UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ubogi

Chronologizacja

1 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ubogi	ubogi	ubogi	ubogie	uboga
D.	ubogiego	ubogiego	ubogiego	ubogiego	ubogiej
C.	ubogiemu	ubogiemu	ubogiemu	ubogiemu	ubogiej
B.	ubogiego	ubogiego	ubogi	ubogie	ubogą
N.	ubogim	ubogim	ubogim	ubogim	ubogą
Ms.	ubogim	ubogim	ubogim	ubogim	ubogiej
W.	ubogi	ubogi	ubogi	ubogie	uboga

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ubodzy	ubodzy	ubogie	ubogie
D.	ubogich	ubogich	ubogich	ubogich
C.	ubogim	ubogim	ubogim	ubogim
B.	ubogich	ubogich	ubogich	ubogie
N.	ubogimi	ubogimi	ubogimi	ubogimi
Ms.	ubogich	ubogich	ubogich	ubogich
W.	ubodzy	ubodzy	ubogie	ubogie

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uboższy	uboższy	uboższy	uboższe	uboższa
D.	uboższego	uboższego	uboższego	uboższego	uboższej
C.	uboższemu	uboższemu	uboższemu	uboższemu	uboższej
B.	uboższego	uboższego	uboższy	uboższe	uboższą
N.	uboższym	uboższym	uboższym	uboższym	uboższą
Ms.	uboższym	uboższym	uboższym	uboższym	uboższej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ubożsi	ubożsi	uboższe	uboższe
D.	uboższych	uboższych	uboższych	uboższych
C.	uboższym	uboższym	uboższym	uboższym
B.	uboższych	uboższych	uboższych	uboższe
N.	uboższymi	uboższymi	uboższymi	uboższymi
Ms.	uboższych	uboższych	uboższych	uboższych

Pochodzenie

psł. ubogъ 'pozbawiony swego udziału; taki, który nic nie otrzymał', 'biedny, nieszczęsny'

Wyraz złożony z przedrostka *u- 'od' i rzeczownika *bogъ 'udział, dola, bogactwo, szczęście'

1. biedny

Definicja

książk.

mający bardzo mało pieniędzy lub innych dóbr materialnych

Noty o użyciu

Używane często w znaczeniu 'człowiek ubogi'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	biedny
	antonimy:	arcybogaty, bogaty

Połączenia

ubogi człowiek, student; dom; region, kraj; uboga sierota; grupa społeczna, młodzież, rodzina; dzielnica, gmina, ludność; ubogie dziecko; województwo, państwo; ubodzy mieszkańcy
ubogi jak mysz kościelna
osoby ubogie i potrzebujące, ubogie i samotne

Cytaty

Urodził się jako Stanisław Szewczyk [...] w rodzinie ubogiego rolnika.

źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Pozostał analfabetą, bo jak się można domyślić, wybór między szkołą a gitarą nie był dla niego trudny, wybrał gitarę. „Uważaj, synu, w niej mieszka diabeł” – przestrzegał go własny ojciec, ubogi farmer i kaznodzieja, który zabronił mu wnosić ten szatański instrument do domu.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska; Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

W ocenie ekspertów dodatki mieszkaniowe są [...] skutecznym mechanizmem wspomagającym uboższych lokatorów.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2003-05-28

2. bardzo skromny

Definicja

książk.

świadczący o biedzie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	skromny
	antonimy:	bogaty, okazały

Połączenia

ubogi dom; ubogi przyodziewek, strój, ubiór; uboga izba

Cytaty

Nie wiemy wiele o Radku, możemy jednak wywnioskować z książki, iż był to chłopak silny i odważny, chodzący w ubogim ubraniu.

źródło: Internet

3. w składniki

Definicja

książk.

zawierający zbyt mało jakichś elementów, uznanych za wartościowe

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	niebogaty
	antonimy:	bogaty, zasobny

Połączenia

ubogi posiłek; ubogi obszar, uboga gleba, uboga wersja czegoś; uboga oferta; ubogie odżywianie; ubogie słownictwo; ubogie tereny
ubogi w błonnik, ubogi w gaz (ropę naftową, węgiel...), ubogi w lasy

Cytaty

	Kościół w Czechach jest ubogi [...] w ludzi, w środki materialne. Stąd też trzeba w postawie pokory przyjmować to, co jest, w tym również katechezę prowadzoną przez starsze panie. źródło: NKJP: Jan Paulas, Cezary Sękalski: Oni nas stworzyli, 2002
	Najuboższe w śnieg zimy, gdy maksymalna jego grubość wynosiła zaledwie 5 cm, były w latach 1924/1925 i 1988/1989. źródło: NKJP: Plus 4 stopnie, Dziennik Polski, 1998-12-10
	Miód zawiera również stosunkowo dużo witamin z grupy B, natomiast jest ubogi w witaminę C. źródło: Internet
	Na obniżoną zdolność inteligencji ma także wpływ zbyt ubogie odżywianie. Badania prowadzone wśród dzieci z biednych rodzin wykazały wzrost ilorazu inteligencji (IQ) średnio o 2,5 pkt a nawet, w jednostkowych przypadkach, o 16 punktów, w wyniku podawania dawek witamin i minerałów. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2000-11-06

Składnia

	+	ubogi	+	(W KOGO/ W CO)
szyk: neutralny

Frazeologizmy

Biblia pauperum
Biblia ubogich
Biblia ubogich duchem
dla ubogich
sikora uboga
ubogi duchem
ubogi krewny

Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2023