Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
osądzam |
osądzamy |
|||
2 os. |
osądzasz |
osądzacie |
|||
3 os. |
osądza |
osądzają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
osądzałem +(e)m osądzał |
osądzałam +(e)m osądzała |
osądzałom +(e)m osądzało |
osądzaliśmy +(e)śmy osądzali |
osądzałyśmy +(e)śmy osądzały |
2 os. |
osądzałeś +(e)ś osądzał |
osądzałaś +(e)ś osądzała |
osądzałoś +(e)ś osądzało |
osądzaliście +(e)ście osądzali |
osądzałyście +(e)ście osądzały |
3 os. |
osądzał |
osądzała |
osądzało |
osądzali |
osądzały |
bezosobnik: osądzano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę osądzał będę osądzać |
będę osądzała będę osądzać |
będę osądzało będę osądzać |
będziemy osądzali będziemy osądzać |
będziemy osądzały będziemy osądzać |
2 os. |
będziesz osądzał będziesz osądzać |
będziesz osądzała będziesz osądzać |
będziesz osądzało będziesz osądzać |
będziecie osądzali będziecie osądzać |
będziecie osądzały będziecie osądzać |
3 os. |
będzie osądzał będzie osądzać |
będzie osądzała będzie osądzać |
będzie osądzało będzie osądzać |
będą osądzali będą osądzać |
będą osądzały będą osądzać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
osądzajmy |
|
2 os. |
osądzaj |
osądzajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
osądzałbym bym osądzał |
osądzałabym bym osądzała |
osądzałobym bym osądzało |
osądzalibyśmy byśmy osądzali |
osądzałybyśmy byśmy osądzały |
2 os. |
osądzałbyś byś osądzał |
osądzałabyś byś osądzała |
osądzałobyś byś osądzało |
osądzalibyście byście osądzali |
osądzałybyście byście osądzały |
3 os. |
osądzałby by osądzał |
osądzałaby by osądzała |
osądzałoby by osądzało |
osądzaliby by osądzali |
osądzałyby by osądzały |
bezosobnik: osądzano by
bezokolicznik: osądzać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
osądzając
gerundium: osądzanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | osądzanie |
osądzania |
D. | osądzania |
osądzań |
C. | osądzaniu |
osądzaniom |
B. | osądzanie |
osądzania |
N. | osądzaniem |
osądzaniami |
Ms. | osądzaniu |
osądzaniach |
W. | osądzanie |
osądzania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: osądzający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | osądzający |
osądzający |
osądzający |
osądzające |
osądzająca |
D. | osądzającego |
osądzającego |
osądzającego |
osądzającego |
osądzającej |
C. | osądzającemu |
osądzającemu |
osądzającemu |
osądzającemu |
osądzającej |
B. | osądzającego |
osądzającego |
osądzający |
osądzające |
osądzającą |
N. | osądzającym |
osądzającym |
osądzającym |
osądzającym |
osądzającą |
Ms. | osądzającym |
osądzającym |
osądzającym |
osądzającym |
osądzającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | osądzający |
osądzający |
osądzające |
osądzające |
D. | osądzających |
osądzających |
osądzających |
osądzających |
C. | osądzającym |
osądzającym |
osądzającym |
osądzającym |
B. | osądzających |
osądzających |
osądzających |
osądzające |
N. | osądzającymi |
osądzającymi |
osądzającymi |
osądzającymi |
Ms. | osądzających |
osądzających |
osądzających |
osądzających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: osądzany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | osądzany |
osądzany |
osądzany |
osądzane |
osądzana |
D. | osądzanego |
osądzanego |
osądzanego |
osądzanego |
osądzanej |
C. | osądzanemu |
osądzanemu |
osądzanemu |
osądzanemu |
osądzanej |
B. | osądzanego |
osądzanego |
osądzany |
osądzane |
osądzaną |
N. | osądzanym |
osądzanym |
osądzanym |
osądzanym |
osądzaną |
Ms. | osądzanym |
osądzanym |
osądzanym |
osądzanym |
osądzanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | osądzani |
osądzani |
osądzane |
osądzane |
D. | osądzanych |
osądzanych |
osądzanych |
osądzanych |
C. | osądzanym |
osądzanym |
osądzanym |
osądzanym |
B. | osądzanych |
osądzanych |
osądzanych |
osądzane |
N. | osądzanymi |
osądzanymi |
osądzanymi |
osądzanymi |
Ms. | osądzanych |
osądzanych |
osądzanych |
osądzanych |
odpowiednik aspektowy: osądzić
Pochodzenie
1. wydawać opinię
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie
Połączenia
- osądzać historię, komunizm
- osądzać ostro, surowo
- osądzać i oskarżać
Cytaty
Nie znosiłem go przed wojną. Może dlatego że osądzałem go przede wszystkim na podstawie jego niemądrych, agresywnych wypowiedzi politycznych z atakami antysemickimi na bliskich memu sercu poetów, Tuwima i Słonimskiego. źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004 |
|
W zasadzie zgadzam się z tobą, ale myślę też, że źle osądzasz Karola. On naprawdę bardzo kocha Marka, może najbardziej ze wszystkich naszych dzieci [...]. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998 |
|
Nie popieram samobójstw. Trudno mi jednak osądzać działania ludzi zrozpaczonych, wiedzionych jedynie chęcią zemsty za zamordowanie bliskich, za tortury. źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich, Urny wśród ruin, Polityka 2003-10-04 |
|
Jeśli mam wrażenie, że kogoś nie lubię, to próbuje przełamać materialny umysł i iść za głosem serca. Dlatego nie mogę osądzać, że ktoś jest lepszy, a ktoś jest gorszy, jeśli nawet tak mi mówi umysł, czyli zniewolone lękami i mechanizmami ciało. źródło: NKJP: Usenet -- pl.sci.psychologia, 1999-05-05 |
|
Teraz pierwszy bal w życiu zwykle jest balem prawdziwym — nie nam osądzać, czy to dobrze, czy też nie. źródło: NKJP: JOANNA TOMCZYŃSKA, Ten pierwszy bal, Dziennik Zachodni 2001-01-17 |
|
Autor polemizuje z tymi, którzy w jednakowy sposób osądzają za rozbiór trzy państwa. źródło: NKJP: Marian Henryk Serejski: Europa a rozbiory Polski, 2009 |
Składnia
+ | osądzać | + |
KOGO/CO +
(za CO)
|
|
+ | osądzać | + |
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|
2. wydawać wyrok
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa sąd
Połączenia
- osądzać zbrodniarzy
Cytaty
Krakowski Sąd Apelacyjny uznał winę bielskiego adwokata [...]. Teraz mecenasa osądzać będzie dodatkowo sąd dyscyplinarny Okręgowej Rady Adwokackiej w Bielsku-Białej. źródło: NKJP: (ORKA): Niegodny mecenas, Trybuna Śląska, 2001-12-14 |
|
Dziś odbyła się debata nad niezwykle ważnym projektem ustawy o ratyfikacji Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego, co warunkuje możność osądzania zbrodniarzy wojennych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 17.01.2001 |
|
Kara odsunięta w czasie jest odczuwana jako represja, a nie kara. Dlatego tak ważne jest szybkie prowadzenie dochodzeń i osądzanie spraw przez sądy. źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: O zbrodniach i karach, 2003 |
Składnia
+ | osądzać | + |
KOGO +
(za CO) +
(na CO)
|
|
+ | osądzać | + |
CO
|