UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ranić

Chronologizacja

XIV w., Bańk

Pochodzenie

psł. *raniti

Zob. rana

1. zadać ranę

Definicja

zadać komuś ranę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

ranić nożem, siekierą
ranić w brzuch, w głowę, w klatkę piersiową...
ciężko, poważnie, śmiertelnie ranić

Cytaty

16 listopada zamaskowani bandyci napadli przed domem na mieszkańca podprzemyskiego Ostrowa. Zastrzelili jego ochroniarza, a drugiego poważnie ranili.

źródło: NKJP: (EWAF): To była brutalna zbrodnia, Dziennik Polski, 2006-12-05

Większość rannych policjantów odniosła lekkie obrażenia, dwoje znalazło się w szpitalu. Jedna z pacjentek to policjantka raniona w głowę dużym kamieniem.

źródło: NKJP: (XX): Świat w skrócie, Dziennik Zachodni, 2010-07-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ranię	ranimy
2 os.	ranisz	ranicie
3 os.	rani	ranią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	raniłem +(e)m ranił	raniłam +(e)m raniła	raniłom +(e)m raniło	raniliśmy +(e)śmy ranili	raniłyśmy +(e)śmy raniły
2 os.	raniłeś +(e)ś ranił	raniłaś +(e)ś raniła	raniłoś +(e)ś raniło	raniliście +(e)ście ranili	raniłyście +(e)ście raniły
3 os.	ranił	raniła	raniło	ranili	raniły

bezosobnik: raniono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ranił będę ranić	będę raniła będę ranić	będę raniło będę ranić	będziemy ranili będziemy ranić	będziemy raniły będziemy ranić
2 os.	będziesz ranił będziesz ranić	będziesz raniła będziesz ranić	będziesz raniło będziesz ranić	będziecie ranili będziecie ranić	będziecie raniły będziecie ranić
3 os.	będzie ranił będzie ranić	będzie raniła będzie ranić	będzie raniło będzie ranić	będą ranili będą ranić	będą raniły będą ranić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rańmy
2 os.	rań	rańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	raniłbym bym ranił	raniłabym bym raniła	raniłobym bym raniło	ranilibyśmy byśmy ranili	raniłybyśmy byśmy raniły
2 os.	raniłbyś byś ranił	raniłabyś byś raniła	raniłobyś byś raniło	ranilibyście byście ranili	raniłybyście byście raniły
3 os.	raniłby by ranił	raniłaby by raniła	raniłoby by raniło	raniliby by ranili	raniłyby by raniły

bezosobnik: raniono by

bezokolicznik: ranić

imiesłów przysłówkowy współczesny:

raniąc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

raniwszy

gerundium: ranienie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ranienie	ranienia
D.	ranienia	ranień
C.	ranieniu	ranieniom
B.	ranienie	ranienia
N.	ranieniem	ranieniami
Ms.	ranieniu	ranieniach
W.	ranienie	ranienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: raniący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	raniący	raniący	raniący	raniące	raniąca
D.	raniącego	raniącego	raniącego	raniącego	raniącej
C.	raniącemu	raniącemu	raniącemu	raniącemu	raniącej
B.	raniącego	raniącego	raniący	raniące	raniącą
N.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym	raniącą
Ms.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym	raniącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	raniący	raniący	raniące	raniące
D.	raniących	raniących	raniących	raniących
C.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym
B.	raniących	raniących	raniących	raniące
N.	raniącymi	raniącymi	raniącymi	raniącymi
Ms.	raniących	raniących	raniących	raniących

imiesłów przymiotnikowy bierny: raniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	raniony	raniony	raniony	ranione	raniona
D.	ranionego	ranionego	ranionego	ranionego	ranionej
C.	ranionemu	ranionemu	ranionemu	ranionemu	ranionej
B.	ranionego	ranionego	raniony	ranione	ranioną
N.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym	ranioną
Ms.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym	ranionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ranieni	ranieni	ranione	ranione
D.	ranionych	ranionych	ranionych	ranionych
C.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym
B.	ranionych	ranionych	ranionych	ranione
N.	ranionymi	ranionymi	ranionymi	ranionymi
Ms.	ranionych	ranionych	ranionych	ranionych

odpowiednik aspektowy: zranić

Składnia

ranić

KOGO + CZYM + w CO

2. skaleczyć

Definicja

spowodować skaleczenia i rany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

wybuch ranił kogoś; eksplozja raniła kogoś; odłamki raniły kogoś
ranić snajpera, żołnierza
raniony odłamkami
lekko ranić

Cytaty

Według komunikatu dowództwa naszych wojsk, wybuch ranił jednego z Polaków, którego natychmiast przetransportowano do szpitala w bazie Bagram.

