Chronologizacja
Pochodzenie
Od przedrostkowego czasownika s-późnić.
Zob. późny
1. gość
Definicja
Noty o użyciu
Używane również w znaczeniu 'człowiek spóźniony'.
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
synonimy: | opóźniony |
Połączenia
- spóźniony gość, kierowca, klient, przechodzień, przybysz, uczeń, wędrowiec, widz; autobus, pociąg; spóźnieni podróżni
- lekko, mocno, porządnie, wiecznie spóźniony
- bardzo, nieco, trochę, zawsze, zwykle; tak spóźniony
Cytaty
Uchylił drzwi i przyjrzał się mocno spóźnionym gościom. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Wielki Guslar: Gdzie woda czysta i trawa zielona, Esensja, 07- 2007 |
|
Jakiś spóźniony pasażer wskoczył do wagonu w biegu. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958 |
|
W czasie, gdy zmarznięte piłyśmy gorącą herbatę, nadjechał spóźniony pociąg. źródło: NKJP: Małgorzata Goździalska: Włocławek: Włocławek. Dość czekania na spóźnione pociągi na peronach, Gazeta Pomorska, 2010-01-26 |
|
Trzej policjanci przyjeżdżają spóźnieni o pół godziny. źródło: NKJP: Piotr Głuchowski: Z twarzą przy ścianie, Gazeta Wyborcza, 1996-08-27 |
|
Tradycyjne rośliny, znicze i wieńce oraz coraz bogatszy asortyment ozdób nagrobnych czekały na spóźnionych [...] źródło: NKJP: Adrian Domański: Znicze w drodze, Gazeta Poznańska, 2002-11-02 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | spóźniony |
spóźniony |
spóźniony |
spóźnione |
spóźniona |
D. | spóźnionego |
spóźnionego |
spóźnionego |
spóźnionego |
spóźnionej |
C. | spóźnionemu |
spóźnionemu |
spóźnionemu |
spóźnionemu |
spóźnionej |
B. | spóźnionego |
spóźnionego |
spóźniony |
spóźnione |
spóźnioną |
N. | spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnioną |
Ms. | spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | spóźnieni |
spóźnieni |
spóźnione |
spóźnione |
D. | spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
C. | spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
B. | spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnione |
N. | spóźnionymi |
spóźnionymi |
spóźnionymi |
spóźnionymi |
Ms. | spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
2. kolacja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
synonimy: | opóźniony |
Połączenia
- spóźniony akt, obiad, powrót, prezent, refleks, remont, start, wiek, wniosek; romantyk; spóźniona akcja, decyzja, dostawa, interwencja, inwestycja, kara, kolacja, miłość, odpowiedź, operacja, podróż, pomoc, premiera, reakcja, realizacja, skrucha, wizyta, wypłata; spóźnione dziecko; działanie, echo, odkrycie, śniadanie, zgłoszenie; spóźnione twierdzenia, żale, życzenia
- lekko, mocno spóźniony
- spóźniony i niewystarczający
- bardzo, nieco, trochę, zawsze, zwykle; tak spóźniony
Cytaty
Mama, dowiedziawszy się, że mi nic nie jest, uspokoiła się trochę i podała spóźnioną kolację. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
|
Rano wyszła do lasu w poszukiwaniu spóźnionych malin, były jeszcze na krzakach, [...] źródło: NKJP: Maria Nurowska: Niemiecki taniec, 2009 |
|
Przekazali [...] Markowi i Wojtkowi spóźnione życzenia świąteczne. źródło: NKJP: Marek Kamiński, Wojciech Moskal, Sławomir Swerpel: Nie tylko biegun, 1996 |
|
[...] ja urodziłam się, gdy ojciec miał już pod sześćdziesiątkę... Jesteśmy spóźnionymi dziećmi... źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958 |
|
Ogólny ton komentarzy londyńskich analityków na temat programu wicepremiera [...] jest również pozytywny, choć sam plan uznawany jest za spóźniony i niewystarczający. źródło: NKJP: 7 dni, Dziennik Polski, 2003-10-13 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | spóźniony |
spóźniony |
spóźniony |
spóźnione |
spóźniona |
D. | spóźnionego |
spóźnionego |
spóźnionego |
spóźnionego |
spóźnionej |
C. | spóźnionemu |
spóźnionemu |
spóźnionemu |
spóźnionemu |
spóźnionej |
B. | spóźnionego |
spóźnionego |
spóźniony |
spóźnione |
spóźnioną |
N. | spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnioną |
Ms. | spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | spóźnieni |
spóźnieni |
spóźnione |
spóźnione |
D. | spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
C. | spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
spóźnionym |
B. | spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnione |
N. | spóźnionymi |
spóźnionymi |
spóźnionymi |
spóźnionymi |
Ms. | spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |
spóźnionych |