UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zamienić

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. mienić (się) (< psł. *měna 'zmiana, zamiana')

1. mieszkanie

Definicja

zastąpić kimś lub czymś innym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

zamienić mieszkanie; zamienić liczbę, wyraz
zamienić karę śmierci na dożywocie, papiery wartościowe na gotówkę, rzut karny na bramkę (gola), słowa na czyny
szybko zamienić

Cytaty

	Pięciopokojowe mieszanie w blokach małżonkowie musieli zamienić na mniejsze, dwupokojowe, bo nie stać ich było na czynsz. źródło: NKJP: Jolanta Grotowska-Leder: Fenomen wielkomiejskiej biedy, 2002
	[...] potem już nie chciałam zamienić tej pracy na żadną inną. źródło: NKJP: Anna Dodziuk, Włodzimierz Kamecki: Wyjść z matni: proste rozmowy o zgubnym nałogu, 1994
	Jak w całym dokumencie zamienić słowo „Wojtek” na „Jacek”? źródło: NKJP: Zdzisław Nowakowski: TAG 3.1 dla opornych, 1995
	W opolskim szpitalu ginekologiczno-położniczym podczas wypisu zamieniono dzieci. źródło: NKJP: Dariusz Zdrzałka: Zamieniono dzieci, Trybuna Śląska, 2002-02-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamienię	zamienimy
2 os.	zamienisz	zamienicie
3 os.	zamieni	zamienią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniłem +(e)m zamienił	zamieniłam +(e)m zamieniła	zamieniłom +(e)m zamieniło	zamieniliśmy +(e)śmy zamienili	zamieniłyśmy +(e)śmy zamieniły
2 os.	zamieniłeś +(e)ś zamienił	zamieniłaś +(e)ś zamieniła	zamieniłoś +(e)ś zamieniło	zamieniliście +(e)ście zamienili	zamieniłyście +(e)ście zamieniły
3 os.	zamienił	zamieniła	zamieniło	zamienili	zamieniły

bezosobnik: zamieniono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamieńmy
2 os.	zamień	zamieńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniłbym bym zamienił	zamieniłabym bym zamieniła	zamieniłobym bym zamieniło	zamienilibyśmy byśmy zamienili	zamieniłybyśmy byśmy zamieniły
2 os.	zamieniłbyś byś zamienił	zamieniłabyś byś zamieniła	zamieniłobyś byś zamieniło	zamienilibyście byście zamienili	zamieniłybyście byście zamieniły
3 os.	zamieniłby by zamienił	zamieniłaby by zamieniła	zamieniłoby by zamieniło	zamieniliby by zamienili	zamieniłyby by zamieniły

bezosobnik: zamieniono by

bezokolicznik: zamienić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zamieniwszy

gerundium: zamienienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamienienie	zamienienia
D.	zamienienia	zamienień
C.	zamienieniu	zamienieniom
B.	zamienienie	zamienienia
N.	zamienieniem	zamienieniami
Ms.	zamienieniu	zamienieniach
W.	zamienienie	zamienienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zamieniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniony	zamieniony	zamieniony	zamienione	zamieniona
D.	zamienionego	zamienionego	zamienionego	zamienionego	zamienionej
C.	zamienionemu	zamienionemu	zamienionemu	zamienionemu	zamienionej
B.	zamienionego	zamienionego	zamieniony	zamienione	zamienioną
N.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienioną
Ms.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamienieni	zamienieni	zamienione	zamienione
D.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienionych
C.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym
B.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienione
N.	zamienionymi	zamienionymi	zamienionymi	zamienionymi
Ms.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienionych

odpowiednik aspektowy: zamieniać

Składnia

Rz_osobowy	+	zamienić	+	KOGO/CO + (na KOGO/CO)
Rz_osobowy	+	zamienić	+	KOGO/CO[sub]pl[/sub]

2. dom na muzeum

Definicja

spowodować, że ktoś lub coś staje się kimś lub czymś innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

zamienić dom na muzeum, klasztor na więzienie, szkołę na magazyn
zamienić człowieka w zwierze, halę w salę balową, komórkę w warsztat, pola w ugory, tragedię w farsę, życie w koszmar
szybko zamienić

Cytaty

	Lęk przed zagładą atomową, przed końcem świata, przed wojną, w której uczestniczyłby nasz kraj, czy lęk przed niekorzystnymi zmianami politycznymi – mogą zamienić nasze istnienie w koszmar. źródło: NKJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia, 1997
	Bynajmniej nie chodzi o to, aby zamienić nauczycieli różnych przedmiotów w informatyków. źródło: NKJP: Marek Winkler: Unijny nauczyciel, Enter, 2003, nr 2
	Potarła czarodziejski pierścień, który nosiła na placu, i zamieniła młodzieńca w białego orła. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Oni wszędzie starają się wyrwać kawałki dzikiej przyrody i zamienić na nartostrady i wyciągi. źródło: NKJP: Góry spornych interesów, Super Nowości, 1998, nr 26
	Robert odwiedzał nas co rano w małej kuchni, którą wynajmowaliśmy - zamienionej poprzez wstawienie kozetki na sypialnię. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamienię	zamienimy
2 os.	zamienisz	zamienicie
3 os.	zamieni	zamienią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniłem +(e)m zamienił	zamieniłam +(e)m zamieniła	zamieniłom +(e)m zamieniło	zamieniliśmy +(e)śmy zamienili	zamieniłyśmy +(e)śmy zamieniły
2 os.	zamieniłeś +(e)ś zamienił	zamieniłaś +(e)ś zamieniła	zamieniłoś +(e)ś zamieniło	zamieniliście +(e)ście zamienili	zamieniłyście +(e)ście zamieniły
3 os.	zamienił	zamieniła	zamieniło	zamienili	zamieniły