źródło: NKJP: Polskie Radio, Wiadomości, 2008-12-09

Poległ 18 września 1939 na Obłużu, raniony odłamkami niemieckiego granatu.

źródło: NKJP: (AIR): Pamięci druha, Dziennik Bałtycki, 1998-09-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ranię	ranimy
2 os.	ranisz	ranicie
3 os.	rani	ranią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	raniłem +(e)m ranił	raniłam +(e)m raniła	raniłom +(e)m raniło	raniliśmy +(e)śmy ranili	raniłyśmy +(e)śmy raniły
2 os.	raniłeś +(e)ś ranił	raniłaś +(e)ś raniła	raniłoś +(e)ś raniło	raniliście +(e)ście ranili	raniłyście +(e)ście raniły
3 os.	ranił	raniła	raniło	ranili	raniły

bezosobnik: raniono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ranił będę ranić	będę raniła będę ranić	będę raniło będę ranić	będziemy ranili będziemy ranić	będziemy raniły będziemy ranić
2 os.	będziesz ranił będziesz ranić	będziesz raniła będziesz ranić	będziesz raniło będziesz ranić	będziecie ranili będziecie ranić	będziecie raniły będziecie ranić
3 os.	będzie ranił będzie ranić	będzie raniła będzie ranić	będzie raniło będzie ranić	będą ranili będą ranić	będą raniły będą ranić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rańmy
2 os.	rań	rańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	raniłbym bym ranił	raniłabym bym raniła	raniłobym bym raniło	ranilibyśmy byśmy ranili	raniłybyśmy byśmy raniły
2 os.	raniłbyś byś ranił	raniłabyś byś raniła	raniłobyś byś raniło	ranilibyście byście ranili	raniłybyście byście raniły
3 os.	raniłby by ranił	raniłaby by raniła	raniłoby by raniło	raniliby by ranili	raniłyby by raniły

bezosobnik: raniono by

bezokolicznik: ranić

imiesłów przysłówkowy współczesny:

raniąc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

raniwszy

gerundium: ranienie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ranienie	ranienia
D.	ranienia	ranień
C.	ranieniu	ranieniom
B.	ranienie	ranienia
N.	ranieniem	ranieniami
Ms.	ranieniu	ranieniach
W.	ranienie	ranienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: raniący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	raniący	raniący	raniący	raniące	raniąca
D.	raniącego	raniącego	raniącego	raniącego	raniącej
C.	raniącemu	raniącemu	raniącemu	raniącemu	raniącej
B.	raniącego	raniącego	raniący	raniące	raniącą
N.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym	raniącą
Ms.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym	raniącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	raniący	raniący	raniące	raniące
D.	raniących	raniących	raniących	raniących
C.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym
B.	raniących	raniących	raniących	raniące
N.	raniącymi	raniącymi	raniącymi	raniącymi
Ms.	raniących	raniących	raniących	raniących

imiesłów przymiotnikowy bierny: raniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	raniony	raniony	raniony	ranione	raniona
D.	ranionego	ranionego	ranionego	ranionego	ranionej
C.	ranionemu	ranionemu	ranionemu	ranionemu	ranionej
B.	ranionego	ranionego	raniony	ranione	ranioną
N.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym	ranioną
Ms.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym	ranionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ranieni	ranieni	ranione	ranione
D.	ranionych	ranionych	ranionych	ranionych
C.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym
B.	ranionych	ranionych	ranionych	ranione
N.	ranionymi	ranionymi	ranionymi	ranionymi
Ms.	ranionych	ranionych	ranionych	ranionych

odpowiednik aspektowy: zranić

Składnia

Rz _nieżywotny

ranić

KOGO + w CO

3. uczucia

Definicja

sprawiać komuś przykrość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dotykać, urażać

Połączenia

słowa ranią
ranić matkę, żonę; uczucia
ranić do głębi, do żywego
głęboko ranić

Cytaty

Umieszczenie katolickiego klasztoru tuż koło obozu było wielkim błędem Kościoła. Czy należało ranić uczucia tych Żydów, którzy ocaleli?

