Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany lub niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ranię się |
ranimy się |
|||
2 os. |
ranisz się |
ranicie się |
|||
3 os. |
rani się |
ranią się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
raniłem się +(e)m się ranił |
raniłam się +(e)m się raniła |
raniłom się +(e)m się raniło |
raniliśmy się +(e)śmy się ranili |
raniłyśmy się +(e)śmy się raniły |
2 os. |
raniłeś się +(e)ś się ranił |
raniłaś się +(e)ś się raniła |
raniłoś się +(e)ś się raniło |
raniliście się +(e)ście się ranili |
raniłyście się +(e)ście się raniły |
3 os. |
ranił się |
raniła się |
raniło się |
ranili się |
raniły się |
bezosobnik: raniono się
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę się ranił będę się ranić |
będę się raniła będę się ranić |
będę się raniło będę się ranić |
będziemy się ranili będziemy się ranić |
będziemy się raniły będziemy się ranić |
2 os. |
będziesz się ranił będziesz się ranić |
będziesz się raniła będziesz się ranić |
będziesz się raniło będziesz się ranić |
będziecie się ranili będziecie się ranić |
będziecie się raniły będziecie się ranić |
3 os. |
będzie się ranił będzie się ranić |
będzie się raniła będzie się ranić |
będzie się raniło będzie się ranić |
będą się ranili będą się ranić |
będą się raniły będą się ranić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rańmy się |
|
2 os. |
rań się |
rańcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
raniłbym się bym się ranił |
raniłabym się bym się raniła |
raniłobym się bym się raniło |
ranilibyśmy się byśmy się ranili |
raniłybyśmy się byśmy się raniły |
2 os. |
raniłbyś się byś się ranił |
raniłabyś się byś się raniła |
raniłobyś się byś się raniło |
ranilibyście się byście się ranili |
raniłybyście się byście się raniły |
3 os. |
raniłby się by się ranił |
raniłaby się by się raniła |
raniłoby się by się raniło |
raniliby się by się ranili |
raniłyby się by się raniły |
bezosobnik: raniono by się
bezokolicznik: ranić się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
raniąc się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
raniwszy się
gerundium: ranienie się
rodzaj gramatyczny: dk, ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ranienie się |
ranienia się |
D. | ranienia się |
ranień się |
C. | ranieniu się |
ranieniom się |
B. | ranienie się |
ranienia się |
N. | ranieniem się |
ranieniami się |
Ms. | ranieniu się |
ranieniach się |
W. | ranienie się |
ranienia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: raniący się
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | raniący się |
raniący się |
raniący się |
raniące się |
raniąca się |
D. | raniącego się |
raniącego się |
raniącego się |
raniącego się |
raniącej się |
C. | raniącemu się |
raniącemu się |
raniącemu się |
raniącemu się |
raniącej się |
B. | raniącego się |
raniącego się |
raniący się |
raniące się |
raniącą się |
N. | raniącym się |
raniącym się |
raniącym się |
raniącym się |
raniącą się |
Ms. | raniącym się |
raniącym się |
raniącym się |
raniącym się |
raniącej się |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | raniący się |
raniący się |
raniące się |
raniące się |
D. | raniących się |
raniących się |
raniących się |
raniących się |
C. | raniącym się |
raniącym się |
raniącym się |
raniącym się |
B. | raniących się |
raniących się |
raniących się |
raniące się |
N. | raniącymi się |
raniącymi się |
raniącymi się |
raniącymi się |
Ms. | raniących się |
raniących się |
raniących się |
raniących się |
Pochodzenie
Zob. ranić , rana
1. zadać sobie ranę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Połączenia
- ranić się nożem
Cytaty
14 marca 1884 roku ranił się śmiertelnie strzałem w głowę. źródło: NKJP: (KROP): Czy wiesz, że..., Gazeta Krakowska, 2006-09-30 |
