UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwracać się

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwracam się	zwracamy się
2 os.	zwracasz się	zwracacie się
3 os.	zwraca się	zwracają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwracałem się +(e)m się zwracał	zwracałam się +(e)m się zwracała	zwracałom się +(e)m się zwracało	zwracaliśmy się +(e)śmy się zwracali	zwracałyśmy się +(e)śmy się zwracały
2 os.	zwracałeś się +(e)ś się zwracał	zwracałaś się +(e)ś się zwracała	zwracałoś się +(e)ś się zwracało	zwracaliście się +(e)ście się zwracali	zwracałyście się +(e)ście się zwracały
3 os.	zwracał się	zwracała się	zwracało się	zwracali się	zwracały się

bezosobnik: zwracano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się zwracał będę się zwracać	będę się zwracała będę się zwracać	będę się zwracało będę się zwracać	będziemy się zwracali będziemy się zwracać	będziemy się zwracały będziemy się zwracać
2 os.	będziesz się zwracał będziesz się zwracać	będziesz się zwracała będziesz się zwracać	będziesz się zwracało będziesz się zwracać	będziecie się zwracali będziecie się zwracać	będziecie się zwracały będziecie się zwracać
3 os.	będzie się zwracał będzie się zwracać	będzie się zwracała będzie się zwracać	będzie się zwracało będzie się zwracać	będą się zwracali będą się zwracać	będą się zwracały będą się zwracać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwracajmy się
2 os.	zwracaj się	zwracajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zwracałbym się bym się zwracał	zwracałabym się bym się zwracała	zwracałobym się bym się zwracało	zwracalibyśmy się byśmy się zwracali	zwracałybyśmy się byśmy się zwracały
2 os.	zwracałbyś się byś się zwracał	zwracałabyś się byś się zwracała	zwracałobyś się byś się zwracało	zwracalibyście się byście się zwracali	zwracałybyście się byście się zwracały
3 os.	zwracałby się by się zwracał	zwracałaby się by się zwracała	zwracałoby się by się zwracało	zwracaliby się by się zwracali	zwracałyby się by się zwracały

bezosobnik: zwracano by się

bezokolicznik: zwracać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: zwracając się

gerundium: zwracanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zwracanie się	zwracania się
D.	zwracania się	zwracań się
C.	zwracaniu się	zwracaniom się
B.	zwracanie się	zwracania się
N.	zwracaniem się	zwracaniami się
Ms.	zwracaniu się	zwracaniach się
W.	zwracanie się	zwracania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: zwracający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zwracający się	zwracający się	zwracający się	zwracające się	zwracająca się
D.	zwracającego się	zwracającego się	zwracającego się	zwracającego się	zwracającej się
C.	zwracającemu się	zwracającemu się	zwracającemu się	zwracającemu się	zwracającej się
B.	zwracającego się	zwracającego się	zwracający się	zwracające się	zwracającą się
N.	zwracającym się	zwracającym się	zwracającym się	zwracającym się	zwracającą się
Ms.	zwracającym się	zwracającym się	zwracającym się	zwracającym się	zwracającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zwracający się	zwracający się	zwracające się	zwracające się
D.	zwracających się	zwracających się	zwracających się	zwracających się
C.	zwracającym się	zwracającym się	zwracającym się	zwracającym się
B.	zwracających się	zwracających się	zwracających się	zwracające się
N.	zwracającymi się	zwracającymi się	zwracającymi się	zwracającymi się
Ms.	zwracających się	zwracających się	zwracających się	zwracających się

odpowiednik aspektowy: zwrócić się

Pochodzenie

Zob. wrócić

1. o kosztach

Definicja

równoważyć poniesione przez kogoś koszty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wracać się

Połączenia

koszty, nakłady zwracają się

Cytaty

Stwierdzamy, iż [...] potrzebne jest odciążenie indywidualnych inwestorów od dużych, zwracających się w długim okresie i jednorazowo wymagających dużych nakładów, kosztów infrastrukturalnych.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.01.1996 r.

