UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

godny

Chronologizacja

1255, Leszek Bednarczuk, Najstarsze polskie słowa. Słownik chronologiczny języka polskiego do końca XIII wieku, 2007
Nazwa daniny godne 'danina na rzecz pana feudalnego z okazji uroczystego święta'

Pochodzenie

psł. *godьnъ 'odpowiedni, stosowny, właściwy'

1. patron

Definicja

taki, który odpowiada swoim znaczeniem i rangą oraz wartością komuś lub czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odpowiedni, właściwy

Połączenia

godny kandydat, konkurent, następca, partner, patron, przeciwnik, rywal; pochówek, pogrzeb; (jedyna) godna następczyni, osoba, postać, postawa; oprawa, praca, rozrywka, rzecz; egzystencja, przyszłość, starość, śmierć; godne miejsce; pożegnanie, reprezentowanie, uczczenie, zachowanie; wynagrodzenie, życie; godne warunki (do życia; życia); ludzie godni
godny człowieka, mistrza
naprawdę; szczególnie godny
godni siebie (nawzajem)

Cytaty

	W 1947 roku Ettore Bugatti zmarł. Niestety nie znalazł się godny następca wielkiego konstruktora i firma popadła w ruinę. źródło: NKJP: Leszek Mielczarek: Powrót legendy, Dziennik Zachodni, 2001-03-08
	W tym rejonie trwały ostre walki podczas drugiej wojny światowej i już przy pierwszym porządkowaniu Ogrodu wykopywano wiele ludzkich kości. [...] Pozostałości przykryliśmy igliwiem i czekamy na ekshumację, bo szczątki powinny znaleźć godne miejsce pochówku [...]. źródło: NKJP: D: Ekshumacja w sobotę?, Gazeta Poznańska, 2002-03-21
	Pomnik ku czci Adama Mickiewicza przed VIII Liceum przy ul. Głogowskiej, niebawem odzyska godny patrona szkoły wygląd [...]. źródło: NKJP: KRUL D GOK OSK JOD AM KS MAZ ŁOS: Miejskie sprawy, Gazeta Poznańska, 2003-09-01
	Często stajemy bezradni wobec pytania: Jak wychować dziecko? A przecież to nam zostało powierzone nowe życie, to właśnie my jesteśmy godni, by być rodzicami. źródło: NKJP: Jolanta Tęcza-Ćwierz: Kochane bajusie, Wychowawca, 129, 2003-09
	Niestety, w ogóle nie widzę kandydata, który byłby godny piastować ten urząd [...]. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godny	godny	godny	godne	godna
M. spół.	godzien	godzien	godzien
D.	godnego	godnego	godnego	godnego	godnej
C.	godnemu	godnemu	godnemu	godnemu	godnej
B.	godnego	godnego	godny	godne	godną
N.	godnym	godnym	godnym	godnym	godną
Ms.	godnym	godnym	godnym	godnym	godnej
W.	godny	godny	godny	godne	godna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godni	godni	godne	godne
D.	godnych	godnych	godnych	godnych
C.	godnym	godnym	godnym	godnym
B.	godnych	godnych	godnych	godne
N.	godnymi	godnymi	godnymi	godnymi
Ms.	godnych	godnych	godnych	godnych
W.	godni	godni	godne	godne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza
D.	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszej
C.	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszej
B.	godniejszego	godniejszego	godniejszy	godniejsze	godniejszą
N.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszą
Ms.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszej
W.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze
D.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
C.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym
B.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejsze
N.	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi
Ms.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
W.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze

Inne uwagi

Formy godzien używa się w połączeniach z takimi czasownikami, jak być , stać się , wydawać się , np. jest godzien .

Składnia

	+	godny	+	(KOGO/CZEGO)
szyk: neutralny
	+	godny	+	(żeby ZDANIE)
szyk: neutralny
	+	godny	+	BEZOKOLICZNIK
szyk: neutralny

2. zainteresowania

Definicja

taki, który zasługuje na to, żeby się w związku z nim stało to, o czym mowa

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wart

Połączenia

gol, mecz, pojedynek; obiekt; pomysł, przykład, wyczyn, wynik, wzór godny czegoś; osoba, postać, postawa; akcja, bramka, inicjatywa, propozycja, technologia godna czegoś
godny finału, kamery (filmowej); czci, naśladowania, odnotowania, pochwały, podkreślenia, podziwu, polecenia, poparcia, realizacji, rozpatrzenia, rozważenia, (najwyższego) szacunku, uwagi, uznania, wsparcia, współczucia, wyróżnienia, zainteresowania, zaufania, zauważenia, zwiedzenia; pogardy, potępienia, pożałowania
najbardziej, naprawdę, szczególnie godny
ciekawe i godne, piękne i godne, ważne i godne
być, okazać się, stać się godnym czegoś
tym bardziej godny; ze wszech miar godny

