Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *merti, *mьrǫ
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- biedni, nędzarze, niemowlęta mrą
- mrzeć od kul
- mrzeć przy porodzie
- mrzeć z chorób, z głodu, z zimna
- mrzeć jak muchy
Cytaty
|
Tam wtedy to była prawdziwa nędza, człowieku, i dzieci marły z głodu w szpitalach albo z zimna. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009 |
|
|
Ludzie marli nie od kul nieprzyjaciela, lecz głównie z głodu i zimna. źródło: NKJP: W Petersburgu, Dziennik Polski, 2003-06-06 |
|
|
Taka to już była epoka [...], kobiety bardzo często marły przy porodach. źródło: NKJP: Dziewczyna ze Sławkowskiej, Dziennik Polski, 2002-12-14 |
|
|
- Jestem obywatelem polskim - powiedział - i nie uznaję nad sobą sowieckiej władzy! Ta deklaracja kosztowała go dziesięć lat łagru na półwyspie Tajmyr. [...] Słabsi marli tysiącami, on przeżył. źródło: NKJP: Sługa Boży, Dziennik Polski, 2000-10-07 |
|
|
Liczne grupy emigrantów opuszczały serton, jałowe obszary, gdzie bydło marło i żadna plantacja się nie udawała. źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
mrę |
mrzemy |
|||
| 2 os. |
mrzesz |
mrzecie |
|||
| 3 os. |
mrze |
mrą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
marłem +(e)m marł |
marłam +(e)m marła |
marłom +(e)m marło |
marliśmy +(e)śmy marli |
marłyśmy +(e)śmy marły |
| 2 os. |
marłeś +(e)ś marł |
marłaś +(e)ś marła |
marłoś +(e)ś marło |
marliście +(e)ście marli |
marłyście +(e)ście marły |
| 3 os. |
marł |
marła |
marło |
marli |
marły |
bezosobnik: marto
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę marł będę mrzeć |
będę marła będę mrzeć |
będę marło będę mrzeć |
będziemy marli będziemy mrzeć |
będziemy marły będziemy mrzeć |
| 2 os. |
będziesz marł będziesz mrzeć |
będziesz marła będziesz mrzeć |
będziesz marło będziesz mrzeć |
będziecie marli będziecie mrzeć |
będziecie marły będziecie mrzeć |
| 3 os. |
będzie marł będzie mrzeć |
będzie marła będzie mrzeć |
będzie marło będzie mrzeć |
będą marli będą mrzeć |
będą marły będą mrzeć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
mrzyjmy |
|
| 2 os. |
mrzyj |
mrzyjcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
marłbym bym marł |
marłabym bym marła |
marłobym bym marło |
marlibyśmy byśmy marli |
marłybyśmy byśmy marły |
| 2 os. |
marłbyś byś marł |
marłabyś byś marła |
marłobyś byś marło |
marlibyście byście marli |
marłybyście byście marły |
| 3 os. |
marłby by marł |
marłaby by marła |
marłoby by marło |
marliby by marli |
marłyby by marły |
bezosobnik: marto by
bezokolicznik: mrzeć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
mrąc
imiesłów przymiotnikowy czynny: mrący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | mrący |
mrący |
mrący |
mrące |
mrąca |
| D. | mrącego |
mrącego |
mrącego |
mrącego |
mrącej |
| C. | mrącemu |
mrącemu |
mrącemu |
mrącemu |
mrącej |
| B. | mrącego |
mrącego |
mrący |
mrące |
mrącą |
| N. | mrącym |
mrącym |
mrącym |
mrącym |
mrącą |
| Ms. | mrącym |
mrącym |
mrącym |
mrącym |
mrącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | mrący |
mrący |
mrące |
mrące |
| D. | mrących |
mrących |
mrących |
mrących |
| C. | mrącym |
mrącym |
mrącym |
mrącym |
| B. | mrących |
mrących |
mrących |
mrące |
| N. | mrącymi |
mrącymi |
mrącymi |
mrącymi |
| Ms. | mrących |
mrących |
mrących |
mrących |
Inne uwagi
Zwykle używane w 3 os. lm, ze względu na odniesienie do podmiotu oznaczającego grupy osób lub zbiorowości.
Składnia
| Rzżywotny | + | mrzeć | + |
|