UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wezwać

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. zwać

1. przywołać

Definicja

sprowadzić kogoś lub coś w dane miejsce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie osoby związane z leczeniem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

właściciel; sąd wezwał kogoś; dyrektorka, kobieta, matka, nauczycielka, żona; policja, prokuratura, rodzina wezwała kogoś; lokatorzy, mieszkańcy, przechodnie, sąsiedzi wezwali kogoś
wezwać doktora, fachowca, lekarza, ochroniarza, pirotechników, saperów, specjalistę, strażaków, weterynarza; ochronę, patrol, pogotowie, policję, pomoc (drogową), posiłki, służby (porządkowe), straż pożarną; karetkę, taksówkę, śmigłowiec
wezwać do gabinetu, do komendy, do szkoły; na pomoc; na miejsce; na posiedzenie, na rozprawę; przed komisję; przez radio, przez radiotelefon, przez telefon komórkowy
wezwać telefonicznie; natychmiast, ponownie

Cytaty

	W sposób widoczny dygotał. - Kielicha mu dajcie! - Doktora wezwać! - Taki chłop, a trzęsie się jak galareta! źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Tego lata w Burbelkowie, 2000
	Zaalarmowany strzałem, telefonicznie wezwał policję, która znalazła ogłuszonego agenta ochrany. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963
	Jeszcze tego samego wieczora Spartakus wezwał starszyznę na naradę. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951
	Muminkowata rejestratorka zapisała coś w rozłożonym na stole zeszycie. – Gabinet numer trzy – wymamrotała. – Czekać, aż wezwą. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Pogoda dla wszystkich, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wezwę	wezwiemy
2 os.	wezwiesz	wezwiecie
3 os.	wezwie	wezwą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wezwałem +(e)m wezwał	wezwałam +(e)m wezwała	wezwałom +(e)m wezwało	wezwaliśmy +(e)śmy wezwali	wezwałyśmy +(e)śmy wezwały
2 os.	wezwałeś +(e)ś wezwał	wezwałaś +(e)ś wezwała	wezwałoś +(e)ś wezwało	wezwaliście +(e)ście wezwali	wezwałyście +(e)ście wezwały
3 os.	wezwał	wezwała	wezwało	wezwali	wezwały

bezosobnik: wezwano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wezwijmy
2 os.	wezwij	wezwijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wezwałbym bym wezwał	wezwałabym bym wezwała	wezwałobym bym wezwało	wezwalibyśmy byśmy wezwali	wezwałybyśmy byśmy wezwały
2 os.	wezwałbyś byś wezwał	wezwałabyś byś wezwała	wezwałobyś byś wezwało	wezwalibyście byście wezwali	wezwałybyście byście wezwały
3 os.	wezwałby by wezwał	wezwałaby by wezwała	wezwałoby by wezwało	wezwaliby by wezwali	wezwałyby by wezwały

bezosobnik: wezwano by

bezokolicznik: wezwać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wezwawszy

gerundium: wezwanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wezwanie	wezwania
D.	wezwania	wezwań
C.	wezwaniu	wezwaniom
B.	wezwanie	wezwania
N.	wezwaniem	wezwaniami
Ms.	wezwaniu	wezwaniach
W.	wezwanie	wezwania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wezwany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wezwany	wezwany	wezwany	wezwane	wezwana
D.	wezwanego	wezwanego	wezwanego	wezwanego	wezwanej
C.	wezwanemu	wezwanemu	wezwanemu	wezwanemu	wezwanej
B.	wezwanego	wezwanego	wezwany	wezwane	wezwaną
N.	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwaną
Ms.	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wezwani	wezwani	wezwane	wezwane
D.	wezwanych	wezwanych	wezwanych	wezwanych
C.	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwanym
B.	wezwanych	wezwanych	wezwanych	wezwane
N.	wezwanymi	wezwanymi	wezwanymi	wezwanymi
Ms.	wezwanych	wezwanych	wezwanych	wezwanych

odpowiednik aspektowy: wzywać

Składnia

Rz_osobowy

wezwać

KOGO/CO

2. wystąpić z apelem

Definicja

powiedzieć coś oficjalnie, zachęcając do jakiegoś działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

Jan Paweł II, papież, prezydent, sekretarz; episkopat, rząd, sejm wezwał; opozycja wezwała; biskupi wezwali; władze, związki zawodowe wezwały
wezwać mieszkańców, obywateli, robotników, wiernych
wezwać do bojkotu, do głosowania, do interwencji, do modlitwy, do odpowiedzi, do pomocy, do strajku, do zapłaty, do zwrotu

