Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. razić
1. straszyć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- cierpienie, głód, śmierć, świat, widok czegoś, wojna; perspektywa czegoś, wizja czegoś; myśl, że..., świadomość przeraża; konsekwencje; pająki, samoloty przerażają kogoś
- przerażać ludzi
- przerażać ogromem okrucieństwa (przemocy...), okrucieństwem, wielkością, wizją czegoś, (swoim) wyglądem
- przerażać śmiertelnie
Cytaty
Mgła mnie przeraża, czają się w niej postaci, o których nawet nie chcę myśleć. To źli ludzie, tylko ich się boję, zawsze się bałam. źródło: NKJP: Wojcech Chmielewski: Brzytwa, 2008 |
|
Z doliny argejskiej przybył Diomedes, którego sam krzyk przerażał ludzi, wojownik wspaniały, szczególnie drogi Atenie. źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008 |
|
Aktor tak przerażał swoim wyglądem, że wielu widzów w Niemczech wierzyło, iż naprawdę był… wampirem. źródło: NKJP: Wielki Kanon Kina Grozy – wyniki, Esensja, 2008-03 |
|
Przerażała mnie świadomość, że życie mojego dziecka może zakończyć się samochodzie, dlatego nie miałam odwagi z nimi wsiąść. Strach mnie po prostu sparaliżował. źródło: NKJP: Beata Kanik: Trzymając śmerć za rękę, 2008 |
|
Przerażało ją, że Steinberg może okazać się wynaturzonym potworem. źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przerażam |
przerażamy |
|||
2 os. |
przerażasz |
przerażacie |
|||
3 os. |
przeraża |
przerażają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przerażałem +(e)m przerażał |
przerażałam +(e)m przerażała |
przerażałom +(e)m przerażało |
przerażaliśmy +(e)śmy przerażali |
przerażałyśmy +(e)śmy przerażały |
2 os. |
przerażałeś +(e)ś przerażał |
przerażałaś +(e)ś przerażała |
przerażałoś +(e)ś przerażało |
przerażaliście +(e)ście przerażali |
przerażałyście +(e)ście przerażały |
3 os. |
przerażał |
przerażała |
przerażało |
przerażali |
przerażały |
bezosobnik: przerażano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przerażał będę przerażać |
będę przerażała będę przerażać |
będę przerażało będę przerażać |
będziemy przerażali będziemy przerażać |
będziemy przerażały będziemy przerażać |
2 os. |
będziesz przerażał będziesz przerażać |
będziesz przerażała będziesz przerażać |
będziesz przerażało będziesz przerażać |
będziecie przerażali będziecie przerażać |
będziecie przerażały będziecie przerażać |
3 os. |
będzie przerażał będzie przerażać |
będzie przerażała będzie przerażać |
będzie przerażało będzie przerażać |
będą przerażali będą przerażać |
będą przerażały będą przerażać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przerażajmy |
|
2 os. |
przerażaj |
przerażajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przerażałbym bym przerażał |
przerażałabym bym przerażała |
przerażałobym bym przerażało |
przerażalibyśmy byśmy przerażali |
przerażałybyśmy byśmy przerażały |
2 os. |
przerażałbyś byś przerażał |
przerażałabyś byś przerażała |
przerażałobyś byś przerażało |
przerażalibyście byście przerażali |
przerażałybyście byście przerażały |
3 os. |
przerażałby by przerażał |
przerażałaby by przerażała |
przerażałoby by przerażało |
przerażaliby by przerażali |
przerażałyby by przerażały |
bezosobnik: przerażano by
bezokolicznik: przerażać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przerażając
gerundium: przerażanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przerażanie |
przerażania |
D. | przerażania |
przerażań |
C. | przerażaniu |
przerażaniom |
B. | przerażanie |
przerażania |
N. | przerażaniem |
przerażaniami |
Ms. | przerażaniu |
przerażaniach |
W. | przerażanie |
przerażania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przerażający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przerażający |
przerażający |
przerażający |
przerażające |
przerażająca |
D. | przerażającego |
przerażającego |
przerażającego |
przerażającego |
przerażającej |
C. | przerażającemu |
przerażającemu |
przerażającemu |
przerażającemu |
przerażającej |
B. | przerażającego |
przerażającego |
przerażający |
przerażające |
przerażającą |
N. | przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającą |
Ms. | przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przerażający |
przerażający |
przerażające |
przerażające |
D. | przerażających |
przerażających |
przerażających |
przerażających |
C. | przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
B. | przerażających |
przerażających |
przerażających |
przerażające |
N. | przerażającymi |
przerażającymi |
przerażającymi |
przerażającymi |
Ms. | przerażających |
przerażających |
przerażających |
przerażających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przerażany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przerażany |
przerażany |
przerażany |
przerażane |
przerażana |
D. | przerażanego |
przerażanego |
przerażanego |
przerażanego |
przerażanej |
C. | przerażanemu |
przerażanemu |
przerażanemu |
przerażanemu |
przerażanej |
B. | przerażanego |
przerażanego |
przerażany |
przerażane |
przerażaną |
N. | przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażaną |
Ms. | przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przerażani |
przerażani |
przerażane |
przerażane |
D. | przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
C. | przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
B. | przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
przerażane |
N. | przerażanymi |
przerażanymi |
przerażanymi |
przerażanymi |
Ms. | przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
