UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skoncentrować

Chronologizacja

SJPXVII, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od:  koncentrować 

1. uwagę

Definicja

skierować wszystkie myśli lub wysiłki na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skupić, ześrodkować

Połączenia

  • skoncentrować działalność, działania, energię, myśli, rozważania, siły, spojrzenie, uczucia, uwagę, wysiłki, wzrok, zainteresowania
  • skoncentrować na gestach, na jakiejś kwestii, na słowach, na pracy, na problemie, na sprawach doraźnych, na rozwiązywaniu problemów, na własnej osobie
  • skoncentrować wokół jakiejś osoby, wokół jakiejś sprawy, wokół jakiegoś zagadnienia
  • (nie) móc, usiłować skoncentrować

Cytaty

Swoją uwagę skoncentrował […] na śledzeniu powolnego ruchu Saturna. Rysował koła, na których zaznaczał punktami pozycje planet, a kreseczkami kąty, które tworzyły z jego ciemną planetą.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993

Nowak spojrzał w szybę. Skoncentrował wzrok na swoim niewyraźnym odbiciu. Zobaczył faceta z nieco zaciętą, lekko sfrustrowaną miną.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007

Towarzystwo Rolnicze zdołało skupić w swoim gronie najtęższe głowy spośród ziemiaństwa. Byli to przeważnie ludzie wyrobieni […], jasno widzący najistotniejsze zagadnienia społeczne i zdolni skoncentrować na nich swoje działanie.

źródło: NKJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy: romans ekonomiczny, 2005

Stres może być nawet pomocny, bo pozwala skoncentrować wysiłek na jednej tylko sprawie.

źródło: NKJP: Joanna Piotrowska, Olaf Szewczyk: Jutro matura, Gazeta Wyborcza, 1997-05-05

Jak dotychczas, projekt funkcjonuje właściwie w sferze projektu politycznego […]. W każdym razie ja zamierzam skoncentrować wokół tej sprawy swoją aktywność.

źródło: NKJP: Rozmawiała Krystyna Jagiełło: Wywiady Kultury, Kultura, 1989, nr 5

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skoncentruję
 skoncentrujemy
2 os. skoncentrujesz
 skoncentrujecie
3 os. skoncentruje
 skoncentrują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skoncentrowałem
+(e)m skoncentrował
 skoncentrowałam
+(e)m skoncentrowała
 skoncentrowałom
+(e)m skoncentrowało
 skoncentrowaliśmy
+(e)śmy skoncentrowali
 skoncentrowałyśmy
+(e)śmy skoncentrowały
2 os. skoncentrowałeś
+(e)ś skoncentrował
 skoncentrowałaś
+(e)ś skoncentrowała
 skoncentrowałoś
+(e)ś skoncentrowało
 skoncentrowaliście
+(e)ście skoncentrowali
 skoncentrowałyście
+(e)ście skoncentrowały
3 os. skoncentrował
 skoncentrowała
 skoncentrowało
 skoncentrowali
 skoncentrowały

bezosobnik: skoncentrowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skoncentrujmy
2 os. skoncentruj
 skoncentrujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skoncentrowałbym
bym skoncentrował
 skoncentrowałabym
bym skoncentrowała
 skoncentrowałobym
bym skoncentrowało
 skoncentrowalibyśmy
byśmy skoncentrowali
 skoncentrowałybyśmy
byśmy skoncentrowały
2 os. skoncentrowałbyś
byś skoncentrował
 skoncentrowałabyś
byś skoncentrowała
 skoncentrowałobyś
byś skoncentrowało
 skoncentrowalibyście
byście skoncentrowali
 skoncentrowałybyście
byście skoncentrowały
3 os. skoncentrowałby
by skoncentrował
 skoncentrowałaby
by skoncentrowała
 skoncentrowałoby
by skoncentrowało
 skoncentrowaliby
by skoncentrowali
 skoncentrowałyby
by skoncentrowały

bezosobnik: skoncentrowano by

bezokolicznik: skoncentrować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skoncentrowawszy

gerundium: skoncentrowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: skoncentrowany

odpowiednik aspektowy: koncentrować

Składnia

Rzosobowy + skoncentrować +
CO + na KIM/CZYM | wokół KOGO/CZEGO

2. wojsko

Definicja

gromadzić w jednym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skupić
antonimy:  rozproszyć, zdekoncentrować
hiperonimy:  zgromadzić

