UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odrzucić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob.  rzucić 

1. pomysł

Definicja

uznać, że propozycja, stwierdzenie lub pomysł, o których mowa, są złe lub niesłuszne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

antonimy:  zaakceptować

Połączenia

  • parlament, sąd, sejm, senat odrzucił; posłowie, radni odrzucili coś
  • odrzucić apelację, oskarżenia, pozew, roszczenia, zarzuty; argumenty, oświadczyny, plan, pomysł, projekt, propozycję, prośbę, sugestię; hipotezę, koncepcję; konkordat, konstytucję, nowelizację, poprawkę, sprawozdanie, uchwałę, weto, wniosek; możliwość, ofertę; reklamację, skargę, zażalenie, żądania
  • odrzucić całkowicie, definitywnie, jednogłośnie, jednoznacznie, kategorycznie, ostatecznie, stanowczo, zdecydowanie

Cytaty

Przed dwoma laty Pekin odrzucił propozycję, aby Jiang Zemin złożył wizytę roboczą o ograniczonym protokole.

źródło: KWSJP: Jacek Kalabiński: Gorąca linia Waszyngton - Pekin, Rzeczpospolita, 1997, nr 254

Premier [...] odrzucił w środę żądania zbuntowanych żołnierzy.

źródło: KWSJP: PAP: Premier odmawia rozmów z wojskiem, Metropol, 2001, nr 22/03

Będziemy domagać się zwołania jeszcze jednej sesji Sejmu w tej kadencji, by odrzucić weto.

źródło: KWSJP: Uliczne rozmowy, Gazeta Lubuska, 2005

Poseł [...] odrzucił pomysł integracji z USA i NAFTĄ, ze względów geopolitycznych.

źródło: NKJP: STK: Incydent z plakatem, Gazeta Poznańska, 2003-04-22

Minister odrzucił argumenty mieszkańców.

źródło: NKJP: ADR: Zbiornik jednak w Nieboczowach, Dziennik Zachodni, 2004-09-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

Rzosobowy + odrzucić +
CO

2. kandydata

Definicja

uznać, że ktoś nie może być w związku z określoną osobą, nie może należeć do jakiejś grupy lub pełnić określonej funkcji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odepchnąć

Połączenia

  • odrzucić kandydata, kochanka, zawodnika

Cytaty

Człowiek ten [...] mści się za to, iż go odrzuciła, kiedy chciał po latach odnowić ich niestosowny związek.

źródło: NKJP: Katarzyna Pisarzewska: Koncert łgarzy, 2009

[...] przez lata myślała, że ojciec ją odrzucił, bo była bękartem, że inne dzieci kochał, że tylko ją bił.

źródło: KWSJP: Irena Wiszniewska-Buvet: [...] czarny wnuk Ryszarda, Polityka, 2004

Po tym, jak przyjęła mnie matka, bałem się, że i wy odrzucicie moją żonę.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Zarząd odrzucił kandydata związków zawodowych na to stanowisko [...].

źródło: NKJP: Agnieszka Szymaszek: Jasiński został dyrektorem szpitala, Gazeta Krakowska, 2005-02-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

Rzosobowy + odrzucić +
KOGO

3. piłkę

Definicja

rzucić coś z powrotem w kierunku, osoby, która to wcześniej rzuciła

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Wciąż zaciskając zęby, z ręką przyciśniętą do krwawiącego ucha, rozejrzał się za ciśniętym w niego obiektem. Odrzucił go, tłumiąc chęć, by wymierzyć plastikową kulkę prosto w oko jednego z nich.

źródło: NKJP: Więzień układu – część 3, Esensja, 2006, nr 01 (LIII)

[...] on kręcił się jak nawiedzony, tu podbiegł, tam komuś odrzucił piłkę, wykopał nogą dołek w ziemi, niby szczeniak, co chce się bawić.

źródło: NKJP: Michał Witkowski: Margot, 2009

Pilnujący pierwszej bazy, po zbiciu zawodnika atakującego ją, może odrzucić piłkę do pilnującego następną atakowaną bazę.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

Rzosobowy + odrzucić +
CO + (KOMU)
Rzosobowy + odrzucić +
CO + (do KOGO)

4. włosy

Definicja

szybkim ruchem zmienić położenie czegoś na dalsze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  oddalić, przemieścić

Połączenia

  • odrzucić kołdrę, płaszcz, poduszkę; głowę, warkocz, włosy
  • odrzucić do tyłu
  • odrzucić ze wstrętem

Cytaty

Po zabójstwie Marcin wykasował z telefonu ofiary pocztę głosową i odrzucił aparat w krzaki.

źródło: KWSJP: Piotr Pytlakowski: Mord na skarpie, Polityka, 2005

Nie przyciskaj rąk do tułowia, lecz odrzuć je lekko na boki.

