Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wcisnę |
wciśniemy |
|||
| 2 os. |
wciśniesz |
wciśniecie |
|||
| 3 os. |
wciśnie |
wcisną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wcisnąłem +(e)m wcisnął |
wcisnęłam +(e)m wcisnęła |
wcisnęłom +(e)m wcisnęło |
wcisnęliśmy +(e)śmy wcisnęli |
wcisnęłyśmy +(e)śmy wcisnęły |
| 2 os. |
wcisnąłeś +(e)ś wcisnął |
wcisnęłaś +(e)ś wcisnęła |
wcisnęłoś +(e)ś wcisnęło |
wcisnęliście +(e)ście wcisnęli |
wcisnęłyście +(e)ście wcisnęły |
| 3 os. |
wcisnął |
wcisnęła |
wcisnęło |
wcisnęli |
wcisnęły |
bezosobnik: wciśnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wciśnijmy |
|
| 2 os. |
wciśnij |
wciśnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wcisnąłbym bym wcisnął |
wcisnęłabym bym wcisnęła |
wcisnęłobym bym wcisnęło |
wcisnęlibyśmy byśmy wcisnęli |
wcisnęłybyśmy byśmy wcisnęły |
| 2 os. |
wcisnąłbyś byś wcisnął |
wcisnęłabyś byś wcisnęła |
wcisnęłobyś byś wcisnęło |
wcisnęlibyście byście wcisnęli |
wcisnęłybyście byście wcisnęły |
| 3 os. |
wcisnąłby by wcisnął |
wcisnęłaby by wcisnęła |
wcisnęłoby by wcisnęło |
wcisnęliby by wcisnęli |
wcisnęłyby by wcisnęły |
bezosobnik: wciśnięto by
bezokolicznik: wcisnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wcisnąwszy
gerundium: wciśnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wciśnięcie |
wciśnięcia |
| D. | wciśnięcia |
wciśnięć |
| C. | wciśnięciu |
wciśnięciom |
| B. | wciśnięcie |
wciśnięcia |
| N. | wciśnięciem |
wciśnięciami |
| Ms. | wciśnięciu |
wciśnięciach |
| W. | wciśnięcie |
wciśnięcia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wciśnięty
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wciśnięty |
wciśnięty |
wciśnięty |
wciśnięte |
wciśnięta |
| D. | wciśniętego |
wciśniętego |
wciśniętego |
wciśniętego |
wciśniętej |
| C. | wciśniętemu |
wciśniętemu |
wciśniętemu |
wciśniętemu |
wciśniętej |
| B. | wciśniętego |
wciśniętego |
wciśnięty |
wciśnięte |
wciśniętą |
| N. | wciśniętym |
wciśniętym |
wciśniętym |
wciśniętym |
wciśniętą |
| Ms. | wciśniętym |
wciśniętym |
wciśniętym |
wciśniętym |
wciśniętej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wciśnięci |
wciśnięci |
wciśnięte |
wciśnięte |
| D. | wciśniętych |
wciśniętych |
wciśniętych |
wciśniętych |
| C. | wciśniętym |
wciśniętym |
wciśniętym |
wciśniętym |
| B. | wciśniętych |
wciśniętych |
wciśniętych |
wciśnięte |
| N. | wciśniętymi |
wciśniętymi |
wciśniętymi |
wciśniętymi |
| Ms. | wciśniętych |
wciśniętych |
wciśniętych |
wciśniętych |
odpowiednik aspektowy: wciskać
Pochodzenie
Zob. ciskać
1. do walizki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Połączenia
- wcisnąć książki, ubrania
- wcisnąć do plecaka, do pociągu, do szafy, do teczki, do walizki
Cytaty
|
Rozpychając się pomiędzy turystami, zdjął z siebie dżinsową koszulę i T-shirt, wcisnął je do plecaka. źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006 |
|
|
Gwałtownie wcisnął w szczelinę aparatu kartę telefoniczną. Chwycił słuchawkę i wykręcił numer. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008 |
|
|
Tamten spojrzał z dezaprobatą na pieniądze, westchnął głęboko i wcisnął je byle jak do kieszeni spodni. źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978 |
|
|
Kanapa wciśnięta jest w małą wnękę. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
CO +
(GDZIE)
|
2. na siebie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Połączenia
- wcisnąć spodnie, spódnicę, ubranie
Cytaty
|
Mock z trudem wcisnął na opuchnięte stopy świeżo wypastowane przez Adalberta trzewiki. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
Składnia
|
+ | wcisnąć | + |
CO
|
3. do herbaty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | wlać |
Połączenia
- wcisnąć cytrynę, sok (z cytryny)
- wcisnąć do herbaty
Cytaty
|
Zapomniała o czyszczącym się czajniku, wlała sobie z niego herbaty, wcisnęła cytrynę i wypiła z pół szklanki. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004 |
|
|
Przemogłem się, nalałem do szklanki „mychy” i wcisnąłem pół cytryny. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009 |
|
|
Ponieważ pierniki miały się różnić smakiem, do jednej wciśnięto sok z cytryn i trochę wywaru z jakichś ziół. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
CO +
(do CZEGO)
|
4. przycisk
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Połączenia
- wcisnąć guzik, klawisz, pedał, przycisk, włącznik; gaz, hamulec, sprzęgło...