Cytaty

	Sześć czy siedem okazji strzeleckich i 5 goli to jest bilans godny najwyższego uznania. źródło: NKJP: (bat): „Omłoty”, Gazeta Krakowska, 2003-10-26
	[...] menedżer, który dotrzymuje zobowiązań wobec partnerów, tworzy miejsca pracy i z szacunkiem traktuje pracowników to z pewnością wzór godny naśladowania, nawet jeżeli jego wyniki ekonomiczne nie są tak spektakularne jak prowadzących firmy bez poszanowania dobrych kupieckich obyczajów. źródło: NKJP: MON: Postawić na najlepszych, Gazeta Poznańska, 2005-04-19
	W dobie amerykanizacji i „mcdonaldyzacji” naszej rodzimej kultury każda inicjatywa wydawnicza, która się tym tendencjom przeciwstawia, godna jest zauważenia i docenienia. źródło: NKJP: Krzysztof Karwat: Śląskie bajki, Dziennik Zachodni, 2011
	W samej Wielkopolsce jest bardzo dużo miejsc, które są godne odwiedzenia. źródło: NKJP: MI: Pokazaliśmy piękno Wielkopolski, Gazeta Poznańska, 2002-10-28
	Nasz sukces jest tym godniejszy podkreślenia, że przyszło nam potykać się z dwoma różnymi zespołami grodu. źródło: NKJP: Daniel Weimer: Jubileusz godny klubu i tradycji, Dziennik Polski, 2005-08-02

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godny	godny	godny	godne	godna
M. spół.	godzien	godzien	godzien
D.	godnego	godnego	godnego	godnego	godnej
C.	godnemu	godnemu	godnemu	godnemu	godnej
B.	godnego	godnego	godny	godne	godną
N.	godnym	godnym	godnym	godnym	godną
Ms.	godnym	godnym	godnym	godnym	godnej
W.	godny	godny	godny	godne	godna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godni	godni	godne	godne
D.	godnych	godnych	godnych	godnych
C.	godnym	godnym	godnym	godnym
B.	godnych	godnych	godnych	godne
N.	godnymi	godnymi	godnymi	godnymi
Ms.	godnych	godnych	godnych	godnych
W.	godni	godni	godne	godne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza
D.	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszej
C.	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszej
B.	godniejszego	godniejszego	godniejszy	godniejsze	godniejszą
N.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszą
Ms.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszej
W.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze
D.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
C.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym
B.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejsze
N.	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi
Ms.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
W.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze

Inne uwagi

Formy godzien używa się w połączeniach z takimi czasownikami, jak być , stać się , wydawać się , np. jest godzien .

Składnia

	+	godny	+	CZEGO
szyk: neutralny

3.a pan

Definicja

taki, który wzbudza poważanie, szacunek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dostojny

Połączenia

godny człowiek

Cytaty

	Tajny radca Sehring był to poważny, godny pan, z siwiejącą, dobrze wypielęgnowaną brodą. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2002
	Bracia traktują jednak swoje uczestnictwo w bractwie kurkowym bardzo poważnie. [...] wiadomo, do bractwa nie przyjmowano byle kogo. Mógł być nim tylko patriota, człowiek godny, uczciwy, który gotów był poświęcić życie dla ojczyzny. źródło: NKJP: Bożena Wolska: Bracia ćwiczą oko i rękę, Gazeta Poznańska, 2003-11-14
	Przez cały czas swojego szkolenia przyszli diakoni będą bacznie obserwowani, a potem – opiniowani. – Chodzi o to, by ten urząd pełnili ludzie naprawdę godni, którzy nie staliby się powodem zgorszenia. źródło: NKJP: Agnieszka Trojanowicz: Komunia od żonatego, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-07-09
	Edward Gierek umierał jako człowiek skromny i godny. źródło: NKJP: (AP, PG): Pomniki dla Gierka, Dziennik Łódzki, 2001-11-02
	Najbardziej godna okazała się postać Janusza Korczaka, który całe życie poświęcił dzieciom, a ich dobro było dla niego najważniejsze. źródło: NKJP: JS: Powtarzają za Korczakiem, Gazeta Poznańska, 2001-11-19

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godny	godny	godny	godne	godna
D.	godnego	godnego	godnego	godnego	godnej
C.	godnemu	godnemu	godnemu	godnemu	godnej
B.	godnego	godnego	godny	godne	godną
N.	godnym	godnym	godnym	godnym	godną
Ms.	godnym	godnym	godnym	godnym	godnej
W.	godny	godny	godny	godne	godna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godni	godni	godne	godne
D.	godnych	godnych	godnych	godnych
C.	godnym	godnym	godnym	godnym
B.	godnych	godnych	godnych	godne
N.	godnymi	godnymi	godnymi	godnymi
Ms.	godnych	godnych	godnych	godnych
W.	godni	godni	godne	godne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza
D.	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszej
C.	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszej
B.	godniejszego	godniejszego	godniejszy	godniejsze	godniejszą
N.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszą
Ms.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszej
W.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze
D.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
C.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym
B.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejsze
N.	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi
Ms.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
W.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze

3.b wygląd

Definicja

taki, który świadczy o tym, że ktoś wzbudza poważanie, szacunek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dostojny

Połączenia

godny wizerunek

Cytaty

	[,,,] godny wygląd mężczyzny budził zaufanie. źródło: NKJP: Jan Miodek: Rzecz o języku, Dziennik Zachodni, 2008-11-14
	Czy my już nigdy nie zapracujemy na godny wizerunek Polaka, którego nasze dzieci i wnuki nie będą się wstydzić? źródło: NKJP: Czytelnicy: Forum czytelników, Gazeta Poznańska, 2001-12-12
	Jadwiga zyskała sobie szybko uznanie za swoje roztropne zaangażowanie w sprawy państwa. Mieszkańcy Krakowa pokochali ją za godny tryb życia, szlachetność charakteru i serce okazywane biedakom. źródło: NKJP: Jan Małecki: Jadwiga - święta królowa, Gazeta Krakowska, 2003-11-29
	Godna prezencja pracownika oddziałuje na opinię [...] klientów o nim, biurze, firmie, którą reprezentuje [...]. źródło: Internet: linguee.com/polish-english

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godny	godny	godny	godne	godna
D.	godnego	godnego	godnego	godnego	godnej
C.	godnemu	godnemu	godnemu	godnemu	godnej
B.	godnego	godnego	godny	godne	godną
N.	godnym	godnym	godnym	godnym	godną
Ms.	godnym	godnym	godnym	godnym	godnej
W.	godny	godny	godny	godne	godna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godni	godni	godne	godne
D.	godnych	godnych	godnych	godnych
C.	godnym	godnym	godnym	godnym
B.	godnych	godnych	godnych	godne
N.	godnymi	godnymi	godnymi	godnymi
Ms.	godnych	godnych	godnych	godnych
W.	godni	godni	godne	godne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza
D.	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszej
C.	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszej
B.	godniejszego	godniejszego	godniejszy	godniejsze	godniejszą
N.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszą
Ms.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszej
W.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze
D.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
C.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym
B.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejsze
N.	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi
Ms.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
W.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze

Składnia

	+	godny	+
szyk: neutralny

4. rozmiar

Definicja

żart.

spełniający oczekiwania ze względu na swą wielkość, jakość lub zawartość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

duży

Cytaty

Już na samym początku na etapie koncepcji filmu próbowano mnie przekupić – oczywiście bezskutecznie. Sumy przynajmniej były godne?

źródło: NKJP: Elżbieta Podolska: Prowokator, Gazeta Poznańska, 2003-01-17

Danie jako całość niestety mnie nie zachwyciło, porcja była godna i najadłem się konkretnie to fakt, ale doznania smakowe były takie sobie.

źródło: Internet: bezfarmazonu.pl

Ucieszył nas obfity łup, który czynił nas na pewien okres niezależnymi od pomocy reszty szczepu, ale jeszcze bardziej były mi na rękę dwie znalezione baryłki prochu i godny mieszek ołowiu.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1947

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godny	godny	godny	godne	godna
D.	godnego	godnego	godnego	godnego	godnej
C.	godnemu	godnemu	godnemu	godnemu	godnej
B.	godnego	godnego	godny	godne	godną
N.	godnym	godnym	godnym	godnym	godną
Ms.	godnym	godnym	godnym	godnym	godnej
W.	godny	godny	godny	godne	godna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godni	godni	godne	godne
D.	godnych	godnych	godnych	godnych
C.	godnym	godnym	godnym	godnym
B.	godnych	godnych	godnych	godne
N.	godnymi	godnymi	godnymi	godnymi
Ms.	godnych	godnych	godnych	godnych
W.	godni	godni	godne	godne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza
D.	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszego	godniejszej
C.	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszemu	godniejszej
B.	godniejszego	godniejszego	godniejszy	godniejsze	godniejszą
N.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszą
Ms.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszej
W.	godniejszy	godniejszy	godniejszy	godniejsze	godniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze
D.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
C.	godniejszym	godniejszym	godniejszym	godniejszym
B.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejsze
N.	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi	godniejszymi
Ms.	godniejszych	godniejszych	godniejszych	godniejszych
W.	godniejsi	godniejsi	godniejsze	godniejsze

Składnia

	+	godny	+
szyk: neutralny

Frazeologizmy

godny lepszej sprawy
godny pozazdroszczenia
godny ubolewania
pożałowania godny
godny opłakania
godny politowania
z uporem godnym lepszej sprawy
z zapałem godnym lepszej sprawy

Data ostatniej modyfikacji: 05.11.2024