UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN: pod: *obijać komu gębę, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. bić

1. garnek

Definicja

uderzyć w przedmiot i spowodować, że jego część odpadnie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

obtłuc

Cytaty

	Należy zwracać uwagę, żeby nie obić rogów talerza. źródło: Internet
	Wiedziałem o tym, przyszedłem więc posprawdzać żarówki i pozmieniać obite kloszyki w żyrandolu. źródło: KWSJP: Władysław Ogrodziński: Ulica zwana Bystrą, 1985
	Na najwyższej półce leżała pusta blaszana puszka po herbacie „Jubileuszowej” - przypomniał sobie, że taką właśnie przyrządzał Wioletcie co rano. Poza tym był cukier „Brydżowy” oraz kilka aluminiowych łyżeczek w obitym kubku z granatowym napisem „Społem”. źródło: NKJP: Andrzej Kwietniewski: Blondynka z miasta Łodzi, 2008
	Zamiast niebezpiecznego w skutkach dachowania najczęściej kończy się na obitym lakierze czy nieznacznie pogniecionej karoserii. źródło: NKJP: (JOK): Będzie bezpieczniej, Gazeta Krakowska, 2001-12-14
	Przez tyle lat jazdy ani jeden kamień nie obił lakieru w ani jednym moim rowerze. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obiję	obijemy
2 os.	obijesz	obijecie
3 os.	obije	obiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obiłem +(e)m obił	obiłam +(e)m obiła	obiłom +(e)m obiło	obiliśmy +(e)śmy obili	obiłyśmy +(e)śmy obiły
2 os.	obiłeś +(e)ś obił	obiłaś +(e)ś obiła	obiłoś +(e)ś obiło	obiliście +(e)ście obili	obiłyście +(e)ście obiły
3 os.	obił	obiła	obiło	obili	obiły

bezosobnik: obito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obijmy
2 os.	obij	obijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obiłbym bym obił	obiłabym bym obiła	obiłobym bym obiło	obilibyśmy byśmy obili	obiłybyśmy byśmy obiły
2 os.	obiłbyś byś obił	obiłabyś byś obiła	obiłobyś byś obiło	obilibyście byście obili	obiłybyście byście obiły
3 os.	obiłby by obił	obiłaby by obiła	obiłoby by obiło	obiliby by obili	obiłyby by obiły

bezosobnik: obito by

bezokolicznik: obić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obiwszy

gerundium: obicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obicie	obicia
D.	obicia	obić
C.	obiciu	obiciom
B.	obicie	obicia
N.	obiciem	obiciami
Ms.	obiciu	obiciach
W.	obicie	obicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: obity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obity	obity	obity	obite	obita
D.	obitego	obitego	obitego	obitego	obitej
C.	obitemu	obitemu	obitemu	obitemu	obitej
B.	obitego	obitego	obity	obite	obitą
N.	obitym	obitym	obitym	obitym	obitą
Ms.	obitym	obitym	obitym	obitym	obitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obici	obici	obite	obite
D.	obitych	obitych	obitych	obitych
C.	obitym	obitym	obitym	obitym
B.	obitych	obitych	obitych	obite
N.	obitymi	obitymi	obitymi	obitymi
Ms.	obitych	obitych	obitych	obitych

odpowiednik aspektowy: obijać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

obić

2. kolano

Definicja

mocno się uderzyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

uderzyć się

Połączenia

obić kolano, palec

Cytaty

Chyba wtedy obiłem sobie palec u ręki, ale wtedy bólu nie czułem.

źródło: KWSJP: Marek Wyszkowski, Agata Jop: Odsiecz sąsiedzka, Nowa Trybuna Opolska, 2006

Obiłem trochę kolano, kulałem dwa dni.

źródło: KWSJP: Krzysztof Kawa: Kryptonim J22, Dziennik Polski - Sport, 1998-02-28

Jeżeli obicie nie jest na tyle poważne, by wzywać lekarza, a nie mamy pod ręką odpowiednich maści, w leczeniu stłuczeń mogą pomóc okłady z liści świeżej kapusty, które ściągają ból i zmniejszają obrzęki.