Połączenia

  • skoncentrować ludność, obiekty, oddziały, surowce, wojska, żołnierzy; kapitał, środki, władzę; energię, promienie
  • skoncentrować na jakimś obszarze
  • skoncentrować przy granicy
  • skoncentrować w centrum, w jakiejś strefie; w jednym ręku
  • skoncentrować wokół miasta

Cytaty

Na chińskim brzegu Ussuri skoncentrowano pododdziały wojskowe i broń - moździerze, granatniki i karabiny maszynowe.

źródło: NKJP: Grzegorz Jaszuński: Hongkong dla Chin?, 1997

Na początku XX w. wykazano, że [...] ozonu w atmosferze jest bardzo mało. Gdyby go skoncentrować przy powierzchni Ziemi, warstwa tego gazu nie przekraczałaby grubości 5 mm.

źródło: NKJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1996

Dzięki fuzji z Energis GTS Polska ma zamiar [...] wzbogacić ofertę produktów, a także skoncentrować w swoich szeregach wiodących specjalistów z branży telekomunikacyjnej.

źródło: NKJP: Marcin Maj: GTS wchodzi w fuzję z Energis, Dziennik Internautów, 2005-07-28

W czasach nowożytnych, w 1903 r. duński lekarz prof. Niels Ryberg Finsen otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za odkrycie możliwości leczenia gruźlicy skóry za pomocą skoncentrowanych promieni świetlnych.

źródło: NKJP: Elżbieta Cegła, Więcej światła!, Dziennik Bałtycki, 2007-04-28

Przed sobą widział wiślany brzeg, skutą lodem rzekę. Po drugiej stronie zabudowania mniej zniszczonej Pragi, gdzie władze […] skoncentrowały ministerstwa, szkoły i teatry.

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skoncentruję
 skoncentrujemy
2 os. skoncentrujesz
 skoncentrujecie
3 os. skoncentruje
 skoncentrują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skoncentrowałem
+(e)m skoncentrował
 skoncentrowałam
+(e)m skoncentrowała
 skoncentrowałom
+(e)m skoncentrowało
 skoncentrowaliśmy
+(e)śmy skoncentrowali
 skoncentrowałyśmy
+(e)śmy skoncentrowały
2 os. skoncentrowałeś
+(e)ś skoncentrował
 skoncentrowałaś
+(e)ś skoncentrowała
 skoncentrowałoś
+(e)ś skoncentrowało
 skoncentrowaliście
+(e)ście skoncentrowali
 skoncentrowałyście
+(e)ście skoncentrowały
3 os. skoncentrował
 skoncentrowała
 skoncentrowało
 skoncentrowali
 skoncentrowały

bezosobnik: skoncentrowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skoncentrujmy
2 os. skoncentruj
 skoncentrujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skoncentrowałbym
bym skoncentrował
 skoncentrowałabym
bym skoncentrowała
 skoncentrowałobym
bym skoncentrowało
 skoncentrowalibyśmy
byśmy skoncentrowali
 skoncentrowałybyśmy
byśmy skoncentrowały
2 os. skoncentrowałbyś
byś skoncentrował
 skoncentrowałabyś
byś skoncentrowała
 skoncentrowałobyś
byś skoncentrowało
 skoncentrowalibyście
byście skoncentrowali
 skoncentrowałybyście
byście skoncentrowały
3 os. skoncentrowałby
by skoncentrował
 skoncentrowałaby
by skoncentrowała
 skoncentrowałoby
by skoncentrowało
 skoncentrowaliby
by skoncentrowali
 skoncentrowałyby
by skoncentrowały

bezosobnik: skoncentrowano by

bezokolicznik: skoncentrować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skoncentrowawszy

gerundium: skoncentrowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: skoncentrowany

odpowiednik aspektowy: koncentrować

Składnia

Rzosobowy + skoncentrować +
KOGO/CO + (GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 11.02.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN