura promieniuje; obyczaje promieniują
- promieniować na cały kraj, świat
Cytaty
PTS przyczyniło się do demokratyzacji stosunków także w samej nauce. [...] Tutaj obowiązywała (lub przynajmniej była akceptowana) formuła „kolega i koleżanka” [...]. Z PTS te obyczaje promieniowały na otoczenie. źródło: NKJP: Antoni Sułek: 40 lat PTS, Gazeta Wyborcza, 1997-12-16 |
|
[...] przez wieki Francja będzie jednym z najpotężniejszych królestw Europy, którego kultura promieniować będzie na cały świat. źródło: NKJP: W świętej ciszy kościoła, Dziennik Polski, 2003-05-09 |
|
[...] największe znaczenie od XIII wieku miały Czarnowąsy, z których znajdujący się tam klasztor promieniował na całą okolicę religijnie, gospodarczo i społecznie. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
promieniuję |
promieniujemy |
|||
2 os. |
promieniujesz |
promieniujecie |
|||
3 os. |
promieniuje |
promieniują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałem +(e)m promieniował |
promieniowałam +(e)m promieniowała |
promieniowałom +(e)m promieniowało |
promieniowaliśmy +(e)śmy promieniowali |
promieniowałyśmy +(e)śmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałeś +(e)ś promieniował |
promieniowałaś +(e)ś promieniowała |
promieniowałoś +(e)ś promieniowało |
promieniowaliście +(e)ście promieniowali |
promieniowałyście +(e)ście promieniowały |
3 os. |
promieniował |
promieniowała |
promieniowało |
promieniowali |
promieniowały |
bezosobnik: promieniowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę promieniował będę promieniować |
będę promieniowała będę promieniować |
będę promieniowało będę promieniować |
będziemy promieniowali będziemy promieniować |
będziemy promieniowały będziemy promieniować |
2 os. |
będziesz promieniował będziesz promieniować |
będziesz promieniowała będziesz promieniować |
będziesz promieniowało będziesz promieniować |
będziecie promieniowali będziecie promieniować |
będziecie promieniowały będziecie promieniować |
3 os. |
będzie promieniował będzie promieniować |
będzie promieniowała będzie promieniować |
będzie promieniowało będzie promieniować |
będą promieniowali będą promieniować |
będą promieniowały będą promieniować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
promieniujmy |
|
2 os. |
promieniuj |
promieniujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałbym bym promieniował |
promieniowałabym bym promieniowała |
promieniowałobym bym promieniowało |
promieniowalibyśmy byśmy promieniowali |
promieniowałybyśmy byśmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałbyś byś promieniował |
promieniowałabyś byś promieniowała |
promieniowałobyś byś promieniowało |
promieniowalibyście byście promieniowali |
promieniowałybyście byście promieniowały |
3 os. |
promieniowałby by promieniował |
promieniowałaby by promieniowała |
promieniowałoby by promieniowało |
promieniowaliby by promieniowali |
promieniowałyby by promieniowały |
bezosobnik: promieniowano by
bezokolicznik: promieniować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
promieniując
gerundium: promieniowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | promieniowanie |
promieniowania |
D. | promieniowania |
promieniowań |
C. | promieniowaniu |
promieniowaniom |
B. | promieniowanie |
promieniowania |
N. | promieniowaniem |
promieniowaniami |
Ms. | promieniowaniu |
promieniowaniach |
W. | promieniowanie |
promieniowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: promieniujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniująca |
D. | promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującej |
C. | promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującej |
B. | promieniującego |
promieniującego |
promieniujący |
promieniujące |
promieniującą |
N. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującą |
Ms. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniujące |
D. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
C. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
B. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujące |
N. | promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
Ms. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
Składnia
+ | promieniować | + |
na KOGO/CO
|
4. ból
Definicja
Pochodzenie
Zob. promień
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Połączenia
- ból promieniuje
- promieniować bólem
- promieniować do barku, do gardła, do krzyża, do lędźwi, do łydki, do nogi, do pachwiny, do pleców, do szczęki, do szyi, do żuchwy
- promieniować od łokcia, od ucha