źródło: KWSJP: Cosmopolitan, 1998, nr 7

Przygotowujący drogę ewakuacyjną dla zwierząt, odrzucili śnieg łopatami na odcinku 200 metrów.

źródło: NKJP: ema: Dramat na Suchej Górze, Gazeta Krakowska, 2002-01-12

Ciężarówkę aż podniosło do góry, rozerwało i odrzuciło na kilka metrów.

źródło: NKJP: Paweł Fąfara: Wywrotka rąbnęła w pociąg, Super Express, 2006

Milva gwałtownym ruchem odrzuciła włosy z ramienia.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

Rzżywotny + odrzucić +
KOGO/CO + (CZYM)
Rznieżywotny + odrzucić +
KOGO/CO + (SKĄD) + (DOKĄD)

5. robaczywe grzyby

Definicja

usunąć gorsze rzeczy po oddzieleniu ich od lepszych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Najlepsze są borowiki, podgrzybki, sitarze, gąski, kanie. Najpierw należy je dokładnie przebrać, odrzucić robaczywe i uszkodzone.

źródło: NKJP: CZGP: Tu powinny być grzyby, Gazeta Poznańska, 2006-08-26

Do ratafii czereśnie drylowałem i odrzuciłem robaczywe.

źródło: Internet

Kapelusze oddzielić od trzonków, robaczywe odrzucić. Grzyby dokładnie opłukać, osączyć na sicie.

źródło: Internet

Najpierw oliwki muszą być starannie przebrane z odrzuceniem owoców uszkodzonych, karłowatych, zleżałych lub dotkniętych pleśnią.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2002-03-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

Rzosobowy + odrzucić +
CO

6. przeszczep

Definicja

będąc organizmem ludzkim lub zwierzęcym, nie przyjąć przeszczepu, pokarmu lub płodu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przyjąć

Połączenia

  • odrzucić implant, nerkę, organ, płód, pokarm, przeszczep, wątrobę

Cytaty

[...] zaczął się drugi, bardzo groźny, etap przeszczepu. Organizm mógł odrzucić nową rękę.

źródło: KWSJP: Paweł Fąfara: Lekarze cudotwórcy, Super Express, 2006

Bez względu na to, czy implant byłby z samego złota czy z platyny, to zawsze jest czymś obcym, co organizm może odrzucić - przekonuje ojciec młodej pacjentki.

źródło: KWSJP: Grażyna Mróz: Nadzieja na normalne życie, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 4

Pierwszy lutowy zabieg nie powiódł się. Także w kwietniu organizm odrzucił przeszczep.

źródło: NKJP: BAS WAL: Kto zapłaci za krzywdę?, Gazeta Poznańska, 2003-11-07

Przed zapłodnieniem przechodzi się specjalną kurację hormonalną. Pomaga to przy zapłodnieniu in vitro - organizm nie odrzuci płodu.

źródło: NKJP: Paulina Liczmańska: Brzuch do wynajęcia, Gazeta Pomorska, 2009-01-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

bez ograniczeń + odrzucić +
CO

7. wroga

Definicja

wojsk. 
zmusić wrogie wojsko do cofnięcia się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • odrzucić armię, oddział, wojska

Cytaty

Armia niemiecka po ciężkiej bitwie w rejonie Dubna i Równego odrzuciła wojska frontu za tzw. linię Stalina [...].

źródło: NKJP: Internet

Polacy kontratakiem odrzucili wroga za Noteć.

źródło: NKJP: ToBot: Powstanie wielkopolskie, Wikipedia.pl, Internet

W marcu, uprzedzając radzieckie uderzenie, grupa wojsk gen. Szeptyckiego przekroczyła Niemen, odrzuciła wojska bolszewickie, zajęła Słonim oraz przedpola Lidy i Baranowicz.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Ucieczka spod gilotyny, Gazeta Wyborcza, 1995-08-18

[...] niemieckie naczelne dowództwo postanowiło przenieść główny ciężar działań wojennych na front wschodni, [...] a przez decydujące zwycięstwo na wschodzie odsunąć groźbę przyszłych ofensyw rosyjskich i odrzucić armie rosyjskie daleko na wschód.

źródło: NKJP: Jerzy Wideł: Kronikarski zapis wydarzeń, Gazeta Krakowska, 2005-04-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

Rzosobowy + odrzucić +
KOGO + (DOKĄD)

8. zapachem

Definicja

wzbudzić wstręt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Interweniujących odrzucił smród.

źródło: NKJP: Marcin Gąsiorowski: Mieszkają na bombie, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-04-23

Odrzuciło go na widok mięsa pokrytego różowym śluzem.