źródło: NKJP: Jerzy B. Warman: Z Elie Wieselem, więźniem Oświęcimia, laureatem pokojowej Nagrody Nobla, rozmawia Jerzy B. Warman, Gazeta Wyborcza, 1995-01-27

Usłyszałem słowa raniące do żywego: wyprowadzić się [...].

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000

Apogeum patowej sytuacji nastąpiło po nowym roku, gdy Paweł obwinił Krystynę o kiepskie wyniki w nauce Oli, raniąc żonę najgłębiej, jak mógł.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ranię	ranimy
2 os.	ranisz	ranicie
3 os.	rani	ranią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	raniłem +(e)m ranił	raniłam +(e)m raniła	raniłom +(e)m raniło	raniliśmy +(e)śmy ranili	raniłyśmy +(e)śmy raniły
2 os.	raniłeś +(e)ś ranił	raniłaś +(e)ś raniła	raniłoś +(e)ś raniło	raniliście +(e)ście ranili	raniłyście +(e)ście raniły
3 os.	ranił	raniła	raniło	ranili	raniły

bezosobnik: raniono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ranił będę ranić	będę raniła będę ranić	będę raniło będę ranić	będziemy ranili będziemy ranić	będziemy raniły będziemy ranić
2 os.	będziesz ranił będziesz ranić	będziesz raniła będziesz ranić	będziesz raniło będziesz ranić	będziecie ranili będziecie ranić	będziecie raniły będziecie ranić
3 os.	będzie ranił będzie ranić	będzie raniła będzie ranić	będzie raniło będzie ranić	będą ranili będą ranić	będą raniły będą ranić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rańmy
2 os.	rań	rańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	raniłbym bym ranił	raniłabym bym raniła	raniłobym bym raniło	ranilibyśmy byśmy ranili	raniłybyśmy byśmy raniły
2 os.	raniłbyś byś ranił	raniłabyś byś raniła	raniłobyś byś raniło	ranilibyście byście ranili	raniłybyście byście raniły
3 os.	raniłby by ranił	raniłaby by raniła	raniłoby by raniło	raniliby by ranili	raniłyby by raniły

bezosobnik: raniono by

bezokolicznik: ranić

imiesłów przysłówkowy współczesny:

raniąc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

raniwszy

gerundium: ranienie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ranienie	ranienia
D.	ranienia	ranień
C.	ranieniu	ranieniom
B.	ranienie	ranienia
N.	ranieniem	ranieniami
Ms.	ranieniu	ranieniach
W.	ranienie	ranienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: raniący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	raniący	raniący	raniący	raniące	raniąca
D.	raniącego	raniącego	raniącego	raniącego	raniącej
C.	raniącemu	raniącemu	raniącemu	raniącemu	raniącej
B.	raniącego	raniącego	raniący	raniące	raniącą
N.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym	raniącą
Ms.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym	raniącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	raniący	raniący	raniące	raniące
D.	raniących	raniących	raniących	raniących
C.	raniącym	raniącym	raniącym	raniącym
B.	raniących	raniących	raniących	raniące
N.	raniącymi	raniącymi	raniącymi	raniącymi
Ms.	raniących	raniących	raniących	raniących

imiesłów przymiotnikowy bierny: raniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	raniony	raniony	raniony	ranione	raniona
D.	ranionego	ranionego	ranionego	ranionego	ranionej
C.	ranionemu	ranionemu	ranionemu	ranionemu	ranionej
B.	ranionego	ranionego	raniony	ranione	ranioną
N.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym	ranioną
Ms.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym	ranionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ranieni	ranieni	ranione	ranione
D.	ranionych	ranionych	ranionych	ranionych
C.	ranionym	ranionym	ranionym	ranionym
B.	ranionych	ranionych	ranionych	ranione
N.	ranionymi	ranionymi	ranionymi	ranionymi
Ms.	ranionych	ranionych	ranionych	ranionych

odpowiednik aspektowy: zranić

Składnia

ranić

KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 05.08.2014