Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. świadek
1. kobiecie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne
Połączenia
- książę oświadczał się
- oświadczać się nauczycielce, tancerce
Cytaty
|
Tatuś daje ci zapewne pieniądze, żebyś się wyszumiał, a ty oświadczasz się tancerce z knajpy... Zastanów się, co robisz. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
|
Książę oświadczał się, ale w ostatniej chwili dostrzegał podstęp i wracał nad jezioro. Miłość zwyciężała czary. źródło: NKJP: Anna Żebrowska: Rosjanie mogą wybierać między kosmopolitycznym i patriotycznym wariantem słynnego baletu, Gazeta Wyborcza, 1997-03-03 |
|
|
Młodzi nie tylko oświadczają się w nietypowych miejscach, ale także zawierają tam związki małżeńskie. źródło: NKJP: Monika Tutak: Zaręczyli się na dachu, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
oświadczam się |
oświadczamy się |
|||
| 2 os. |
oświadczasz się |
oświadczacie się |
|||
| 3 os. |
oświadcza się |
oświadczają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oświadczałem się +(e)m się oświadczał |
oświadczałam się +(e)m się oświadczała |
oświadczałom się +(e)m się oświadczało |
oświadczaliśmy się +(e)śmy się oświadczali |
oświadczałyśmy się +(e)śmy się oświadczały |
| 2 os. |
oświadczałeś się +(e)ś się oświadczał |
oświadczałaś się +(e)ś się oświadczała |
oświadczałoś się +(e)ś się oświadczało |
oświadczaliście się +(e)ście się oświadczali |
oświadczałyście się +(e)ście się oświadczały |
| 3 os. |
oświadczał się |
oświadczała się |
oświadczało się |
oświadczali się |
oświadczały się |
bezosobnik: oświadczano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się oświadczał będę się oświadczać |
będę się oświadczała będę się oświadczać |
będę się oświadczało będę się oświadczać |
będziemy się oświadczali będziemy się oświadczać |
będziemy się oświadczały będziemy się oświadczać |
| 2 os. |
będziesz się oświadczał będziesz się oświadczać |
będziesz się oświadczała będziesz się oświadczać |
będziesz się oświadczało będziesz się oświadczać |
będziecie się oświadczali będziecie się oświadczać |
będziecie się oświadczały będziecie się oświadczać |
| 3 os. |
będzie się oświadczał będzie się oświadczać |
będzie się oświadczała będzie się oświadczać |
będzie się oświadczało będzie się oświadczać |
będą się oświadczali będą się oświadczać |
będą się oświadczały będą się oświadczać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
oświadczajmy się |
|
| 2 os. |
oświadczaj się |
oświadczajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oświadczałbym się bym się oświadczał |
oświadczałabym się bym się oświadczała |
oświadczałobym się bym się oświadczało |
oświadczalibyśmy się byśmy się oświadczali |
oświadczałybyśmy się byśmy się oświadczały |
| 2 os. |
oświadczałbyś się byś się oświadczał |
oświadczałabyś się byś się oświadczała |
oświadczałobyś się byś się oświadczało |
oświadczalibyście się byście się oświadczali |
oświadczałybyście się byście się oświadczały |
| 3 os. |
oświadczałby się by się oświadczał |
oświadczałaby się by się oświadczała |
oświadczałoby się by się oświadczało |
oświadczaliby się by się oświadczali |
oświadczałyby się by się oświadczały |
bezosobnik: oświadczano by się
bezokolicznik: oświadczać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
oświadczając się
gerundium: oświadczanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | oświadczanie się |
oświadczania się |
| D. | oświadczania się |
oświadczań się |
| C. | oświadczaniu się |
oświadczaniom się |
| B. | oświadczanie się |
oświadczania się |
| N. | oświadczaniem się |
oświadczaniami się |
| Ms. | oświadczaniu się |
oświadczaniach się |
| W. | oświadczanie się |
oświadczania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: oświadczający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | oświadczający się |
oświadczający się |
oświadczający się |
oświadczające się |
oświadczająca się |
| D. | oświadczającego się |
oświadczającego się |
oświadczającego się |
oświadczającego się |
oświadczającej się |
| C. | oświadczającemu się |
oświadczającemu się |
oświadczającemu się |
oświadczającemu się |
oświadczającej się |
| B. | oświadczającego się |
oświadczającego się |
oświadczający się |
oświadczające się |
oświadczającą się |
| N. | oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającą się |
| Ms. | oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | oświadczający się |
oświadczający się |
oświadczające się |
oświadczające się |
| D. | oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
| C. | oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
| B. | oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczające się |
| N. | oświadczającymi się |
oświadczającymi się |
oświadczającymi się |
oświadczającymi się |
| Ms. | oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
odpowiednik aspektowy: oświadczyć się
Składnia
| Rzosobowy | + | oświadczać się | + |
KOMU
|