Składnia

zwracać się

(JAK | KIEDY)

2. ku słońcu

Definicja

kierować głowę lub całe ciało w jakąś stronę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Relacje znaczeniowe

antonimy:

obracać się, odwracać się

Połączenia

zwracać się ku niebu, ku słońcu
zwracać się w jakimś kierunku, w którąś stronę

Cytaty

Aktorzy przerywają grę i zwracają się ku widowni wyczekująco.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1977

Tworzyli zwartą kulę o średnicy chyba kilometra i byli sczepieni ze sobą w ten sposób, że żaden z nich nie zwracał się twarzą na zewnątrz, lecz do środka.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Ryba zwraca się prosto do kamery, jakby chciał przemawiać do całego społeczeństwa.

źródło: NKJP: Juliusz Machulski, Piotr Wereśniak, Ryszard Zatorski: Kiler, 1997

Składnia

zwracać się

DOKĄD

3. do rozmówcy

Definicja

mówić coś do kogoś, przerywając milczenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odzywać się, ozywać się

Połączenia

zwracać się do rozmówcy
zwracać się z jakimiś słowami

Cytaty

	- Nie jest to coś, co można zademonstrować - mówi, zwracając się po raz ostatni do słuchacza, który zadał pytanie. - Można tego tylko doświadczyć. źródło: NKJP: Dariusz Czaja: Lekcje ciemności, 2009
	Potem powiada do tej kobiety: „Dziękuję, Niura. Niech pani wraca do siebie”. A do mnie zwraca się z miną smutną, [...]: „I po co nam, drogi Iwanie Iwanowiczu, taka wzajemna przykrość? źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986
	[...] znała już łacinę słabo albo nie znała jej wcale i należało zwracać się do niej w nowym międzynarodowym języku, francuskim. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1977
	Obserwowałam, z jaką nieskrywaną czułością zwraca się do swojej babci, podsuwając półmiski z pachnącymi daniami. źródło: NKJP: Elwira Kucharska: Siła przyciągania, czyli polskie losy, 2008
	Jakże często jeszcze ludzie zwracają się do policjanta per ˝panie władzo˝. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 27.10.1995 r.

Składnia

	+	zwracać się	+	do KOGO
	+	zwracać się	+	(do KOGO) + MOWA WPROST

4. ze sprawą

Definicja

kierować prośbę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

prosić

Połączenia

zwracać się do robotników, do społeczeństwa
zwracać się o pomoc
zwracać się z apelem, z jakąś prośbą, z jakąś sprawą

Cytaty

Ludzie zagrożeni chorobą i dezintegracją wszelkiego rodzaju zwracali się kiedyś do czarownika, o którym wiedziano, że pozostaje w kontakcie z duchami przodków i z totemem plemienia.

źródło: NKJP: Jerzy Prokopiuk: Dusza ludzka - oś świata, 2007

Owszem, zwracano się, pisano do mnie z krajowej izby [...] producentów przemysłu tekstylnego i znane mi są dokładnie wszelkie kłopoty związane z ochroną celną polskiego rynku tekstyliów.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.01.1999 r.

Też byłem sekretarzem niejeden rok i zwracałem się do niego po różne porady i pomoc.

źródło: NKJP: Torańska Teresa: Oni, 1985

Składnia

zwracać się

do KOGO + (z CZYM | po CO | o CO)

5. przeciwko komuś

Definicja

kierować swoje działania przeciwko komuś lub czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

zwracać się przeciw wrogom

Cytaty

[...] propagandyści sowieccy wciągają w akcję terrorystyczną młodych Chińczyków, którzy [...] zwracają się przeciw swym sowieckim szefom i są przez nich tępieni bez litości.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Chimera jako zwierzę pociągowe: 1929-1941, 2001

Składnia

zwracać się

(przeciwko KOMU/CZEMU)

6. do natury

Definicja

zaczynać się czymś interesować lub zajmować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

zwracać się do natury

Cytaty

[Św.] Tomasz objawił swój geniusz, zwracając się ku rozumowi i zdrowemu rozsądkowi.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Odnowiciel Europy i chrześcijańskiego porządku został przeto przez Staffa przypomniany również jako symboliczny człowiek, który [...] znów zwraca się do natury.

źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Myśli różne o ogrodach źródło, 2010

Składnia

zwracać się

do CZEGO | ku CZEMU

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014