Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
powstrzymuję |
powstrzymujemy |
|||
2 os. |
powstrzymujesz |
powstrzymujecie |
|||
3 os. |
powstrzymuje |
powstrzymują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
powstrzymywałem +(e)m powstrzymywał |
powstrzymywałam +(e)m powstrzymywała |
powstrzymywałom +(e)m powstrzymywało |
powstrzymywaliśmy +(e)śmy powstrzymywali |
powstrzymywałyśmy +(e)śmy powstrzymywały |
2 os. |
powstrzymywałeś +(e)ś powstrzymywał |
powstrzymywałaś +(e)ś powstrzymywała |
powstrzymywałoś +(e)ś powstrzymywało |
powstrzymywaliście +(e)ście powstrzymywali |
powstrzymywałyście +(e)ście powstrzymywały |
3 os. |
powstrzymywał |
powstrzymywała |
powstrzymywało |
powstrzymywali |
powstrzymywały |
bezosobnik: powstrzymywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę powstrzymywał będę powstrzymywać |
będę powstrzymywała będę powstrzymywać |
będę powstrzymywało będę powstrzymywać |
będziemy powstrzymywali będziemy powstrzymywać |
będziemy powstrzymywały będziemy powstrzymywać |
2 os. |
będziesz powstrzymywał będziesz powstrzymywać |
będziesz powstrzymywała będziesz powstrzymywać |
będziesz powstrzymywało będziesz powstrzymywać |
będziecie powstrzymywali będziecie powstrzymywać |
będziecie powstrzymywały będziecie powstrzymywać |
3 os. |
będzie powstrzymywał będzie powstrzymywać |
będzie powstrzymywała będzie powstrzymywać |
będzie powstrzymywało będzie powstrzymywać |
będą powstrzymywali będą powstrzymywać |
będą powstrzymywały będą powstrzymywać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
powstrzymujmy |
|
2 os. |
powstrzymuj |
powstrzymujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
powstrzymywałbym bym powstrzymywał |
powstrzymywałabym bym powstrzymywała |
powstrzymywałobym bym powstrzymywało |
powstrzymywalibyśmy byśmy powstrzymywali |
powstrzymywałybyśmy byśmy powstrzymywały |
2 os. |
powstrzymywałbyś byś powstrzymywał |
powstrzymywałabyś byś powstrzymywała |
powstrzymywałobyś byś powstrzymywało |
powstrzymywalibyście byście powstrzymywali |
powstrzymywałybyście byście powstrzymywały |
3 os. |
powstrzymywałby by powstrzymywał |
powstrzymywałaby by powstrzymywała |
powstrzymywałoby by powstrzymywało |
powstrzymywaliby by powstrzymywali |
powstrzymywałyby by powstrzymywały |
bezosobnik: powstrzymywano by
bezokolicznik: powstrzymywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
powstrzymując
gerundium: powstrzymywanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | powstrzymywanie |
powstrzymywania |
D. | powstrzymywania |
powstrzymywań |
C. | powstrzymywaniu |
powstrzymywaniom |
B. | powstrzymywanie |
powstrzymywania |
N. | powstrzymywaniem |
powstrzymywaniami |
Ms. | powstrzymywaniu |
powstrzymywaniach |
W. | powstrzymywanie |
powstrzymywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: powstrzymujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | powstrzymujący |
powstrzymujący |
powstrzymujący |
powstrzymujące |
powstrzymująca |
D. | powstrzymującego |
powstrzymującego |
powstrzymującego |
powstrzymującego |
powstrzymującej |
C. | powstrzymującemu |
powstrzymującemu |
powstrzymującemu |
powstrzymującemu |
powstrzymującej |
B. | powstrzymującego |
powstrzymującego |
powstrzymujący |
powstrzymujące |
powstrzymującą |
N. | powstrzymującym |
powstrzymującym |
powstrzymującym |
powstrzymującym |
powstrzymującą |
Ms. | powstrzymującym |
powstrzymującym |
powstrzymującym |
powstrzymującym |
powstrzymującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | powstrzymujący |
powstrzymujący |
powstrzymujące |
powstrzymujące |
D. | powstrzymujących |
powstrzymujących |
powstrzymujących |
powstrzymujących |
C. | powstrzymującym |
powstrzymującym |
powstrzymującym |
powstrzymującym |
B. | powstrzymujących |
powstrzymujących |
powstrzymujących |
powstrzymujące |
N. | powstrzymującymi |
powstrzymującymi |
powstrzymującymi |
powstrzymującymi |
Ms. | powstrzymujących |
powstrzymujących |
powstrzymujących |
powstrzymujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: powstrzymywany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | powstrzymywany |
powstrzymywany |
powstrzymywany |
powstrzymywane |
powstrzymywana |
D. | powstrzymywanego |
powstrzymywanego |
powstrzymywanego |
powstrzymywanego |
powstrzymywanej |
C. | powstrzymywanemu |
powstrzymywanemu |
powstrzymywanemu |
powstrzymywanemu |
powstrzymywanej |
B. | powstrzymywanego |
powstrzymywanego |
powstrzymywany |
powstrzymywane |
powstrzymywaną |
N. | powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
powstrzymywaną |
Ms. | powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
powstrzymywanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | powstrzymywani |
powstrzymywani |
powstrzymywane |
powstrzymywane |
D. | powstrzymywanych |
powstrzymywanych |
powstrzymywanych |
powstrzymywanych |
C. | powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
powstrzymywanym |
B. | powstrzymywanych |
powstrzymywanych |
powstrzymywanych |
powstrzymywane |
N. | powstrzymywanymi |
powstrzymywanymi |
powstrzymywanymi |
powstrzymywanymi |
Ms. | powstrzymywanych |
powstrzymywanych |
powstrzymywanych |
powstrzymywanych |
odpowiednik aspektowy: powstrzymać
Pochodzenie
Zob. trzymać
1. konie
Definicja
Wymowa
[pofstszymywać] lub pot. [pofsszczymywać], lub pot. [pofszczszymywać]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
synonimy: | wstrzymywać |
Połączenia
- powstrzymywać ciżbę, demonstrantów, konie, wroga; biegnącego
Cytaty
Nie miał ochoty szukać płaszcza ani fartucha, nie miał ochoty powstrzymywać gapiów, którzy cisnęli się na korytarzu. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007 |
|
Smuga pragnął uniknąć walki wręcz, która przy liczebnej przewadze wroga musiałaby się skończyć sromotną klęską. Dlatego też, powstrzymując pogoń strzałami, z wolna wycofywał się z karawaną coraz głębiej w las. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963 |
|
[...] całe nasze siły [...] miały za zadanie jedynie powstrzymywać główny napór, a nie rozbijać go, podczas gdy po sprowadzeniu posiłków w postaci oddziałów specjalnych [...], pełne rozproszenie sił demonstrantów leżało w zasięgu naszych możliwości. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
Składnia
+ | powstrzymywać | + |
KOGO/CO +
(CZYM)
|
2. od decyzji
Definicja
Wymowa
[pofstszymywać] lub pot. [pofsszczymywać], lub pot. [pofszczszymywać]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | uniemożliwiać |
Połączenia
- powstrzymywać kogoś od decyzji, od wyjazdu
Cytaty
Władek próbował się odezwać, ale powstrzymywał go gestem wyciągniętej ręki. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009 |
|
Tomasz ledwo powstrzymywał Jakuba od łapania za kierownicę. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996 |
|
- Nie będę cię powstrzymywał przed powrotem, bo wiem, że ci się nie uda; proszę, próbuj. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000 |
Składnia
+ | powstrzymywać | + |
KOGO/CO +
(przed CZYM | od CZEGO)
|
3. śmiech
Definicja
Wymowa
[pofstszymywać] lub pot. [pofsszczymywać], lub pot. [pofszczszymywać]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | powściągać, tłumić |
Połączenia
- powstrzymywać płacz, śmiech
Cytaty
Z trudem powstrzymywał dygot całego ciała. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010 |
|
Krzyknął, powstrzymując ogarniające go obrzydzenie. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006 |
|
Objęła zgarbione plecy starej pani Stokowej, zanoszącej się od powstrzymywanego łkania. źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007 |
Składnia
+ | powstrzymywać | + |
CO
|
4. inflację
Definicja
Wymowa
[pofstszymywać] lub pot. [pofsszczymywać], lub pot. [pofszczszymywać]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | hamować |
Połączenia
- powstrzymywać inflację, rozwój
Cytaty
- I dlaczego kazała pani chłopakom liczyć do tyłu, od miliona do jednego? - Liczenie do tyłu powstrzymuje upływ czasu - wyjaśniła druhna. źródło: NKJP: Dorota Abramowicz: Guzik czasu, 2006 |
|
[...] jedyną logikę, która jeszcze jako tako powstrzymuje nas przed całkowitym upadkiem, jest logika sztuki, logika wyobraźni. źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1981 |
Składnia
+ | powstrzymywać | + |
CO
|