źródło: NKJP: Anna E. Kamieniecka: Dziewczyna z Buenos, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

Rznieżywotny + odrzucić +
KOGO
ø + odrzucić +
KOGO + (od CZEGO)

9. trudnością

Definicja

zniechęcić do siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odepchnąć

Cytaty

[...] kiedy słyszałem te hasła: „precz z komuną” albo „a na drzewach zamiast liści będą wisieć komuniści”, kiedy widziałem, kto to robi i organizuje, to mnie odrzuciło od całego ruchu.

źródło: KWSJP: Tomasz P. Terlikowski: Grzeszny moralista, Ozon, 2005, nr 16

Ten temat jest wyjątkowo kontrowersyjny, bowiem górnolotne i poetyckie opisy jednego czytelnika odrzucą, a innego przyprawią o dreszcz wzruszenia.

źródło: NKJP: Agnieszka Szady: Pisanie o pisaniu czyli warsztaty literackie dla początkujących, Esensja, 2007, 05 (LXVII)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

Składnia

Rznieżywotny + odrzucić +
KOGO
ø + odrzucić +
KOGO + (od CZEGO)

10. połączenie

Definicja

rozłączyć się przed odebraniem połączenia w telefonie komórkowym lub komunikatorze internetowym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość telefon/telegraf

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość Internet

Relacje znaczeniowe

antonimy:  odebrać, przyjąć

Cytaty

Ikonka zielonej słuchawki służy do odebrania nadchodzącego połączenia, czerwonej słuchawki - do jego odrzucenia.

źródło: KWSJP: Bartłomiej Mrożewski: Rozmowy w Sieci, Enter, 2004, nr 3

Rozległ się motyw ze Stawki większej niż życie i Marks sięgnął po telefon. Cholera - powiedział, gdy odrzucił połączenie.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

Patrzył na wyświetlający się numer i zagryzał wargi. Nie odebrał i nie odrzucił połączenia.

źródło: NKJP: Jarosław Gambal: Wierzyć i kochać życie pełne nadziei, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrzucony

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

Rzosobowy + odrzucić +
CO

11. rozmówcy

Definicja

odpowiedzieć krótko

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odpowiedzieć, rzucić

Cytaty

„Nikomu nie powiem” - przyrzekał. „Daj pan dziesięć tysięcy i opowiadaj komu chcesz” - odrzucił dygnitarz.

źródło: NKJP: Anna Strońska: Koci, koci łapci, Gazeta Krakowska, 2003-08-29

- Czy chcesz ze mną chodzić? - Nie - odrzucił bez namysłu.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1995

- Mój ojciec zna jej rodziców - rzekł. - Czy jest ktoś, kogo twój ojciec nie zna? - odrzuciłam szorstko.

źródło: NKJP: Ewa Przybylska: Dotyk motyla, 1995

- Wszystko robisz tak w sam raz? - spytał ironicznie. - Staram się - odpowiedziała bez złości. - Nie wszystko, ale to akurat tak. - Założę się, że masz i klucz - odrzucił zaczepnie.

źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzucę
 odrzucimy
2 os. odrzucisz
 odrzucicie
3 os. odrzuci
 odrzucą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłem
+(e)m odrzucił
 odrzuciłam
+(e)m odrzuciła
 odrzuciłom
+(e)m odrzuciło
 odrzuciliśmy
+(e)śmy odrzucili
 odrzuciłyśmy
+(e)śmy odrzuciły
2 os. odrzuciłeś
+(e)ś odrzucił
 odrzuciłaś
+(e)ś odrzuciła
 odrzuciłoś
+(e)ś odrzuciło
 odrzuciliście
+(e)ście odrzucili
 odrzuciłyście
+(e)ście odrzuciły
3 os. odrzucił
 odrzuciła
 odrzuciło
 odrzucili
 odrzuciły

bezosobnik: odrzucono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrzućmy
2 os. odrzuć
 odrzućcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrzuciłbym
bym odrzucił
 odrzuciłabym
bym odrzuciła
 odrzuciłobym
bym odrzuciło
 odrzucilibyśmy
byśmy odrzucili
 odrzuciłybyśmy
byśmy odrzuciły
2 os. odrzuciłbyś
byś odrzucił
 odrzuciłabyś
byś odrzuciła
 odrzuciłobyś
byś odrzuciło
 odrzucilibyście
byście odrzucili
 odrzuciłybyście
byście odrzuciły
3 os. odrzuciłby
by odrzucił
 odrzuciłaby
by odrzuciła
 odrzuciłoby
by odrzuciło
 odrzuciliby
by odrzucili
 odrzuciłyby
by odrzuciły

bezosobnik: odrzucono by

bezokolicznik: odrzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odrzuciwszy

gerundium: odrzucenie

odpowiednik aspektowy: odrzucać

Składnia

bez ograniczeń + odrzucić +
MOWA WPROST

Frazeologizmy

propozycja nie do odrzucenia
Data ostatniej modyfikacji: 06.02.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN