UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

detonować

Chronologizacja

1860, Gazeta Lwowska, books.google.pl

1.a o bombie

Definicja

książk.

rozpadać się z hukiem pod wpływem gwałtownie przebiegającej reakcji chemicznej

Pochodzenie

fr. détoner

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	eksplodować
	hiperonimy:	wybuchać

Połączenia

bomba, ładunek (wybuchowy), mina, petarda, pocisk detonuje

Cytaty

	Ładunek był uzbrojony i w każdej chwili mógł detonować. źródło: NKJP: Jacek Rakowiecki: Superbomba redakcyjna, Gazeta Wyborcza, 1995-02-27
	Wiele z wystrzelonych pocisków przeleciało nad celem, inne rykoszetowały bądź detonowały w koronach drzew. źródło: NKJP: Łukasz Politański: Walki na Westerplatte 1-7.09.1939, Bo wolność krzyżami się mierzy, 2009
	Nad głowami detonowały sztuczne ognie, przepięknie oświetlające teren zabawy. źródło: NKJP: Porządkowi byli bezradni, Gazeta Wyborcza, 1993-02-15
	Sądząc po serii trzasków detonującej amunicji, operator mierzył w armatę, ale tamci nie mieli czasu, zostawili honkera tuż obok i razem z działem wyleciał w powietrze także samochód. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	detonuję	detonujemy
2 os.	detonujesz	detonujecie
3 os.	detonuje	detonują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	detonowałem +(e)m detonował	detonowałam +(e)m detonowała	detonowałom +(e)m detonowało	detonowaliśmy +(e)śmy detonowali	detonowałyśmy +(e)śmy detonowały
2 os.	detonowałeś +(e)ś detonował	detonowałaś +(e)ś detonowała	detonowałoś +(e)ś detonowało	detonowaliście +(e)ście detonowali	detonowałyście +(e)ście detonowały
3 os.	detonował	detonowała	detonowało	detonowali	detonowały

bezosobnik: detonowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę detonował będę detonować	będę detonowała będę detonować	będę detonowało będę detonować	będziemy detonowali będziemy detonować	będziemy detonowały będziemy detonować
2 os.	będziesz detonował będziesz detonować	będziesz detonowała będziesz detonować	będziesz detonowało będziesz detonować	będziecie detonowali będziecie detonować	będziecie detonowały będziecie detonować
3 os.	będzie detonował będzie detonować	będzie detonowała będzie detonować	będzie detonowało będzie detonować	będą detonowali będą detonować	będą detonowały będą detonować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		detonujmy
2 os.	detonuj	detonujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	detonowałbym bym detonował	detonowałabym bym detonowała	detonowałobym bym detonowało	detonowalibyśmy byśmy detonowali	detonowałybyśmy byśmy detonowały
2 os.	detonowałbyś byś detonował	detonowałabyś byś detonowała	detonowałobyś byś detonowało	detonowalibyście byście detonowali	detonowałybyście byście detonowały
3 os.	detonowałby by detonował	detonowałaby by detonowała	detonowałoby by detonowało	detonowaliby by detonowali	detonowałyby by detonowały

bezosobnik: detonowano by

bezokolicznik: detonować

imiesłów przysłówkowy współczesny: detonując

gerundium: detonowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	detonowanie	detonowania
D.	detonowania	detonowań
C.	detonowaniu	detonowaniom
B.	detonowanie	detonowania
N.	detonowaniem	detonowaniami
Ms.	detonowaniu	detonowaniach
W.	detonowanie	detonowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: detonujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	detonujący	detonujący	detonujący	detonujące	detonująca
D.	detonującego	detonującego	detonującego	detonującego	detonującej
C.	detonującemu	detonującemu	detonującemu	detonującemu	detonującej
B.	detonującego	detonującego	detonujący	detonujące	detonującą
N.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym	detonującą
Ms.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym	detonującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	detonujący	detonujący	detonujące	detonujące
D.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujących
C.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym
B.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujące
N.	detonującymi	detonującymi	detonującymi	detonującymi
Ms.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujących

odpowiednik aspektowy: zdetonować

1.b bombę

Definicja

książk.

powodować, że coś rozpada się z hukiem pod wpływem gwałtownie przebiegającej reakcji chemicznej