bezosobnik: zamieniono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamieńmy
2 os.	zamień	zamieńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniłbym bym zamienił	zamieniłabym bym zamieniła	zamieniłobym bym zamieniło	zamienilibyśmy byśmy zamienili	zamieniłybyśmy byśmy zamieniły
2 os.	zamieniłbyś byś zamienił	zamieniłabyś byś zamieniła	zamieniłobyś byś zamieniło	zamienilibyście byście zamienili	zamieniłybyście byście zamieniły
3 os.	zamieniłby by zamienił	zamieniłaby by zamieniła	zamieniłoby by zamieniło	zamieniliby by zamienili	zamieniłyby by zamieniły

bezosobnik: zamieniono by

bezokolicznik: zamienić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zamieniwszy

gerundium: zamienienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamienienie	zamienienia
D.	zamienienia	zamienień
C.	zamienieniu	zamienieniom
B.	zamienienie	zamienienia
N.	zamienieniem	zamienieniami
Ms.	zamienieniu	zamienieniach
W.	zamienienie	zamienienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zamieniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniony	zamieniony	zamieniony	zamienione	zamieniona
D.	zamienionego	zamienionego	zamienionego	zamienionego	zamienionej
C.	zamienionemu	zamienionemu	zamienionemu	zamienionemu	zamienionej
B.	zamienionego	zamienionego	zamieniony	zamienione	zamienioną
N.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienioną
Ms.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamienieni	zamienieni	zamienione	zamienione
D.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienionych
C.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym
B.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienione
N.	zamienionymi	zamienionymi	zamienionymi	zamienionymi
Ms.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienionych

odpowiednik aspektowy: zamieniać

Składnia

zamienić

KOGO/CO + w KOGO/CO | na KOGO/CO

3. z kimś kilka słów

Definicja

o co najmniej dwóch osobach: porozmawiać ze sobą lub popatrzeć na siebie przez chwilę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

zamienić dwa słowa, kilka słów, parę słów, spojrzenia, uśmiechy, dwa zdania

Cytaty

	[...] uścisnęliśmy sobie dłonie i zamieniliśmy kilka zdań na parkingu przed gdyńskim marketem. źródło: NKJP: Dorota Abramowicz, Jarosław Zalesiński: To nie ja ostrzegałem, Dziennik Zachodni, 2008-03-17
	Chciałem zapytać, czy Olgierd wrócił już z biwaku? [...] Czy mógłbym z nim zamienić parę słów? źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001
	Zaczęła znowu czytać i nie zamienili ze sobą ani słowa aż do obiadu. źródło: NKJP: Tadeusz Dołęga-Mostowicz: Kariera Nikodema Dyzmy, 1968
	Sotion zauważył, że niewolnicy zamienili między sobą znaczące uśmiechy. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamienię	zamienimy
2 os.	zamienisz	zamienicie
3 os.	zamieni	zamienią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniłem +(e)m zamienił	zamieniłam +(e)m zamieniła	zamieniłom +(e)m zamieniło	zamieniliśmy +(e)śmy zamienili	zamieniłyśmy +(e)śmy zamieniły
2 os.	zamieniłeś +(e)ś zamienił	zamieniłaś +(e)ś zamieniła	zamieniłoś +(e)ś zamieniło	zamieniliście +(e)ście zamienili	zamieniłyście +(e)ście zamieniły
3 os.	zamienił	zamieniła	zamieniło	zamienili	zamieniły

bezosobnik: zamieniono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamieńmy
2 os.	zamień	zamieńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamieniłbym bym zamienił	zamieniłabym bym zamieniła	zamieniłobym bym zamieniło	zamienilibyśmy byśmy zamienili	zamieniłybyśmy byśmy zamieniły
2 os.	zamieniłbyś byś zamienił	zamieniłabyś byś zamieniła	zamieniłobyś byś zamieniło	zamienilibyście byście zamienili	zamieniłybyście byście zamieniły
3 os.	zamieniłby by zamienił	zamieniłaby by zamieniła	zamieniłoby by zamieniło	zamieniliby by zamienili	zamieniłyby by zamieniły

bezosobnik: zamieniono by

bezokolicznik: zamienić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zamieniwszy

gerundium: zamienienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamienienie	zamienienia
D.	zamienienia	zamienień
C.	zamienieniu	zamienieniom
B.	zamienienie	zamienienia
N.	zamienieniem	zamienieniami
Ms.	zamienieniu	zamienieniach
W.	zamienienie	zamienienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zamieniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zamieniony	zamieniony	zamieniony	zamienione	zamieniona
D.	zamienionego	zamienionego	zamienionego	zamienionego	zamienionej
C.	zamienionemu	zamienionemu	zamienionemu	zamienionemu	zamienionej
B.	zamienionego	zamienionego	zamieniony	zamienione	zamienioną
N.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienioną
Ms.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zamienieni	zamienieni	zamienione	zamienione
D.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienionych
C.	zamienionym	zamienionym	zamienionym	zamienionym
B.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienione
N.	zamienionymi	zamienionymi	zamienionymi	zamienionymi
Ms.	zamienionych	zamienionych	zamienionych	zamienionych

odpowiednik aspektowy: zamieniać

Składnia

Rz_osobowy	+	zamienić	+	(z KIM) + CO
Rz_{osobowy; pl}	+	zamienić	+	CO

Frazeologizmy

ktoś wprowadził w życie coś
ktoś zamienił w czyn coś

Przysłowia

Zamienił stryjek siekierkę na kijek

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014