źródło: KWSJP: Bolesny upadek, Życie Warszawy nr 27/12, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obiję	obijemy
2 os.	obijesz	obijecie
3 os.	obije	obiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obiłem +(e)m obił	obiłam +(e)m obiła	obiłom +(e)m obiło	obiliśmy +(e)śmy obili	obiłyśmy +(e)śmy obiły
2 os.	obiłeś +(e)ś obił	obiłaś +(e)ś obiła	obiłoś +(e)ś obiło	obiliście +(e)ście obili	obiłyście +(e)ście obiły
3 os.	obił	obiła	obiło	obili	obiły

bezosobnik: obito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obijmy
2 os.	obij	obijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obiłbym bym obił	obiłabym bym obiła	obiłobym bym obiło	obilibyśmy byśmy obili	obiłybyśmy byśmy obiły
2 os.	obiłbyś byś obił	obiłabyś byś obiła	obiłobyś byś obiło	obilibyście byście obili	obiłybyście byście obiły
3 os.	obiłby by obił	obiłaby by obiła	obiłoby by obiło	obiliby by obili	obiłyby by obiły

bezosobnik: obito by

bezokolicznik: obić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obiwszy

gerundium: obicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obicie	obicia
D.	obicia	obić
C.	obiciu	obiciom
B.	obicie	obicia
N.	obiciem	obiciami
Ms.	obiciu	obiciach
W.	obicie	obicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: obity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obity	obity	obity	obite	obita
D.	obitego	obitego	obitego	obitego	obitej
C.	obitemu	obitemu	obitemu	obitemu	obitej
B.	obitego	obitego	obity	obite	obitą
N.	obitym	obitym	obitym	obitym	obitą
Ms.	obitym	obitym	obitym	obitym	obitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obici	obici	obite	obite
D.	obitych	obitych	obitych	obitych
C.	obitym	obitym	obitym	obitym
B.	obitych	obitych	obitych	obite
N.	obitymi	obitymi	obitymi	obitymi
Ms.	obitych	obitych	obitych	obitych

odpowiednik aspektowy: obijać

Składnia

Rz_osobowy

obić

3. człowieka

Definicja

pobić człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	oprać
	hiperonimy:	pobić, zbić

Połączenia

obić gębę, mordę

Cytaty

	Najprościej byłoby obić faceta po mordzie. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Ich trzech i dziewczyna, 1978
	Ponadto jedna z wolontariuszek została obita przez starszą panią katolicką gazetą [...]. źródło: KWSJP: Ponad 90 tys. zł w puszkach, Dziennik Polski - Tarnów, 2004-01-13
	Już wtedy, aby wygrać, trzeba było obić rywala niczym przysłowiową gruchę, a najlepiej znokautować [...]. źródło: KWSJP: Jacek Korczak-Mleczko: Szalbierstwo, Trybuna, 2006
	[...] po wykładach dopadli go, nie bacząc na bandaż, na to, że ledwie się trzymał na nogach, do krwi obili pałkami, skopali leżącego [...]. źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Urlop na Tahiti, 1965
	Możemy mu mordę obić, jeśli to ci coś da. źródło: KWSJP: Wiesław Jażdżyński: Świętokrzyski polonez, 1983

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obiję	obijemy
2 os.	obijesz	obijecie
3 os.	obije	obiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obiłem +(e)m obił	obiłam +(e)m obiła	obiłom +(e)m obiło	obiliśmy +(e)śmy obili	obiłyśmy +(e)śmy obiły
2 os.	obiłeś +(e)ś obił	obiłaś +(e)ś obiła	obiłoś +(e)ś obiło	obiliście +(e)ście obili	obiłyście +(e)ście obiły
3 os.	obił	obiła	obiło	obili	obiły

bezosobnik: obito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obijmy
2 os.	obij	obijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obiłbym bym obił	obiłabym bym obiła	obiłobym bym obiło	obilibyśmy byśmy obili	obiłybyśmy byśmy obiły
2 os.	obiłbyś byś obił	obiłabyś byś obiła	obiłobyś byś obiło	obilibyście byście obili	obiłybyście byście obiły
3 os.	obiłby by obił	obiłaby by obiła	obiłoby by obiło	obiliby by obili	obiłyby by obiły

bezosobnik: obito by

bezokolicznik: obić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obiwszy

gerundium: obicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obicie	obicia
D.	obicia	obić
C.	obiciu	obiciom
B.	obicie	obicia
N.	obiciem	obiciami
Ms.	obiciu	obiciach
W.	obicie	obicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: obity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obity	obity	obity	obite	obita
D.	obitego	obitego	obitego	obitego	obitej
C.	obitemu	obitemu	obitemu	obitemu	obitej
B.	obitego	obitego	obity	obite	obitą
N.	obitym	obitym	obitym	obitym	obitą
Ms.	obitym	obitym	obitym	obitym	obitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obici	obici	obite	obite
D.	obitych	obitych	obitych	obitych
C.	obitym	obitym	obitym	obitym
B.	obitych	obitych	obitych	obite
N.	obitymi	obitymi	obitymi	obitymi
Ms.	obitych	obitych	obitych	obitych

odpowiednik aspektowy: obijać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy	+	obić	+	KOGO + (CZYM) + (po CZYM)
Rz_osobowy	+	obić	+	KOMU + CO

4. mebel

Definicja

trwale pokryć powierzchnię materiałem lub inną powłoką

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wybić
	hiperonimy:	pokryć

Połączenia

obity aksamitem, blachą, ceratą, deskami, drewnem, papą, pluszem, skórą, suknem, tkaniną; obity fotel; obite krzesła, ściany

Cytaty

	Inaczej wykończono sufit jednego z dwóch przylegających aneksów - obito go ciemną boazerią. źródło: KWSJP: Elżbieta Lignar: Moje mieszkanie, Cztery kąty nr 7, 1995
	Gordon kazał sobie obić drzwi od gabinetu grubą okładziną izolacyjną, a mimo to ćwiczenia Ewy przeszkadzały mu w pracy. źródło: KWSJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne
	Tak więc buty do chodzenia po górach powinny być obite jedynie na brzegach i to raczej specjalnymi sztyftami przypominającymi siekacze niż prawdziwymi gwoździami. źródło: KWSJP: Hans-Otto Meissner: Sztuka życia i przetrwania, 1982
	[...] kiedy elektryczności nie ma, pompa nie pracuje i wodę ciągnie się wtedy wprost ze studni pod okapem obitym ocynkowaną blachą. źródło: KWSJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Rozmowy polskie latem roku 1983, 1983

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obiję	obijemy
2 os.	obijesz	obijecie
3 os.	obije	obiją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obiłem +(e)m obił	obiłam +(e)m obiła	obiłom +(e)m obiło	obiliśmy +(e)śmy obili	obiłyśmy +(e)śmy obiły
2 os.	obiłeś +(e)ś obił	obiłaś +(e)ś obiła	obiłoś +(e)ś obiło	obiliście +(e)ście obili	obiłyście +(e)ście obiły
3 os.	obił	obiła	obiło	obili	obiły

bezosobnik: obito

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obijmy
2 os.	obij	obijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obiłbym bym obił	obiłabym bym obiła	obiłobym bym obiło	obilibyśmy byśmy obili	obiłybyśmy byśmy obiły
2 os.	obiłbyś byś obił	obiłabyś byś obiła	obiłobyś byś obiło	obilibyście byście obili	obiłybyście byście obiły
3 os.	obiłby by obił	obiłaby by obiła	obiłoby by obiło	obiliby by obili	obiłyby by obiły

bezosobnik: obito by

bezokolicznik: obić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obiwszy

gerundium: obicie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obicie	obicia
D.	obicia	obić
C.	obiciu	obiciom
B.	obicie	obicia
N.	obiciem	obiciami
Ms.	obiciu	obiciach
W.	obicie	obicia

imiesłów przymiotnikowy bierny: obity

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obity	obity	obity	obite	obita
D.	obitego	obitego	obitego	obitego	obitej
C.	obitemu	obitemu	obitemu	obitemu	obitej
B.	obitego	obitego	obity	obite	obitą
N.	obitym	obitym	obitym	obitym	obitą
Ms.	obitym	obitym	obitym	obitym	obitej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obici	obici	obite	obite
D.	obitych	obitych	obitych	obitych
C.	obitym	obitym	obitym	obitym
B.	obitych	obitych	obitych	obite
N.	obitymi	obitymi	obitymi	obitymi
Ms.	obitych	obitych	obitych	obitych

odpowiednik aspektowy: obijać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy

obić

CO + CZYM

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: ściany obite tapetą

Data ostatniej modyfikacji: 17.03.2014