Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *sъmǫtъkъ 'zmieszanie, zamieszanie’ > ‘smutek, zaduma'
Od: psł. przedrostkowego czasownika *sъ-mǫtiti ‘zmącić, zamącić, zmieszać’ (skąd st.pol. od XIV w. smęcić / smącić ‘martwić, trapić, smucić, zmartwić, strapić, zasmucić; wzburzyć, zatrząść’).
Por. smutek
1.a stan psychiczny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Cytaty
|
Z pomieszanymi uczuciami smętku i rzewności przewracam karty niewielkiej książki. źródło: NKJP: Michał Głowiński: Ekspresja i empatia, 1997 |
|
|
Kiedy was widzę, ogarnia mnie tylko smętek i nuda. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975 |
|
|
[...] w swej twórczości poza tęsknotą, poza bólem, jaki odczuwali jako tułacze [...], poza smętkiem, z jakim przywoływali kraj, Lwów, skąd wielu pochodziło, mogli swobodnie pisać [...] o tragedii katyńskiej. źródło: NKJP: (WAK): Głos uchodźstwa, Dziennik Polski, 2005-06-13 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | smętek |
smętki |
|
| D. | smętku |
smętków |
|
| C. | smętkowi |
smętkom |
|
| B. | smętek |
smętki |
|
| N. | smętkiem |
smętkami |
|
| Ms. | smętku |
smętkach |
|
| W. | smętku |
smętki |
Inne uwagi
Zwykle lp
Informacja normatywna
Niepoprawnie używane w języku ogólnym zamiast: smutek
1.b przyczyna stanu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Cytaty
|
Pani Monika zna, jak my wszyscy, wieczne polskie smętki, przez małe s. źródło: NKJP: Helena Zaworska: Nie przeminęło z wiatrem, Gazeta Wyborcza, 1996-09-13 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | smętek |
smętki |
|
| D. | smętku |
smętków |
|
| C. | smętkowi |
smętkom |
|
| B. | smętek |
smętki |
|
| N. | smętkiem |
smętkami |
|
| Ms. | smętku |
smętkach |
|
| W. | smętku |
smętki |
Inne uwagi
Zwykle lm
2. cecha czegoś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Cytaty
|
Doskonale opanowaną techniką, z dużym zasobem wrażliwości, zamyka w płótnach swych smętek i grozę skalnej polskiej przyrody. źródło: NKJP: Jolanta Flach: Zamiłowany malarz Tatr, Tygodnik Podhalański nr 50, 1996 |
|
|
Nawet ja, kiedy zostałem studentem Uniwersytetu Jagiellońskiego, lubiłem niedzielne wyprawy do Bronowic, aby na miejscu zachłysnąć się smętkiem wyspiańszczyzny. źródło: NKJP: Adam Grabowski: Pamiętnik redaktora, cz. 1, Pinezka.pl, 2007-09 |
|
|
Najpierw, jesienią 1956 roku, odbywały się w piwnicy spotkania przy kominku i świecach, wieczory poetyckie, dyskusje, zabawy; ot namiastka wolności i swobody. Na przekór czasowi, na przekór monotonii życia, szarości ulicy, smętkowi codzienności. źródło: NKJP: W cylindrze do Piwnicy, Dziennik Polski, 2006-06-24 |
|
|
Nie wygląda na cmentarz: ani krzyży, ani płaczących wierzb, ani smętku. źródło: NKJP: Wiesław A. Leśniewski: Żołnierskie mogiły, Gazeta Radomszczańska, 2009-04-11 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | smętek |
smętki |
|
| D. | smętku |
smętków |
|
| C. | smętkowi |
smętkom |
|
| B. | smętek |
smętki |
|
| N. | smętkiem |
smętkami |
|
| Ms. | smętku |
smętkach |
|
| W. | smętku |
smętki |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | smętek | + |
(CZEGO)
|