2. za czymś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- oświadczać się z sympatią; ze swoją aprobatą, swoim entuzjazmem; ze swoim przywiązaniem do czegoś
- oświadczać się za kolaboracją, tolerancją religijną; przekształceniem czegoś
- głośno oświadczać się za czymś
Cytaty
|
[...] uznała, że naród polski ma prawo do własnego państwa, ale hasła niepodległości do programu swego nie wstawiła, oświadczając się za przekształceniem Austrii w państwo federacyjne. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968 |
|
|
[...] na swym dworze otaczał się cudzoziemcami, że głośno oświadczał się za tolerancją religijną i sprzyjał dysydentom. źródło: NKJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1960 |
|
|
[...] często mówiła o swoich braciach, którzy zostali w Rosji, pokazując ich listy i oświadczając się ze swoim entuzjazmem dla państwa socjalizmu. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
oświadczam się |
oświadczamy się |
|||
| 2 os. |
oświadczasz się |
oświadczacie się |
|||
| 3 os. |
oświadcza się |
oświadczają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oświadczałem się +(e)m się oświadczał |
oświadczałam się +(e)m się oświadczała |
oświadczałom się +(e)m się oświadczało |
oświadczaliśmy się +(e)śmy się oświadczali |
oświadczałyśmy się +(e)śmy się oświadczały |
| 2 os. |
oświadczałeś się +(e)ś się oświadczał |
oświadczałaś się +(e)ś się oświadczała |
oświadczałoś się +(e)ś się oświadczało |
oświadczaliście się +(e)ście się oświadczali |
oświadczałyście się +(e)ście się oświadczały |
| 3 os. |
oświadczał się |
oświadczała się |
oświadczało się |
oświadczali się |
oświadczały się |
bezosobnik: oświadczano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się oświadczał będę się oświadczać |
będę się oświadczała będę się oświadczać |
będę się oświadczało będę się oświadczać |
będziemy się oświadczali będziemy się oświadczać |
będziemy się oświadczały będziemy się oświadczać |
| 2 os. |
będziesz się oświadczał będziesz się oświadczać |
będziesz się oświadczała będziesz się oświadczać |
będziesz się oświadczało będziesz się oświadczać |
będziecie się oświadczali będziecie się oświadczać |
będziecie się oświadczały będziecie się oświadczać |
| 3 os. |
będzie się oświadczał będzie się oświadczać |
będzie się oświadczała będzie się oświadczać |
będzie się oświadczało będzie się oświadczać |
będą się oświadczali będą się oświadczać |
będą się oświadczały będą się oświadczać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
oświadczajmy się |
|
| 2 os. |
oświadczaj się |
oświadczajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
oświadczałbym się bym się oświadczał |
oświadczałabym się bym się oświadczała |
oświadczałobym się bym się oświadczało |
oświadczalibyśmy się byśmy się oświadczali |
oświadczałybyśmy się byśmy się oświadczały |
| 2 os. |
oświadczałbyś się byś się oświadczał |
oświadczałabyś się byś się oświadczała |
oświadczałobyś się byś się oświadczało |
oświadczalibyście się byście się oświadczali |
oświadczałybyście się byście się oświadczały |
| 3 os. |
oświadczałby się by się oświadczał |
oświadczałaby się by się oświadczała |
oświadczałoby się by się oświadczało |
oświadczaliby się by się oświadczali |
oświadczałyby się by się oświadczały |
bezosobnik: oświadczano by się
bezokolicznik: oświadczać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
oświadczając się
gerundium: oświadczanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | oświadczanie się |
oświadczania się |
| D. | oświadczania się |
oświadczań się |
| C. | oświadczaniu się |
oświadczaniom się |
| B. | oświadczanie się |
oświadczania się |
| N. | oświadczaniem się |
oświadczaniami się |
| Ms. | oświadczaniu się |
oświadczaniach się |
| W. | oświadczanie się |
oświadczania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: oświadczający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | oświadczający się |
oświadczający się |
oświadczający się |
oświadczające się |
oświadczająca się |
| D. | oświadczającego się |
oświadczającego się |
oświadczającego się |
oświadczającego się |
oświadczającej się |
| C. | oświadczającemu się |
oświadczającemu się |
oświadczającemu się |
oświadczającemu się |
oświadczającej się |
| B. | oświadczającego się |
oświadczającego się |
oświadczający się |
oświadczające się |
oświadczającą się |
| N. | oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającą się |
| Ms. | oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | oświadczający się |
oświadczający się |
oświadczające się |
oświadczające się |
| D. | oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
| C. | oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
oświadczającym się |
| B. | oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczające się |
| N. | oświadczającymi się |
oświadczającymi się |
oświadczającymi się |
oświadczającymi się |
| Ms. | oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
oświadczających się |
Składnia
| Rz osobowy | + | oświadczać się | + |
za CZYMŚ
|
| Rz osobowy | + | oświadczać się | + |
z CZYM
|