Cytaty
|
Wcisnął guzik pod blatem i do pokoju weszło dwóch ludzi w mundurach moro. źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica, 1988 |
|
|
- Chce pan, kapitanie, zadzwonić do ministra? Proszę wcisnąć klawisz z numerem jeden. źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009 |
|
|
Zatrzymajmy się. Wzruszyłem ramionami i tylko mocniej wcisnąłem pedał gazu. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
CO
|
5. czapkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | nasunąć |
Połączenia
- wcisnąć beret, czapkę, kapelusz, obrączkę
- wcisnąć na głowę, na oczy, na palec, na rękę, na uszy
Cytaty
|
Sutowicz stał jeszcze przez chwilę na schodach zastanawiając się, czy nie powinien zaprotestować [...], ale cała sytuacja wydała mu się tak absurdalna, że wcisnął kapelusz na głowę i wyszedł na ulicę. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996 |
|
|
Wcisnął głębiej kaszkiet na głowę, nachylając daszek na usmoloną twarz. źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Błogosławiony wiek, 2006 |
|
|
Włożył czapkę na głowę, daszek wcisnął głęboko na czoło. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
CO +
(na CO)
|
6. głowę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Połączenia
- wcisnąć głowę, twarz
- wcisnąć w poduszkę
Cytaty
|
Myszka oplótł królewicza ramionami, wcisnął twarz w szorstką materię jego płaszcza, skowycząc niczym przerażony psiak. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód Kroniki Drugiego Kręgu. Księga III, 2003 |
|
|
Przedpołudniami Natalie Zugoff na przemian spała i szlochała bezgłośnie z policzkiem wciśniętym w poduszkę. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
CO +
(w CO)
|
7. łapówkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wepchnąć |
Połączenia
- wcisnąć banknot, butelkę, łapówkę
- wcisnąć do ręki
- wcisnąć w dłoń
Cytaty
|
Ledwo jednak próg przekroczył, wcisnęli mu te pół litra i wypchnęli go za drzwi. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2006 |
|
|
Kiedy porwał tę dziewczynę, próbował wcisnąć mi pieniądze. Pokłóciliśmy się. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
|
|
Mock otworzył pugilares, wcisnął jakąś monetę w dłoń Schaala, przyjął od niego płaszcz i kapelusz i wybiegł na ulicę. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
(KOMU) +
CO
|
8. bubel
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi
Połączenia
- wcisnąć bubel, jakiś towar
Cytaty
|
- Dzwoniła moja wspólniczka. Dostawca chciał nam wcisnąć fałszywego Hugona Bossa... źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997 |
|
|
Ostatecznie brygadzistka przejęła inicjatywę i wcisnęła bubel. Przez osiem godzin udało się dziewczynie sprzedać siedem urządzeń. źródło: NKJP: Dorota Płatek: Szkoła wciskania bubli, Gazeta Krakowska, 2004-05-21 |
|
|
Ten, kto wcisnął fundacji takiego „rzęcha”, był niezłym cwaniakiem. źródło: NKJP: A. Fidrysiak: Marzenia do spełnienia?, Tygodnik Ciechanowski, 2004-09-04 |
Składnia
|
|
+ | wcisnąć | + |
(KOMU) +
CO
|
9. na stanowisko
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wepchnąć |
Połączenia
- wcisnąć kogoś na jakieś miejsce, na stanowisko
Cytaty
|
Ojczulek wcisnął ją do telewizji. źródło: Internet |
|
|
Nie chcę przypominać, że kolanem go wcisnąłem na listę senatorów w Elblągu w 1989 roku. źródło: Internet |
|
|
Spojrzę w kalendarz i postaram się gdzieś cię wcisnąć, w pierwszy wolny termin! źródło: NKJP: Juliusz Machulski, Piotr Wereśniak, Ryszard Zatorski: Kiler, 1997 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
KOGO +
(GDZIE)
|
10. do ustawy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wepchnąć |
Połączenia
- wcisnąć do ustawy
- wcisnąć na rynek
Cytaty
|
Za nieporozumienie uważam próbę wciśnięcia do ustawy uregulowań związanych z zawodem agenta ubezpieczeniowego i brokera. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.11.1992 |
Składnia
|
|
+ | wcisnąć | + |
CO +
GDZIE
|
11. głupoty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wmówić |
Połączenia
- wcisnąć komuś głupoty
Cytaty
|
- Zamilkł na chwilę. - Co niby chcesz mi wcisnąć? Nie bardzo zrozumiałem. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
|
|
„Skąd u was taki wrogi stosunek do partii” - zaczyna i próbuje mi wcisnąć, że to sprężyna Juszkiewicza. źródło: NKJP: K. Jakubowski: Republika Mławska, Tygodnik Ciechanowski, 2006-12-04 |
Składnia
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
KOMU +
CO
|
| Rzosobowy | + | wcisnąć | + |
KOMU +
że ZDANIE
|