UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zahaczyć

Chronologizacja

1681, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zahaczę
 zahaczymy
2 os. zahaczysz
 zahaczycie
3 os. zahaczy
 zahaczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zahaczyłem
+(e)m zahaczył
 zahaczyłam
+(e)m zahaczyła
 zahaczyłom
+(e)m zahaczyło
 zahaczyliśmy
+(e)śmy zahaczyli
 zahaczyłyśmy
+(e)śmy zahaczyły
2 os. zahaczyłeś
+(e)ś zahaczył
 zahaczyłaś
+(e)ś zahaczyła
 zahaczyłoś
+(e)ś zahaczyło
 zahaczyliście
+(e)ście zahaczyli
 zahaczyłyście
+(e)ście zahaczyły
3 os. zahaczył
 zahaczyła
 zahaczyło
 zahaczyli
 zahaczyły

bezosobnik: zahaczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zahaczmy
2 os. zahacz
 zahaczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zahaczyłbym
bym zahaczył
 zahaczyłabym
bym zahaczyła
 zahaczyłobym
bym zahaczyło
 zahaczylibyśmy
byśmy zahaczyli
 zahaczyłybyśmy
byśmy zahaczyły
2 os. zahaczyłbyś
byś zahaczył
 zahaczyłabyś
byś zahaczyła
 zahaczyłobyś
byś zahaczyło
 zahaczylibyście
byście zahaczyli
 zahaczyłybyście
byście zahaczyły
3 os. zahaczyłby
by zahaczył
 zahaczyłaby
by zahaczyła
 zahaczyłoby
by zahaczyło
 zahaczyliby
by zahaczyli
 zahaczyłyby
by zahaczyły

bezosobnik: zahaczono by

bezokolicznik: zahaczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zahaczywszy

gerundium: zahaczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zahaczony

odpowiednik aspektowy: zahaczać

Pochodzenie

Od:  hak 

1. rękawem o płot

Definicja

będąc w ruchu, przypadkowo zetknąć się z wystającą częścią jakiegoś obiektu, tak że dochodzi do uderzenia lub chwilowego zaczepienia się obu obiektów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zwadzić

Cytaty

Pochmurna, ze złą twarzą przedreptała obok Mirelli uważając, żeby nie zahaczyć o nią nawet rąbkiem burej spódnicy.

źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996

W trakcie wymiany rur przypadkowo doszło do zahaczenia piłą o gazociąg.

źródło: NKJP: (MIT, AMC): Piła podpaliła gazociąg, Dziennik Zachodni, 2003-09-19

Tutaj kierowcy muszą znacznie zwolnić i modlić się, by nie zahaczyć kołami o wystające ostre krawędzie starej drogi.

źródło: NKJP: (CIN): Bo pogoda im nie dopisała..., Gazeta Krakowska, 2006-11-16

Samochód ciężarowy przewożący element maszyny drukarskiej zahaczył na łuku drogi o ciężarówkę przewożącą odzież.

źródło: NKJP: ST: Kolizja drogowa, Nakielski Czas, 2007-09-27

Składnia

bez ograniczeń + zahaczyć +
(CZYM) + o KOGO/CO

2. skakankę o but

Definicja

umieścić coś na czymś, co wystaje

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Cytaty

Zahacz skakankę o grzbiet buta. Następnie wolno przyciągaj piętę do pośladka, rozciągając przód prawego uda.

źródło: NKJP: Julita Broda: Skoki w obłoki, Gazeta Wrocławska, 2003-09-13

Wieczorem po komunii Mania rozejrzała się za miejscem dla białej sukni. Za długa, żeby wejść do szafy, blokowała drzwi, kiedy próbowała zahaczyć ją na nich wieszakiem.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005

Poznajesz gatunek zahaczonej na wędkę ryby, nim ukaże się ona na powierzchni.

źródło: NKJP: Sławomir Orlicki: Kangurzy ogon z porcją bigosu, Gazeta Krakowska, 2004-12-31

Składnia

bez ograniczeń + zahaczyć +
CO + o CO
bez ograniczeń + zahaczyć +
CO + na CZYM

3. o sprawę

Definicja

odwołać się do czegoś w niewielkim stopniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zawadzić
hiperonimy:  nawiązać

Cytaty

Przyszli na nie gospodarze miasta i radni, była okazja do zahaczenia o sprawy komunalne, porozmawiania o tym, co różni miasta i w czym są podobne.

źródło: NKJP: (ASZ): U was wszystko idzie do góry..., Dziennik Polski, 2008-05-29

Na wystawie zahaczono o takie tematy, jak: kwaśne deszcze i metale ciężkie; dziura ozonowa [...].

źródło: NKJP: Anna Basiaga, Ara: „tama tamie” - proces kierowcy, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1994-03-01

Składnia

bez ograniczeń + zahaczyć +
o CO

4. z pytaniem

Definicja

zwrócić się do kogoś z prośbą lub pytaniem, wspomniawszy o tym mimochodem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Gdy pismak nie dowie się wcześniej, o jaki temat zahaczyć burmistrza lub gdy wyhacza newsy na chybił trafił, może wrócić do redakcji z pustym notesem.

źródło: NKJP: Lidia Góralewicz: Świat bez wad..., Gazeta Krakowska, 2004-03-12

– Ale podobno przez ciebie polska ekipa miała nieprzyjemności, była przeszukiwana, bo chciałeś do wioski olimpijskiej przemycić... trzy bagnety - zapytałem. – O to też zahaczyła mnie komisja PZB.

źródło: NKJP: (BART): Polowanie na muchę, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-10-01

Składnia

bez ograniczeń + zahaczyć +
KOGO + o CO

5. o Kraków

Definicja

zmierzając w określone miejsce, przy okazji odwiedzić na krótko inne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Cytaty

Podczas wakacyjnych eskapad warto zahaczyć o Głogowiec i Świnice – miejsca ważne dla historii i kościoła.

źródło: NKJP: AK: Dla pielgrzymów i turystów, Gazeta Poznańska, 2003-07-14

I choć Słowenia jest zwykle celem urlopów spędzanych nad morzem, zbrodnią jest nie zahaczyć o stolicę Lublanę [...].

źródło: NKJP: xx: Telekomunikacja w podróży, Dziennik Zachodni, 2010-07-05

Szczęśliwym trafem przed wyruszeniem w bój porucznik zdołał zahaczyć o kwaterę, gdzie do swego alarmowego nesesera, oprócz przyborów do golenia i zmiany bielizny, dopakował wszystko, co młodemu oficerowi jest niezbędne [...].

źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

Składnia

bez ograniczeń + zahaczyć +
o CO

Frazeologizmy

ktoś zahaczył wzrokiem o kogoś/coś
ktoś zahaczył spojrzeniem o kogoś/coś
Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN