UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wytrącić

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. trącić

1. z ręki

Definicja

uderzywszy lekko, spowodować, że coś, co ktoś trzymał, wypadło mu z ręki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wybić

Połączenia

wytrącić broń, kieliszek, nóż, rewolwer, szklankę
wytrącić z dłoni, z ręki

Cytaty

	Polluks chwycił polano ze stosu, ale tę słabą broń wytrącił mu z ręki mieczem jeden z napastników. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1996
	Kiedy był w domu, należało uśmiechać się na komendę i całować po kolacji w rękę, uważając jednak, żeby przypadkiem nie wytrącić mu łyżki. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
	Nagle się pochylił i zanim tamten zdołał się zorientować, celnym uderzeniem wytrącił Brunnerowi pistolet z ręki. źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967
	Pochodnia, wytrącona hrabiemu przez Kolę, potoczyła się, pchana wiatrem, w stronę Lorenzy. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wytrącę	wytrącimy
2 os.	wytrącisz	wytrącicie
3 os.	wytrąci	wytrącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrąciłem +(e)m wytrącił	wytrąciłam +(e)m wytrąciła	wytrąciłom +(e)m wytrąciło	wytrąciliśmy +(e)śmy wytrącili	wytrąciłyśmy +(e)śmy wytrąciły
2 os.	wytrąciłeś +(e)ś wytrącił	wytrąciłaś +(e)ś wytrąciła	wytrąciłoś +(e)ś wytrąciło	wytrąciliście +(e)ście wytrącili	wytrąciłyście +(e)ście wytrąciły
3 os.	wytrącił	wytrąciła	wytrąciło	wytrącili	wytrąciły

bezosobnik: wytrącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wytrąćmy
2 os.	wytrąć	wytrąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrąciłbym bym wytrącił	wytrąciłabym bym wytrąciła	wytrąciłobym bym wytrąciło	wytrącilibyśmy byśmy wytrącili	wytrąciłybyśmy byśmy wytrąciły
2 os.	wytrąciłbyś byś wytrącił	wytrąciłabyś byś wytrąciła	wytrąciłobyś byś wytrąciło	wytrącilibyście byście wytrącili	wytrąciłybyście byście wytrąciły
3 os.	wytrąciłby by wytrącił	wytrąciłaby by wytrąciła	wytrąciłoby by wytrąciło	wytrąciliby by wytrącili	wytrąciłyby by wytrąciły

bezosobnik: wytrącono by

bezokolicznik: wytrącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wytrąciwszy

gerundium: wytrącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wytrącenie	wytrącenia
D.	wytrącenia	wytrąceń
C.	wytrąceniu	wytrąceniom
B.	wytrącenie	wytrącenia
N.	wytrąceniem	wytrąceniami
Ms.	wytrąceniu	wytrąceniach
W.	wytrącenie	wytrącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wytrącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wytrącony	wytrącony	wytrącony	wytrącone	wytrącona
D.	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconej
C.	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconej
B.	wytrąconego	wytrąconego	wytrącony	wytrącone	wytrąconą
N.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconą
Ms.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wytrąceni	wytrąceni	wytrącone	wytrącone
D.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych
C.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym
B.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrącone
N.	wytrąconymi	wytrąconymi	wytrąconymi	wytrąconymi
Ms.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych

odpowiednik aspektowy: wytrącać

Składnia

Rz_osobowy

wytrącić

(KOMU) + CO + (z CZEGO)

2. z otępienia

Definicja

spowodować, że ktoś przestał znajdować się w jakimś stanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wyrwać

Połączenia

wytrącić kogoś z letargu, z jakiegoś nastroju, trybu życia..., z odrętwienia, z równowagi, ze snu
wytrącić nagle

Cytaty

	Głos Zacharka, który wytrącił ją z zamyślenia, był pełen radosnych nut. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999
	O szóstej wytrącił mnie ze snu przeciągły, przeraźliwy krzyk. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1961
	Z chwilowego letargu wytrąciło go szarpnięcie. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
	Teoria, którą głosił, nakazywała po pierwsze wytrącić kobietę ze stanu obojętności wobec podrywacza. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001
	Wieść o wyniku badań wytrąciła mnie z całkiem innych nastrojów. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wytrącę	wytrącimy
2 os.	wytrącisz	wytrącicie
3 os.	wytrąci	wytrącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrąciłem +(e)m wytrącił	wytrąciłam +(e)m wytrąciła	wytrąciłom +(e)m wytrąciło	wytrąciliśmy +(e)śmy wytrącili	wytrąciłyśmy +(e)śmy wytrąciły
2 os.	wytrąciłeś +(e)ś wytrącił	wytrąciłaś +(e)ś wytrąciła	wytrąciłoś +(e)ś wytrąciło	wytrąciliście +(e)ście wytrącili	wytrąciłyście +(e)ście wytrąciły
3 os.	wytrącił	wytrąciła	wytrąciło	wytrącili	wytrąciły

bezosobnik: wytrącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wytrąćmy
2 os.	wytrąć	wytrąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrąciłbym bym wytrącił	wytrąciłabym bym wytrąciła	wytrąciłobym bym wytrąciło	wytrącilibyśmy byśmy wytrącili	wytrąciłybyśmy byśmy wytrąciły
2 os.	wytrąciłbyś byś wytrącił	wytrąciłabyś byś wytrąciła	wytrąciłobyś byś wytrąciło	wytrącilibyście byście wytrącili	wytrąciłybyście byście wytrąciły
3 os.	wytrąciłby by wytrącił	wytrąciłaby by wytrąciła	wytrąciłoby by wytrąciło	wytrąciliby by wytrącili	wytrąciłyby by wytrąciły

