UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

naprężyć się

Chronologizacja

SL, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. prężyć

1. człowiek

Definicja

używając własnych sił, sprawić, że konkretne partie mięśni stają twardsze i widoczne spod skóry

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	napiąć się
	antonimy:	rozluźnić się

Połączenia

dziewczyna, kobyła naprężyła się

Cytaty

- To przez was, przez was tu stoimy! Wio! Wio! Kobyła naprężyła się, szarpnęła. Kuś zaparli się całym sobą na lejcach, aż jej łeb skrzywiło, i nie puszczali.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 1984

Gdy już szliśmy do niego z czopkiem (w 6 dniu nierobienia) ja się nachyliłem nad nim, oparł nóżki na moim brzuchu, naprężył się i... zafajdał cały przewijak.

źródło: NKJP: Usenet.pl, 2008-01-16

Dziewczyna naprężyła się, jednak chwilę później rozluźniła się i przybliżyła się do Zela.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprężę się	naprężymy się
2 os.	naprężysz się	naprężycie się
3 os.	napręży się	naprężą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężyłem się +(e)m się naprężył	naprężyłam się +(e)m się naprężyła	naprężyłom się +(e)m się naprężyło	naprężyliśmy się +(e)śmy się naprężyli	naprężyłyśmy się +(e)śmy się naprężyły
2 os.	naprężyłeś się +(e)ś się naprężył	naprężyłaś się +(e)ś się naprężyła	naprężyłoś się +(e)ś się naprężyło	naprężyliście się +(e)ście się naprężyli	naprężyłyście się +(e)ście się naprężyły
3 os.	naprężył się	naprężyła się	naprężyło się	naprężyli się	naprężyły się

bezosobnik: naprężono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprężmy się
2 os.	napręż się	naprężcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężyłbym się bym się naprężył	naprężyłabym się bym się naprężyła	naprężyłobym się bym się naprężyło	naprężylibyśmy się byśmy się naprężyli	naprężyłybyśmy się byśmy się naprężyły
2 os.	naprężyłbyś się byś się naprężył	naprężyłabyś się byś się naprężyła	naprężyłobyś się byś się naprężyło	naprężylibyście się byście się naprężyli	naprężyłybyście się byście się naprężyły
3 os.	naprężyłby się by się naprężył	naprężyłaby się by się naprężyła	naprężyłoby się by się naprężyło	naprężyliby się by się naprężyli	naprężyłyby się by się naprężyły

bezosobnik: naprężono by się

bezokolicznik: naprężyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naprężywszy się

gerundium: naprężenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprężenie się	naprężenia się
D.	naprężenia się	naprężeń się
C.	naprężeniu się	naprężeniom się
B.	naprężenie się	naprężenia się
N.	naprężeniem się	naprężeniami się
Ms.	naprężeniu się	naprężeniach się
W.	naprężenie się	naprężenia się

odpowiedniki aspektowe: naprężać się , prężyć się

Składnia

Rz _żywotny

naprężyć się

2. udo

Definicja

stać się twardszym i rozciągniętym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	napiąć się
	antonimy:	rozluźnić się

Połączenia

skóra naprężyła się; ciało, udo naprężyło się; mięśnie szyi, muskuły naprężyły się

Cytaty

Uwadze Wiktora nie uszło, jak ładnie naprężyło się jej udo w legginsach.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Zesztywniały mi mięśnie. Całe ciało naprężyło się jak deska i wygięło w łuk.

źródło: NKJP: Magdalena Hodak: Egzorcyści i psychiatrzy, Gazeta Krakowska, 2007-07-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprężę się	naprężymy się
2 os.	naprężysz się	naprężycie się
3 os.	napręży się	naprężą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężyłem się +(e)m się naprężył	naprężyłam się +(e)m się naprężyła	naprężyłom się +(e)m się naprężyło	naprężyliśmy się +(e)śmy się naprężyli	naprężyłyśmy się +(e)śmy się naprężyły
2 os.	naprężyłeś się +(e)ś się naprężył	naprężyłaś się +(e)ś się naprężyła	naprężyłoś się +(e)ś się naprężyło	naprężyliście się +(e)ście się naprężyli	naprężyłyście się +(e)ście się naprężyły
3 os.	naprężył się	naprężyła się	naprężyło się	naprężyli się	naprężyły się

