UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okryć

Chronologizacja

1541, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	okryję	okryjemy
2 os.	okryjesz	okryjecie
3 os.	okryje	okryją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okryłem +(e)m okrył	okryłam +(e)m okryła	okryłom +(e)m okryło	okryliśmy +(e)śmy okryli	okryłyśmy +(e)śmy okryły
2 os.	okryłeś +(e)ś okrył	okryłaś +(e)ś okryła	okryłoś +(e)ś okryło	okryliście +(e)ście okryli	okryłyście +(e)ście okryły
3 os.	okrył	okryła	okryło	okryli	okryły

bezosobnik: okryto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		okryjmy
2 os.	okryj	okryjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okryłbym bym okrył	okryłabym bym okryła	okryłobym bym okryło	okrylibyśmy byśmy okryli	okryłybyśmy byśmy okryły
2 os.	okryłbyś byś okrył	okryłabyś byś okryła	okryłobyś byś okryło	okrylibyście byście okryli	okryłybyście byście okryły
3 os.	okryłby by okrył	okryłaby by okryła	okryłoby by okryło	okryliby by okryli	okryłyby by okryły

bezosobnik: okryto by

bezokolicznik: okryć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okrywszy

gerundium: okrycie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	okrycie	okrycia
D.	okrycia	okryć
C.	okryciu	okryciom
B.	okrycie	okrycia
N.	okryciem	okryciami
Ms.	okryciu	okryciach
W.	okrycie	okrycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okryty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	okryty	okryty	okryty	okryte	okryta
D.	okrytego	okrytego	okrytego	okrytego	okrytej
C.	okrytemu	okrytemu	okrytemu	okrytemu	okrytej
B.	okrytego	okrytego	okryty	okryte	okrytą
N.	okrytym	okrytym	okrytym	okrytym	okrytą
Ms.	okrytym	okrytym	okrytym	okrytym	okrytej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	okryci	okryci	okryte	okryte
D.	okrytych	okrytych	okrytych	okrytych
C.	okrytym	okrytym	okrytym	okrytym
B.	okrytych	okrytych	okrytych	okryte
N.	okrytymi	okrytymi	okrytymi	okrytymi
Ms.	okrytych	okrytych	okrytych	okrytych

odpowiednik aspektowy: okrywać

Pochodzenie

Zob. kryć

1. kocem

Definicja

położyć coś na kimś lub na czymś po to, żeby osłonić tę osobę lub rzecz

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przykryć

Połączenia

okryć dziecko, ofiarę, rannego, zwłoki; ciało, głowę, nogi, plecy, ramiona, twarz;
okryć folią, kocem, pledem, płaszczem, ręcznikiem; gałązkami, jedliną, słomą; warstwą (kory, igliwia, ściółki)
okryć na zimę
ciepło, starannie okryć
można, należy, trzeba, warto okryć
okryć i osłonić

Cytaty

	Potrącił dużego psa. Zatrzymał się i okrył rannego kocem. źródło: NKJP: (pw): Cierpiał czekając na pomoc, Gazeta Krakowska, 2003-12-03
	Aby inhalacja była skuteczniejsza, dobrze jest okryć głowę ręcznikiem. źródło: NKJP: (kak): Pachnące inhalacje, Gazeta Krakowska, 2005-08-18
	Mrozy były wtedy straszne i mój partner zajechał w dniu balu pod dom saniami. Na białą bluzkę i granatową spódniczkę zarzuciłam kusy paltocik, nogi okryłam pledem. źródło: NKJP: Hanna Gryczmańska: Bale trzech kobiet, Trybuna Śląska, 2000-12-29
	Strażnicy opatrzyli głowę poszkodowanego, okryli go i czuwali do przyjazdu karetki. źródło: NKJP: (jś): Notujemy, Dziennik Polski, 2008-05-19

Składnia

okryć

KOGO/CO + (CZYM)

2. o płaszczu

Definicja

stać się osłoną kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przykryć
	hiperonimy:	osłonić

Cytaty

Płaszcz czarny okrył ją jak skrzydła i cała jej postawa wyrażała hołd i uwielbienie.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania Matka Joanna, 2006

Sukienka ledwo okryła jej pośladki

źródło: Internet: plotek.pl

Na stopach miała uczniowskie skarpetki, które zaledwie okryły jej kostki.

źródło: NKJP: Stanisław Grochowiak: Wiersze, 1976

Składnia

okryć

3. o śniegu

Definicja

pojawić się gdzieś w dużej ilości albo jako warstwa na jakiejś powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pokryć, przykryć

Cytaty

	Kiedy mróz skuł lodem Wisłę i miejskie rynsztoki, gdy okrył śnieżną bielą Kraków, zaraza ustała. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006
	Przez całą ubiegłą noc padał gęsty śnieg i okrył nad ranem ziemię grubą warstwą. źródło: NKJP: (PS): Przed 100 laty, Dziennik Polski, 2008-04-01
	Dziesięć minut przed końcem boisko okryła mgła i sędzia [...] zastanawiał się nawet, czy mecz nie powinien zostać przerwany. źródło: NKJP: r. mus.: Jeden warunek do spełnienia, Trybuna Śląska, 2003-05-31
	[...] kiedy ciemności okryły tor [...] w piątek przed wyścigiem, cały paddock został zabezpieczony przed nadciągającą burzą. źródło: NKJP: Prognoza pogody, Dziennik Polski, 2005-10-10
	Grobowiec natychmiast okryły naręcza białych i czerwonych kwiatów. źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

Składnia

okryć

CO + (CZYM)

4. chwałą

Definicja

spowodować, że osoby (osób), o której (których) mowa, zaczyna dotyczyć stan lub uczucie, wskazane następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

okryć kraj;
okryć chwałą, sławą; hańbą, niesławą; smutkiem, żałobą

Cytaty

	[...] 12 września pokonał w wielkiej bitwie wojska tureckie pod wodzą Kara Mustafy. Potęga imperium osmańskiego została zachwiana, zaś władca Polski okrył chwałą swoje nazwisko. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Zamach ten, dokonany bez formalnej deklaracji wojennej, okrył niesławą Józefa II i zmusił go do bezzwłocznego wypowiedzenia wojny sułtanowi. źródło: NKJP: Zbigniew Anusik: Dyplomacja szwedzka wobec kryzysu monarchii we Francji w latach 1787-1792, 2000
	[...] gdy na początku XV stulecia kościół spalił się, Mikołaj Pieniążek w krótkim czasie odbudował go. Nie minęło jednak więcej niż 100 lat, a sukcesor hojnego dobrodzieja okrył świątynię niesławą: [...] zamienił ją w 1551 r. na zbór ariański. źródło: NKJP: (DELL): Dziedzictwo zobowiązuje, Dziennik Polski, 2006-08-26
	Zaprawdę żadna kara nie będzie za wysoka dla tych, którzy hańbą okryli żołnierskie imię i żołnierską chwałę Polaków. źródło: NKJP: Włodzimierz Jurasz: Kolabo song, Gazeta Krakowska, 2005-09-17
	Przyszli, by pogadać o sobotniej tragedii w Chorzowie. Tragedii, która okryła żałobą całe środowisko gołębiarskie w Polsce i za granicami. źródło: NKJP: (MAS): Smutek na giełdzie, Gazeta Krakowska, 2006-02-01

Składnia

okryć

KOGO/CO + CZYM

Frazeologizmy

nakrycie głowy
okrycie głowy

Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2018