Cytaty

	Partia bolszewicka wezwała robotników do wystąpienia nie w obronie Rządu Tymczasowego, lecz do walki przeciwko dyktaturze. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967
	Byłem świadkiem przełomowego momentu w dziejach Ameryki. Na moich oczach, w mojej przytomności prezydent tego kraju wezwał naród do oszczędzania. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008
	Rząd egipski w swoim oświadczeniu wezwał Clintona, aby równie stanowczo postępował w obronie muzułmańskiej Bośni. źródło: NKJP: Jacek Kalabińsk: ODWET ZA PRÓBĘ ZAMACHU, Gazeta Wyborcza, 1993-06-28
	W Pradze sekretarz generalny NATO wezwał Czechów, by przyspieszyli dostosowanie swych sił zbrojnych do standardów Sojuszu. źródło: NKJP: (PAP): Metropol, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wezwę	wezwiemy
2 os.	wezwiesz	wezwiecie
3 os.	wezwie	wezwą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wezwałem +(e)m wezwał	wezwałam +(e)m wezwała	wezwałom +(e)m wezwało	wezwaliśmy +(e)śmy wezwali	wezwałyśmy +(e)śmy wezwały
2 os.	wezwałeś +(e)ś wezwał	wezwałaś +(e)ś wezwała	wezwałoś +(e)ś wezwało	wezwaliście +(e)ście wezwali	wezwałyście +(e)ście wezwały
3 os.	wezwał	wezwała	wezwało	wezwali	wezwały

bezosobnik: wezwano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wezwijmy
2 os.	wezwij	wezwijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wezwałbym bym wezwał	wezwałabym bym wezwała	wezwałobym bym wezwało	wezwalibyśmy byśmy wezwali	wezwałybyśmy byśmy wezwały
2 os.	wezwałbyś byś wezwał	wezwałabyś byś wezwała	wezwałobyś byś wezwało	wezwalibyście byście wezwali	wezwałybyście byście wezwały
3 os.	wezwałby by wezwał	wezwałaby by wezwała	wezwałoby by wezwało	wezwaliby by wezwali	wezwałyby by wezwały

bezosobnik: wezwano by

bezokolicznik: wezwać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wezwawszy

gerundium: wezwanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wezwanie	wezwania
D.	wezwania	wezwań
C.	wezwaniu	wezwaniom
B.	wezwanie	wezwania
N.	wezwaniem	wezwaniami
Ms.	wezwaniu	wezwaniach
W.	wezwanie	wezwania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wezwany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wezwany	wezwany	wezwany	wezwane	wezwana
D.	wezwanego	wezwanego	wezwanego	wezwanego	wezwanej
C.	wezwanemu	wezwanemu	wezwanemu	wezwanemu	wezwanej
B.	wezwanego	wezwanego	wezwany	wezwane	wezwaną
N.	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwaną
Ms.	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wezwani	wezwani	wezwane	wezwane
D.	wezwanych	wezwanych	wezwanych	wezwanych
C.	wezwanym	wezwanym	wezwanym	wezwanym
B.	wezwanych	wezwanych	wezwanych	wezwane
N.	wezwanymi	wezwanymi	wezwanymi	wezwanymi
Ms.	wezwanych	wezwanych	wezwanych	wezwanych

odpowiednik aspektowy: wzywać

Składnia

Rz_osobowy	+	wezwać	+	KOGO + do CZEGO
Rz_osobowy	+	wezwać	+	KOGO + żeby ZDANIE

3. poprosić

Definicja

poprosić o coś, czego się bardzo potrzebuje w określonej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

wezwać pomocy, ratunku

Cytaty

Siedziała bez ruchu i zastanawiała się, co zrobić. Nie mogła wyjść, nie mogła wezwać pomocy, nie mogła nawet krzyknąć i nie wiedziała, do czego jest zdolny.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Szczególnej trosce polecamy mieszkańców peryferii, wsi, kolonii i osad. Ludzie w nich mieszkający, gdy spadną śniegi i ściśnie mróz, często nie mają jak się komunikować ze światem, wezwać ratunku.

źródło: NKJP: (jeta): Nie oddawać zimie biednych, Dziennik Bałtycki, 2011

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wezwę	wezwiemy
2 os.	wezwiesz	wezwiecie
3 os.	wezwie	wezwą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wezwałem +(e)m wezwał	wezwałam +(e)m wezwała	wezwałom +(e)m wezwało	wezwaliśmy +(e)śmy wezwali	wezwałyśmy +(e)śmy wezwały
2 os.	wezwałeś +(e)ś wezwał	wezwałaś +(e)ś wezwała	wezwałoś +(e)ś wezwało	wezwaliście +(e)ście wezwali	wezwałyście +(e)ście wezwały
3 os.	wezwał	wezwała	wezwało	wezwali	wezwały

bezosobnik: wezwano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wezwijmy
2 os.	wezwij	wezwijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wezwałbym bym wezwał	wezwałabym bym wezwała	wezwałobym bym wezwało	wezwalibyśmy byśmy wezwali	wezwałybyśmy byśmy wezwały
2 os.	wezwałbyś byś wezwał	wezwałabyś byś wezwała	wezwałobyś byś wezwało	wezwalibyście byście wezwali	wezwałybyście byście wezwały
3 os.	wezwałby by wezwał	wezwałaby by wezwała	wezwałoby by wezwało	wezwaliby by wezwali	wezwałyby by wezwały

bezosobnik: wezwano by

bezokolicznik: wezwać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wezwawszy

gerundium: wezwanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wezwanie	wezwania
D.	wezwania	wezwań
C.	wezwaniu	wezwaniom
B.	wezwanie	wezwania
N.	wezwaniem	wezwaniami
Ms.	wezwaniu	wezwaniach
W.	wezwanie	wezwania

odpowiednik aspektowy: wzywać

Składnia

Rz_osobowy

wezwać

CZEGO

Frazeologizmy

ktoś powołał pod broń kogoś
ktoś wezwał pod broń kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 12.12.2013