Pochodzenie

fr. détoner

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odpalać

Połączenia

detonować bombę, ładunek (wybuchowy), minę, petardę, pocisk
detonować zdalnie

Cytaty

	Dużym utrudnieniem dla śląskich saperów jest też fakt, że nie mają miejsca, w którym można by detonować niewypały. źródło: NKJP: Grzegorz Zasępa: Wojskowy niewypał, Trybuna Śląska, 2002-06-18
	W przeszłości terroryści posługiwali się arabskimi karetkami pogotowia do transportu bomb, które samobójczy zamachowcy detonowali w Jerozolimie. źródło: NKJP: Roman Frister: Grzech na Ziemi Świętej, Polityka, nr 2486, 2005
	Garcia zawył ze szczęścia i detonował drugi ładunek. Pół hotelu wyleciało w powietrze. źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998
	Szalejący ogień zbliżał się do granic miasta. Płomienie detonowały miny i niewypały, zagrzebane na wzgórzach jeszcze od czasów bałkańskiej wojny sprzed kilkunastu lat. źródło: NKJP: Leszek Sadkowski, Dominika współpraca Bieńkowska: Dalmacja w ogniu, Dziennik Zachodni, 2007-08-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	detonuję	detonujemy
2 os.	detonujesz	detonujecie
3 os.	detonuje	detonują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	detonowałem +(e)m detonował	detonowałam +(e)m detonowała	detonowałom +(e)m detonowało	detonowaliśmy +(e)śmy detonowali	detonowałyśmy +(e)śmy detonowały
2 os.	detonowałeś +(e)ś detonował	detonowałaś +(e)ś detonowała	detonowałoś +(e)ś detonowało	detonowaliście +(e)ście detonowali	detonowałyście +(e)ście detonowały
3 os.	detonował	detonowała	detonowało	detonowali	detonowały

bezosobnik: detonowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę detonował będę detonować	będę detonowała będę detonować	będę detonowało będę detonować	będziemy detonowali będziemy detonować	będziemy detonowały będziemy detonować
2 os.	będziesz detonował będziesz detonować	będziesz detonowała będziesz detonować	będziesz detonowało będziesz detonować	będziecie detonowali będziecie detonować	będziecie detonowały będziecie detonować
3 os.	będzie detonował będzie detonować	będzie detonowała będzie detonować	będzie detonowało będzie detonować	będą detonowali będą detonować	będą detonowały będą detonować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		detonujmy
2 os.	detonuj	detonujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	detonowałbym bym detonował	detonowałabym bym detonowała	detonowałobym bym detonowało	detonowalibyśmy byśmy detonowali	detonowałybyśmy byśmy detonowały
2 os.	detonowałbyś byś detonował	detonowałabyś byś detonowała	detonowałobyś byś detonowało	detonowalibyście byście detonowali	detonowałybyście byście detonowały
3 os.	detonowałby by detonował	detonowałaby by detonowała	detonowałoby by detonowało	detonowaliby by detonowali	detonowałyby by detonowały

bezosobnik: detonowano by

bezokolicznik: detonować

imiesłów przysłówkowy współczesny: detonując

gerundium: detonowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	detonowanie	detonowania
D.	detonowania	detonowań
C.	detonowaniu	detonowaniom
B.	detonowanie	detonowania
N.	detonowaniem	detonowaniami
Ms.	detonowaniu	detonowaniach
W.	detonowanie	detonowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: detonujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	detonujący	detonujący	detonujący	detonujące	detonująca
D.	detonującego	detonującego	detonującego	detonującego	detonującej
C.	detonującemu	detonującemu	detonującemu	detonującemu	detonującej
B.	detonującego	detonującego	detonujący	detonujące	detonującą
N.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym	detonującą
Ms.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym	detonującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	detonujący	detonujący	detonujące	detonujące
D.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujących
C.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym
B.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujące
N.	detonującymi	detonującymi	detonującymi	detonującymi
Ms.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: detonowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	detonowany	detonowany	detonowany	detonowane	detonowana
D.	detonowanego	detonowanego	detonowanego	detonowanego	detonowanej
C.	detonowanemu	detonowanemu	detonowanemu	detonowanemu	detonowanej
B.	detonowanego	detonowanego	detonowany	detonowane	detonowaną
N.	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowaną
Ms.	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	detonowani	detonowani	detonowane	detonowane
D.	detonowanych	detonowanych	detonowanych	detonowanych
C.	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowanym
B.	detonowanych	detonowanych	detonowanych	detonowane
N.	detonowanymi	detonowanymi	detonowanymi	detonowanymi
Ms.	detonowanych	detonowanych	detonowanych	detonowanych

odpowiednik aspektowy: zdetonować

Składnia

detonować

2. nowicjusza

Definicja

książk.

powodować, że ktoś traci pewność siebie i czuje się zakłopotany

Pochodzenie

fr. détonner 'fałszować (o tonie); odbijać, razić, nie pasować'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

onieśmielać, peszyć

Połączenia

detonować adepta, debiutanta, nowicjusza

Cytaty

Akt solidarności z chłopcem, spokojne i pełne godności zachowanie tłumu detonuje esesmanów.