|
[...] morderca próbował potem popełnić samobójstwo, raniąc się nożem w brzuch. źródło: NKJP: Czy zabił żonę i synka?, Polska Głos Wielkopolski, 2007-03-28 |
|
- Czy stanowisko jest warte tego, żeby ranić się w serce? – odpowiedział [...] zapytany, jak ocenia pogłoski, że dla celów wyborczych dokonał samookaleczenia. źródło: NKJP: Renata Cius: Kandydat pod obserwacją, Trybuna Śląska, 2003-01-28 |
|
Nie potrafiąc ukoić nieustannie towarzyszącego jej psychicznego bólu, rani się fizycznie, by poczuć ulgę. źródło: NKJP: Lin Sampson, Ute Junker, Patrycja Szymanek: żyletki kobietki, Cosmopolitan nr 07, 2000 |
Składnia
+ | ranić się | + |
(CZYM) +
(GDZIE)
|
2. zadać wzajemnie rany
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Cytaty
Walczyli wiele godzin, ranili się nawzajem, on jej nadciął rękę, a ona wbiła mu mały nóż i złamała, zostawiając ostrze w jego kolanie. źródło: Internet: r.adres.pl |
|
Wszyscy chcieli zaatakować i ranili się nawzajem. Po chwili rozpętała się między nimi regularna walka na miecze, młoty i czary. źródło: Internet: crusaders.heroes.net.pl |
|
Mężczyźni w trakcie bójki ranili się nożami, zostali odwiezieni do szpitala. źródło: Internet: archiwum.wyborcza.pl |
|
Kurom przycina się dzioby, aby nie mogły ranić się nawzajem (ataki takie są rezultatem stresów, czasami dochodzi nawet do kanibalizmu). źródło: NKJP: Piotr Piątek: Kilka słów o mleku i jajkach, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1991-04-01 |
Składnia
Rzpl | + | ranić się | + |
(CZYM)
|
3. skaleczyć się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rozcinać się, ucinać się |
Połączenia
- ranić się w głowę
- ranić się dotkliwie
Cytaty
W Polsce rocznie 200 osób (najczęściej sprzątaczki, policjanci, pielęgniarki, ale nieraz dzieci w piaskownicy) przypadkowo rani się ostrymi narzędziami nieznanego pochodzenia. źródło: NKJP: Paweł Walewski: Mniej lękajcie się, Polityka, 2003-11-29 |
|
Zrobił parę kroków i - upadł, łamiąc rękę i raniąc się w głowę. źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008 |
|
Okazuje się, że przedmioty, którymi bawią się nasze dzieci, nie zawsze są bezpieczne. – Zdarza się, że 2-3-letnie maluchy połykają małe części lub ranią się ostrymi zakończeniami [...]. źródło: NKJP: Wojciech Rynkiewicz: Zakazane zabawki, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-12-22 |
|
Według raportu Najwyższej Izby Kontroli w dziurawych podłogach zwierzęta łamały sobie kończyny, raniły się o wystające ostre przedmioty, dusiły się na skutek przeładowania. źródło: NKJP: Renata Cius: Usłyszał rżenie koni, Trybuna Śląska, 2002-09-20 |
Składnia
+ | ranić się | + |
CZYM
|
|
+ | ranić się | + |
w CO
|
|
+ | ranić się | + |
o CO
|
4. uczuciowo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- ranić się nawzajem, wzajemnie
Cytaty
[...] dwójka moich bohaterów sprawia sobie ból z powodu własnej dumy. Nie przyznają się do swoich słabości. W rezultacie ranią się. źródło: NKJP: Marcin Wilk: Wszystko ma głęboki sens, Dziennik Polski, 2005-09-16 |
|
Ludzie zdecydowanie za szybko składają deklaracje przyjaźni, potem się z nich wycofują, raniąc się nawzajem i zostawiając poczucie straty i żalu. źródło: NKJP: Agnieszka Kozak, Aneta Pietrzak: W poszukiwaniu siebie bajki terapeutyczne dla dorosłych, 2009 |
|
[...] zdołali opowiedzieć sobie całe życie, nie raniąc się wspomnieniami, nie wytykając niczego i nie zmuszając się do przebaczeń [...]. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
|
Przez cały związek, oczywiście, były kłótnie, czasem nawet ostre, raniliśmy się, ale nigdy nie gniewaliśmy się dłużej niż godzinę. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
Rzpl | + | ranić się | + |
(CZYM)
|