bezosobnik: wytrącono by

bezokolicznik: wytrącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wytrąciwszy

gerundium: wytrącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wytrącenie	wytrącenia
D.	wytrącenia	wytrąceń
C.	wytrąceniu	wytrąceniom
B.	wytrącenie	wytrącenia
N.	wytrąceniem	wytrąceniami
Ms.	wytrąceniu	wytrąceniach
W.	wytrącenie	wytrącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wytrącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wytrącony	wytrącony	wytrącony	wytrącone	wytrącona
D.	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconej
C.	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconej
B.	wytrąconego	wytrąconego	wytrącony	wytrącone	wytrąconą
N.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconą
Ms.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wytrąceni	wytrąceni	wytrącone	wytrącone
D.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych
C.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym
B.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrącone
N.	wytrąconymi	wytrąconymi	wytrąconymi	wytrąconymi
Ms.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych

odpowiednik aspektowy: wytrącać

Składnia

wytrącić

KOGO + z CZEGO

3. z roztworu

Definicja

chem.

spowodować wyodrębnienie się jakiejś substancji z innej substancji w procesie chemicznym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

strącić

Połączenia

wytrącić kryształy czegoś
wytrącić z roztworu

Cytaty

	[...] w odróżnieniu od innych białek histony nie dają się wytrącić kwaśnym siarczanem rtęciowym, lecz pozostają w roztworze. źródło: NKJP: Leokadia Kłyszejko-Stefanowicz: Cytobiochemia: biochemia niektórych struktur komórkowych, 1995
	Odpowiednią ilość roztworu zawierającego fluorek sodu odprowadza się do drugiego reaktora, do którego dodaje się Ca(OH)2, co prowadzi do wytrącenia nierozpuszczalnego fluorku wapnia. źródło: NKJP: Joanna Kośmider, Barbara Mazur-Chrzanowska, Bartosz Wyszyński: Odory, 2002
	Nawet kiedy stężenie jonów jest dostateczne do wytrącenia z roztworu, warunki środowiska osadu są często poza polem stabilności minerału. źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 2003
	[...] po wytrąceniu chlorek lub bromek srebra opadł po pewnym czasie na dno probówki, oddzielał się od wody. źródło: NKJP: Wojciech Tuszko: Przez obiektyw, Kalejdoskop Techniki , 1979, nr 1 (261)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wytrącę	wytrącimy
2 os.	wytrącisz	wytrącicie
3 os.	wytrąci	wytrącą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrąciłem +(e)m wytrącił	wytrąciłam +(e)m wytrąciła	wytrąciłom +(e)m wytrąciło	wytrąciliśmy +(e)śmy wytrącili	wytrąciłyśmy +(e)śmy wytrąciły
2 os.	wytrąciłeś +(e)ś wytrącił	wytrąciłaś +(e)ś wytrąciła	wytrąciłoś +(e)ś wytrąciło	wytrąciliście +(e)ście wytrącili	wytrąciłyście +(e)ście wytrąciły
3 os.	wytrącił	wytrąciła	wytrąciło	wytrącili	wytrąciły

bezosobnik: wytrącono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wytrąćmy
2 os.	wytrąć	wytrąćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wytrąciłbym bym wytrącił	wytrąciłabym bym wytrąciła	wytrąciłobym bym wytrąciło	wytrącilibyśmy byśmy wytrącili	wytrąciłybyśmy byśmy wytrąciły
2 os.	wytrąciłbyś byś wytrącił	wytrąciłabyś byś wytrąciła	wytrąciłobyś byś wytrąciło	wytrącilibyście byście wytrącili	wytrąciłybyście byście wytrąciły
3 os.	wytrąciłby by wytrącił	wytrąciłaby by wytrąciła	wytrąciłoby by wytrąciło	wytrąciliby by wytrącili	wytrąciłyby by wytrąciły

bezosobnik: wytrącono by

bezokolicznik: wytrącić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wytrąciwszy

gerundium: wytrącenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wytrącenie	wytrącenia
D.	wytrącenia	wytrąceń
C.	wytrąceniu	wytrąceniom
B.	wytrącenie	wytrącenia
N.	wytrąceniem	wytrąceniami
Ms.	wytrąceniu	wytrąceniach
W.	wytrącenie	wytrącenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wytrącony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wytrącony	wytrącony	wytrącony	wytrącone	wytrącona
D.	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconego	wytrąconej
C.	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconemu	wytrąconej
B.	wytrąconego	wytrąconego	wytrącony	wytrącone	wytrąconą
N.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconą
Ms.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wytrąceni	wytrąceni	wytrącone	wytrącone
D.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych
C.	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym	wytrąconym
B.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrącone
N.	wytrąconymi	wytrąconymi	wytrąconymi	wytrąconymi
Ms.	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych	wytrąconych

odpowiednik aspektowy: wytrącać

Składnia

wytrącić

CO + (z CZEGO)

Frazeologizmy

coś wytrąciło pióro z ręki komuś
ktoś/coś wybił/wybiło z uderzenia kogoś
ktoś/coś wytrącił/wytrąciło broń z ręki komuś
ktoś/coś wytrącił/wytrąciło broń z ręki komuś

Data ostatniej modyfikacji: 10.07.2014