źródło: NKJP: Kazimierz Osmecki Iranek: Powołanie i przeznaczenie: wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, 2004

Stalin stał również na progu biblioteki, ale nie przestawał śledzić biegu dyskusji literackiej. I nagle nieoczekiwanym argumentem detonował polemistę, który palnął głupstwo...

źródło: NKJP: Leon Gomolicki: Kuźnia myśli rewolucyjnej, Trybuna Wolności nr 26, 1950

Detonując tak mocno publiczność już na wstępie, Costello przystępuje teraz do prezentacji nieco bardziej wyważonych argumentów.

źródło: NKJP: Dariusz Czaja: Lekcje ciemności, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	detonuję	detonujemy
2 os.	detonujesz	detonujecie
3 os.	detonuje	detonują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	detonowałem +(e)m detonował	detonowałam +(e)m detonowała	detonowałom +(e)m detonowało	detonowaliśmy +(e)śmy detonowali	detonowałyśmy +(e)śmy detonowały
2 os.	detonowałeś +(e)ś detonował	detonowałaś +(e)ś detonowała	detonowałoś +(e)ś detonowało	detonowaliście +(e)ście detonowali	detonowałyście +(e)ście detonowały
3 os.	detonował	detonowała	detonowało	detonowali	detonowały

bezosobnik: detonowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę detonował będę detonować	będę detonowała będę detonować	będę detonowało będę detonować	będziemy detonowali będziemy detonować	będziemy detonowały będziemy detonować
2 os.	będziesz detonował będziesz detonować	będziesz detonowała będziesz detonować	będziesz detonowało będziesz detonować	będziecie detonowali będziecie detonować	będziecie detonowały będziecie detonować
3 os.	będzie detonował będzie detonować	będzie detonowała będzie detonować	będzie detonowało będzie detonować	będą detonowali będą detonować	będą detonowały będą detonować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		detonujmy
2 os.	detonuj	detonujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	detonowałbym bym detonował	detonowałabym bym detonowała	detonowałobym bym detonowało	detonowalibyśmy byśmy detonowali	detonowałybyśmy byśmy detonowały
2 os.	detonowałbyś byś detonował	detonowałabyś byś detonowała	detonowałobyś byś detonowało	detonowalibyście byście detonowali	detonowałybyście byście detonowały
3 os.	detonowałby by detonował	detonowałaby by detonowała	detonowałoby by detonowało	detonowaliby by detonowali	detonowałyby by detonowały

bezosobnik: detonowano by

bezokolicznik: detonować

imiesłów przysłówkowy współczesny: detonując

gerundium: detonowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	detonowanie	detonowania
D.	detonowania	detonowań
C.	detonowaniu	detonowaniom
B.	detonowanie	detonowania
N.	detonowaniem	detonowaniami
Ms.	detonowaniu	detonowaniach
W.	detonowanie	detonowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: detonujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	detonujący	detonujący	detonujący	detonujące	detonująca
D.	detonującego	detonującego	detonującego	detonującego	detonującej
C.	detonującemu	detonującemu	detonującemu	detonującemu	detonującej
B.	detonującego	detonującego	detonujący	detonujące	detonującą
N.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym	detonującą
Ms.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym	detonującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	detonujący	detonujący	detonujące	detonujące
D.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujących
C.	detonującym	detonującym	detonującym	detonującym
B.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujące
N.	detonującymi	detonującymi	detonującymi	detonującymi
Ms.	detonujących	detonujących	detonujących	detonujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: detonowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	detonowany	detonowany	detonowany	detonowane	detonowana
D.	detonowanego	detonowanego	detonowanego	detonowanego	detonowanej
C.	detonowanemu	detonowanemu	detonowanemu	detonowanemu	detonowanej
B.	detonowanego	detonowanego	detonowany	detonowane	detonowaną
N.	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowaną
Ms.	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	detonowani	detonowani	detonowane	detonowane
D.	detonowanych	detonowanych	detonowanych	detonowanych
C.	detonowanym	detonowanym	detonowanym	detonowanym
B.	detonowanych	detonowanych	detonowanych	detonowane
N.	detonowanymi	detonowanymi	detonowanymi	detonowanymi
Ms.	detonowanych	detonowanych	detonowanych	detonowanych

odpowiednik aspektowy: zdetonować

Składnia

detonować

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2017