odpowiednik aspektowy: przerazić
Składnia
+ | przerażać | + |
KOGO +
(CZYM)
|
|
(to), że ZDANIE | + | przerażać | + |
KOGO
|
2. wstrząsać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- brud, cena czegoś, czynsz, widok czegoś; bezczynność, bezkarność, brak czegoś; perspektywa czegoś, wizja czegoś; myśl, świadomość przeraża kogoś
Cytaty
Moja znajoma szukała w Warszawie pracy sekretarki, jest atrakcyjna i niemal wszyscy szefowie firm wiązali jej angaż z seksualnymi usługami. Przeraża łatwość i otwartość, z jaką przychodziło im składać te propozycje. źródło: NKJP: Tomasz Jastrun: Gra wstępna rozpisana na 62 felietony, 2003 |
|
W listopadzie ubiegłego roku rozpoczęła się w parafii zbiórka pieniędzy na budowę monumentu. Jego cena przeraża dziś część parafian. źródło: NKJP: Piotr Kwieciński: Zostanie na zawsze, Gazeta Poznańska, 2006-02-23 |
|
Dziś przeraża mnie popcorn na podłodze w multipleksie w Rotterdamie, gdzie oglądam „Ostatni pociąg”, obraz wojennej apokalipsy, niezwykle mocne kino. A wchodzą tam ludzie z pojemnikami z prażoną kukurydzą. źródło: NKJP: Piekarska Magda: Smakołyki do wyboru, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-10-29 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przerażam |
przerażamy |
|||
2 os. |
przerażasz |
przerażacie |
|||
3 os. |
przeraża |
przerażają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przerażałem +(e)m przerażał |
przerażałam +(e)m przerażała |
przerażałom +(e)m przerażało |
przerażaliśmy +(e)śmy przerażali |
przerażałyśmy +(e)śmy przerażały |
2 os. |
przerażałeś +(e)ś przerażał |
przerażałaś +(e)ś przerażała |
przerażałoś +(e)ś przerażało |
przerażaliście +(e)ście przerażali |
przerażałyście +(e)ście przerażały |
3 os. |
przerażał |
przerażała |
przerażało |
przerażali |
przerażały |
bezosobnik: przerażano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przerażał będę przerażać |
będę przerażała będę przerażać |
będę przerażało będę przerażać |
będziemy przerażali będziemy przerażać |
będziemy przerażały będziemy przerażać |
2 os. |
będziesz przerażał będziesz przerażać |
będziesz przerażała będziesz przerażać |
będziesz przerażało będziesz przerażać |
będziecie przerażali będziecie przerażać |
będziecie przerażały będziecie przerażać |
3 os. |
będzie przerażał będzie przerażać |
będzie przerażała będzie przerażać |
będzie przerażało będzie przerażać |
będą przerażali będą przerażać |
będą przerażały będą przerażać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przerażajmy |
|
2 os. |
przerażaj |
przerażajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przerażałbym bym przerażał |
przerażałabym bym przerażała |
przerażałobym bym przerażało |
przerażalibyśmy byśmy przerażali |
przerażałybyśmy byśmy przerażały |
2 os. |
przerażałbyś byś przerażał |
przerażałabyś byś przerażała |
przerażałobyś byś przerażało |
przerażalibyście byście przerażali |
przerażałybyście byście przerażały |
3 os. |
przerażałby by przerażał |
przerażałaby by przerażała |
przerażałoby by przerażało |
przerażaliby by przerażali |
przerażałyby by przerażały |
bezosobnik: przerażano by
bezokolicznik: przerażać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przerażając
gerundium: przerażanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przerażanie |
przerażania |
D. | przerażania |
przerażań |
C. | przerażaniu |
przerażaniom |
B. | przerażanie |
przerażania |
N. | przerażaniem |
przerażaniami |
Ms. | przerażaniu |
przerażaniach |
W. | przerażanie |
przerażania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przerażający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przerażający |
przerażający |
przerażający |
przerażające |
przerażająca |
D. | przerażającego |
przerażającego |
przerażającego |
przerażającego |
przerażającej |
C. | przerażającemu |
przerażającemu |
przerażającemu |
przerażającemu |
przerażającej |
B. | przerażającego |
przerażającego |
przerażający |
przerażające |
przerażającą |
N. | przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającą |
Ms. | przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przerażający |
przerażający |
przerażające |
przerażające |
D. | przerażających |
przerażających |
przerażających |
przerażających |
C. | przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
przerażającym |
B. | przerażających |
przerażających |
przerażających |
przerażające |
N. | przerażającymi |
przerażającymi |
przerażającymi |
przerażającymi |
Ms. | przerażających |
przerażających |
przerażających |
przerażających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przerażany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przerażany |
przerażany |
przerażany |
przerażane |
przerażana |
D. | przerażanego |
przerażanego |
przerażanego |
przerażanego |
przerażanej |
C. | przerażanemu |
przerażanemu |
przerażanemu |
przerażanemu |
przerażanej |
B. | przerażanego |
przerażanego |
przerażany |
przerażane |
przerażaną |
N. | przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażaną |
Ms. | przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przerażani |
przerażani |
przerażane |
przerażane |
D. | przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
C. | przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
przerażanym |
B. | przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
przerażane |
N. | przerażanymi |
przerażanymi |
przerażanymi |
przerażanymi |
Ms. | przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
przerażanych |
odpowiednik aspektowy: przerazić
Składnia
Rznieżywotny | + | przerażać | + |
KOGO
|