- promieniować na mięśnie
- promieniować spod mostka
- promieniujący do bioder, do kręgosłupa, do łopatki, do skroni
- promieniujący od ramienia
Cytaty
Skóra wokół plastra była zaczerwieniona, ból promieniował od łokcia do przegubu. źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1994 |
|
To stąd wziął się ten ostry i przeszywający ból krzyża, promieniujący do biodra i lewej nogi, który owego czwartkowego poranka tak raptownie odebrał jej siły. źródło: NKJP: Paweł Walewski: Łupie w krzyżu, Polityka, 2002-09-28 |
|
Przy bólu uszka ból może promieniować do gardła [...]. źródło: NKJP: Usenet, 2001-11-01 |
|
Uśmiecha się. Uroczo, pewnie, czule (a trudno się uśmiechać, gdy sztywność, martwość z pręta usztywnia także wargi, wyraźnie promieniuje na mięśnie twarzy). źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Jak kurki, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-03-27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
promieniuję |
promieniujemy |
|||
2 os. |
promieniujesz |
promieniujecie |
|||
3 os. |
promieniuje |
promieniują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałem +(e)m promieniował |
promieniowałam +(e)m promieniowała |
promieniowałom +(e)m promieniowało |
promieniowaliśmy +(e)śmy promieniowali |
promieniowałyśmy +(e)śmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałeś +(e)ś promieniował |
promieniowałaś +(e)ś promieniowała |
promieniowałoś +(e)ś promieniowało |
promieniowaliście +(e)ście promieniowali |
promieniowałyście +(e)ście promieniowały |
3 os. |
promieniował |
promieniowała |
promieniowało |
promieniowali |
promieniowały |
bezosobnik: promieniowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę promieniował będę promieniować |
będę promieniowała będę promieniować |
będę promieniowało będę promieniować |
będziemy promieniowali będziemy promieniować |
będziemy promieniowały będziemy promieniować |
2 os. |
będziesz promieniował będziesz promieniować |
będziesz promieniowała będziesz promieniować |
będziesz promieniowało będziesz promieniować |
będziecie promieniowali będziecie promieniować |
będziecie promieniowały będziecie promieniować |
3 os. |
będzie promieniował będzie promieniować |
będzie promieniowała będzie promieniować |
będzie promieniowało będzie promieniować |
będą promieniowali będą promieniować |
będą promieniowały będą promieniować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
promieniujmy |
|
2 os. |
promieniuj |
promieniujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
promieniowałbym bym promieniował |
promieniowałabym bym promieniowała |
promieniowałobym bym promieniowało |
promieniowalibyśmy byśmy promieniowali |
promieniowałybyśmy byśmy promieniowały |
2 os. |
promieniowałbyś byś promieniował |
promieniowałabyś byś promieniowała |
promieniowałobyś byś promieniowało |
promieniowalibyście byście promieniowali |
promieniowałybyście byście promieniowały |
3 os. |
promieniowałby by promieniował |
promieniowałaby by promieniowała |
promieniowałoby by promieniowało |
promieniowaliby by promieniowali |
promieniowałyby by promieniowały |
bezosobnik: promieniowano by
bezokolicznik: promieniować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
promieniując
gerundium: promieniowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | promieniowanie |
promieniowania |
D. | promieniowania |
promieniowań |
C. | promieniowaniu |
promieniowaniom |
B. | promieniowanie |
promieniowania |
N. | promieniowaniem |
promieniowaniami |
Ms. | promieniowaniu |
promieniowaniach |
W. | promieniowanie |
promieniowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: promieniujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniująca |
D. | promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującego |
promieniującej |
C. | promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującemu |
promieniującej |
B. | promieniującego |
promieniującego |
promieniujący |
promieniujące |
promieniującą |
N. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującą |
Ms. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | promieniujący |
promieniujący |
promieniujące |
promieniujące |
D. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
C. | promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
promieniującym |
B. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujące |
N. | promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
promieniującymi |
Ms. | promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
promieniujących |
Składnia
+ | promieniować | + |
(SKĄD) +
DOKĄD
|