Chronologizacja
1. suwerenny
Definicja
Noty o użyciu
Używane w nazwach własnych, np. Konfederacja Polski Niepodległej , Wspólnota Niepodległych Państw .
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa
Relacje znaczeniowe
synonimy: | niezawisły, suwerenny | |
antonimy: | podległy |
Połączenia
- niepodległy byt (narodu, państwa...); emirat, kraj, naród; Afganistan, Kazachstan, Kurdystan, Tybet; niepodległa republika; Chorwacja, Czarnogóra, Polska, Rzeczpospolita, Słowacja, Ukraina...; niepodległe księstwo, państwo; niepodległe Kosowo, Królestwo Polskie, Maroko; niepodległe Indie, Węgry
- formalnie, prawdziwie, trwale; w pełni niepodległy
- niepodległy i demokratyczny, niepodległy i suwerenny; silny i niepodległy, wolny i niepodległy
Cytaty
To, czy Tybet będzie całkowicie niepodległy czy też uzyska szeroką autonomię, będziemy musieli przedyskutować z Chińczykami - ale z pozycji równorzędnego partnera. źródło: NKJP: Adam Wajrak, Współpraca Adam Kozieł: Duch weźmie górę, Gazeta Wyborcza, 1993-05-15 |
|
Okres masowej imigracji po powstaniu niepodległego Izraela nakazywał masowe, szybkie i tanie budownictwo mieszkaniowe [...]. źródło: NKJP: Wzgórze Wiosny, Dziennik Polski - Magazyn, 1998-07-09 |
|
Także w Polsce, zgodnie z dekretem o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego (28 listopad 1918) pierwsze w niepodległym państwie wybory oparte zostały na systemie proporcjonalnym [...]. źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Odebrać władzę partii!, Gazeta Wyborcza, 1992-07-10 |
|
Papież pierwszy raz przyjechał do niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej, a nie do PRL. źródło: NKJP: Maciej Zięba: Niezwykły pontyfikat / z M. Ziębą rozmawia Adam Pawłowicz, 1997 |
|
Odbudujemy narodowy etos, przywrócimy narodowe wartości, przetrwamy kryzys, zostaniemy niepodlegli, bo urodziliśmy się, by żyć w wolności. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.05.1992 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | niepodległy |
niepodległy |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległa |
D. | niepodległego |
niepodległego |
niepodległego |
niepodległego |
niepodległej |
C. | niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległej |
B. | niepodległego |
niepodległego |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległą |
N. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległą |
Ms. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległej |
W. | niepodległy |
niepodległy |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | niepodlegli |
niepodlegli |
niepodległe |
niepodległe |
D. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
C. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
B. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległe |
N. | niepodległymi |
niepodległymi |
niepodległymi |
niepodległymi |
Ms. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
W. | niepodlegli |
niepodlegli |
niepodległe |
niepodległe |
2. niezależny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
sprzeczne: | podległy | |
hiperonimy: | niezależny |
Połączenia
- niepodległy parlament, rząd, sejm
- niepodległy ministrowi, zwierzchnictwu; zaklęciom...
Cytaty
Urząd Ochrony Państwa to podmiot samodzielny, niepodległy ministrowi spraw wewnętrznych i administracji [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 15.03.2001 |
|
[...] ludzie doszli jakoby do wniosku, że regularności świata podlegają zwierzchnictwu sił wyższych aniżeli ludzkie, i przekuli to spostrzeżenie w system personifikacji mitologicznych, przy czym jęli owe wyższe siły, niepodległe zaklęciom i do posłuchu nieskore, zjednywać sobie prośbami i pochlebstwem. źródło: NKJP: Leszek Kołakowski: Obecność mitu, 1974 |
|
[...] zaopatrzeniem ludności w gaz i energię elektryczną zajmują się terenowe zakłady niepodległe samorządom gmin. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.04.1994 |
|
Jest Polska Rada Ekumeniczna mająca jednać chrześcijan niepodległych Rzymowi i rzymskokatolicka Komisja Episkopatu [...], więc inicjatywa należy raczej do struktur niższego rzędu. źródło: NKJP: Jan Turnau: Anekdoty i litanie, Gazeta Wyborcza, 1992-08-14 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | niepodległy |
niepodległy |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległa |
D. | niepodległego |
niepodległego |
niepodległego |
niepodległego |
niepodległej |
C. | niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległej |
B. | niepodległego |
niepodległego |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległą |
N. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległą |
Ms. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległej |
W. | niepodległy |
niepodległy |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | niepodlegli |
niepodlegli |
niepodległe |
niepodległe |
D. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
C. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
B. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległe |
N. | niepodległymi |
niepodległymi |
niepodległymi |
niepodległymi |
Ms. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
W. | niepodlegli |
niepodlegli |
niepodległe |
niepodległe |
Składnia
+ | niepodległy | + |
KOMU/CZEMU
|
|
szyk: neutralny |
3. nieulegający czemuś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- niepodległy modom
- niepodległy wobec masowości, wobec mód, wobec prądów, wobec szkół, wobec tendencji; wobec oceny (z zewnątrz)...
Cytaty
Trudno też o malarstwie Zbysława Maciejewskiego powiedzieć coś nowego [...]. Wszak nie od dziś jest malarzem perfekcyjnym, którego obrazy są doskonałą jednością idei, przesłania i środków, artystą niepodległym wobec mód, szkół, prądów i tendencji, mocno osadzonym w europejskiej kulturze malarskiej [...]. źródło: NKJP: Maciejewski w galerii „Sukiennice”, Dziennik Polski - Kraków, 1998-05-07 |
|
W rezultacie coraz trudniej być niepodległym wobec masowości. źródło: Internet |
|
Jego twórczość jest samoistnym, niepodległym wobec znanych i praktykowanych sposobów zjawiskiem artystycznym. źródło: Internet |
|
Stasys. Takim imieniem znaczy swoje prace. [...] To malarz i rysownik bez zaszeregowania, twórca osobny, niepodległy modom, którego wyobraźnia związała się z ziemią polsko-litewskiej północy, jej pejzażem, baśniami, pieśnią i obrzędem. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | niepodległy |
niepodległy |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległa |
D. | niepodległego |
niepodległego |
niepodległego |
niepodległego |
niepodległej |
C. | niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległemu |
niepodległej |
B. | niepodległego |
niepodległego |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległą |
N. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległą |
Ms. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległej |
W. | niepodległy |
niepodległy |
niepodległy |
niepodległe |
niepodległa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | niepodlegli |
niepodlegli |
niepodległe |
niepodległe |
D. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
C. | niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
niepodległym |
B. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległe |
N. | niepodległymi |
niepodległymi |
niepodległymi |
niepodległymi |
Ms. | niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
niepodległych |
W. | niepodlegli |
niepodlegli |
niepodległe |
niepodległe |
Składnia
+ | niepodległy | + |
wobec CZEGO
|
|
szyk: neutralny | ||||
+ | niepodległy | + |
CZEMU
|
|
szyk: neutralny |