bezosobnik: naprężono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprężmy się
2 os.	napręż się	naprężcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężyłbym się bym się naprężył	naprężyłabym się bym się naprężyła	naprężyłobym się bym się naprężyło	naprężylibyśmy się byśmy się naprężyli	naprężyłybyśmy się byśmy się naprężyły
2 os.	naprężyłbyś się byś się naprężył	naprężyłabyś się byś się naprężyła	naprężyłobyś się byś się naprężyło	naprężylibyście się byście się naprężyli	naprężyłybyście się byście się naprężyły
3 os.	naprężyłby się by się naprężył	naprężyłaby się by się naprężyła	naprężyłoby się by się naprężyło	naprężyliby się by się naprężyli	naprężyłyby się by się naprężyły

bezosobnik: naprężono by się

bezokolicznik: naprężyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naprężywszy się

gerundium: naprężenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprężenie się	naprężenia się
D.	naprężenia się	naprężeń się
C.	naprężeniu się	naprężeniom się
B.	naprężenie się	naprężenia się
N.	naprężeniem się	naprężeniami się
Ms.	naprężeniu się	naprężeniach się
W.	naprężenie się	naprężenia się

odpowiedniki aspektowe: prężyć się , naprężać się

3. lina

Definicja

zostać mocno naciągniętym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	napiąć się
	antonimy:	obluźnić się, rozluźnić się
	hiperonimy:	naciągnąć się

Połączenia

sznur naprężył się; lina, nitka, smycz naprężyła się

Cytaty

Kiedy to się stało, zatrzęsła się ziemia, stalowe liny naprężyły się i pękły.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Mój pies, który jeszcze przed chwilą z najwyższym trudem dawał się przesuwać na chodniku, nagle wystrzelił jak z procy, krótka smycz naprężyła się niebezpiecznie.

źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008

[...] mokra lina łącząca barkę z holownikiem naprężyła się, zapach dymu z pochyłego komina doleciał do ładowni...

źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	naprężę się	naprężymy się
2 os.	naprężysz się	naprężycie się
3 os.	napręży się	naprężą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężyłem się +(e)m się naprężył	naprężyłam się +(e)m się naprężyła	naprężyłom się +(e)m się naprężyło	naprężyliśmy się +(e)śmy się naprężyli	naprężyłyśmy się +(e)śmy się naprężyły
2 os.	naprężyłeś się +(e)ś się naprężył	naprężyłaś się +(e)ś się naprężyła	naprężyłoś się +(e)ś się naprężyło	naprężyliście się +(e)ście się naprężyli	naprężyłyście się +(e)ście się naprężyły
3 os.	naprężył się	naprężyła się	naprężyło się	naprężyli się	naprężyły się

bezosobnik: naprężono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		naprężmy się
2 os.	napręż się	naprężcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	naprężyłbym się bym się naprężył	naprężyłabym się bym się naprężyła	naprężyłobym się bym się naprężyło	naprężylibyśmy się byśmy się naprężyli	naprężyłybyśmy się byśmy się naprężyły
2 os.	naprężyłbyś się byś się naprężył	naprężyłabyś się byś się naprężyła	naprężyłobyś się byś się naprężyło	naprężylibyście się byście się naprężyli	naprężyłybyście się byście się naprężyły
3 os.	naprężyłby się by się naprężył	naprężyłaby się by się naprężyła	naprężyłoby się by się naprężyło	naprężyliby się by się naprężyli	naprężyłyby się by się naprężyły

bezosobnik: naprężono by się

bezokolicznik: naprężyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naprężywszy się

gerundium: naprężenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	naprężenie się	naprężenia się
D.	naprężenia się	naprężeń się
C.	naprężeniu się	naprężeniom się
B.	naprężenie się	naprężenia się
N.	naprężeniem się	naprężeniami się
Ms.	naprężeniu się	naprężeniach się
W.	naprężenie się	naprężenia się

odpowiednik aspektowy: naprężać się

Data ostatniej modyfikacji: 22.11.2011