UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uświadamiać

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. świadomy

1. sobie coś

Definicja

orientować się, jaka jest sytuacja lub jakie mogą być czegoś konsekwencje, albo powodować, że ktoś się orientuje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ktoś zdaje sobie sprawę, uprzytamniać, uzmysławiać

Połączenia

uświadamiać czytelnikom, ludziom, sobie, widzom
uświadamiać bezsens czegoś, braki, nieprzydatność, potrzebę, sens czegoś, zagrożenie
uświadamiać sobie z niepokojem, z przerażeniem, z ulgą, ze zdziwieniem
uświadamiać sobie nagle

Cytaty

	Irena umarła i wszystko, co z nią się wiązało, zginęło bezpowrotnie. Anna uświadamiała sobie nieodwracalność, nieubłaganą nieodwracalność tej przedwczesnej, okrutnej śmierci. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966
	Twój widok uświadamia mu chyba stratę, jaką poniósł. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008
	Garard ledwo sobie uświadamiał, że od lat pobudką jego działań była rywalizacja z Jastrzębiem i krążącymi o nim legendami. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	Nie bez powodu organizatorzy wykorzystali symbolikę trójkąta, uświadamiając nam, użytkownikom, że wystarczy jeden niesprawny element układu kierowniczego, a zagrożone jest nasze bezpieczeństwo. źródło: NKJP: PRO: Wiosenne porządki, Gazeta Poznańska, 2004-04-21
	Kiernacki, w porę uświadamiając sobie, na co się zanosi, zdołał [...] zapobiec wystrzałowi. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uświadamiam	uświadamiamy
2 os.	uświadamiasz	uświadamiacie
3 os.	uświadamia	uświadamiają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uświadamiałem +(e)m uświadamiał	uświadamiałam +(e)m uświadamiała	uświadamiałom +(e)m uświadamiało	uświadamialiśmy +(e)śmy uświadamiali	uświadamiałyśmy +(e)śmy uświadamiały
2 os.	uświadamiałeś +(e)ś uświadamiał	uświadamiałaś +(e)ś uświadamiała	uświadamiałoś +(e)ś uświadamiało	uświadamialiście +(e)ście uświadamiali	uświadamiałyście +(e)ście uświadamiały
3 os.	uświadamiał	uświadamiała	uświadamiało	uświadamiali	uświadamiały

bezosobnik: uświadamiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę uświadamiał będę uświadamiać	będę uświadamiała będę uświadamiać	będę uświadamiało będę uświadamiać	będziemy uświadamiali będziemy uświadamiać	będziemy uświadamiały będziemy uświadamiać
2 os.	będziesz uświadamiał będziesz uświadamiać	będziesz uświadamiała będziesz uświadamiać	będziesz uświadamiało będziesz uświadamiać	będziecie uświadamiali będziecie uświadamiać	będziecie uświadamiały będziecie uświadamiać
3 os.	będzie uświadamiał będzie uświadamiać	będzie uświadamiała będzie uświadamiać	będzie uświadamiało będzie uświadamiać	będą uświadamiali będą uświadamiać	będą uświadamiały będą uświadamiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uświadamiajmy
2 os.	uświadamiaj	uświadamiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uświadamiałbym bym uświadamiał	uświadamiałabym bym uświadamiała	uświadamiałobym bym uświadamiało	uświadamialibyśmy byśmy uświadamiali	uświadamiałybyśmy byśmy uświadamiały
2 os.	uświadamiałbyś byś uświadamiał	uświadamiałabyś byś uświadamiała	uświadamiałobyś byś uświadamiało	uświadamialibyście byście uświadamiali	uświadamiałybyście byście uświadamiały
3 os.	uświadamiałby by uświadamiał	uświadamiałaby by uświadamiała	uświadamiałoby by uświadamiało	uświadamialiby by uświadamiali	uświadamiałyby by uświadamiały

bezosobnik: uświadamiano by

bezokolicznik: uświadamiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: uświadamiając

gerundium: uświadamianie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uświadamianie	uświadamiania
D.	uświadamiania	uświadamiań
C.	uświadamianiu	uświadamianiom
B.	uświadamianie	uświadamiania
N.	uświadamianiem	uświadamianiami
Ms.	uświadamianiu	uświadamianiach
W.	uświadamianie	uświadamiania

imiesłów przymiotnikowy czynny: uświadamiający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uświadamiający	uświadamiający	uświadamiający	uświadamiające	uświadamiająca
D.	uświadamiającego	uświadamiającego	uświadamiającego	uświadamiającego	uświadamiającej
C.	uświadamiającemu	uświadamiającemu	uświadamiającemu	uświadamiającemu	uświadamiającej
B.	uświadamiającego	uświadamiającego	uświadamiający	uświadamiające	uświadamiającą
N.	uświadamiającym	uświadamiającym	uświadamiającym	uświadamiającym	uświadamiającą
Ms.	uświadamiającym	uświadamiającym	uświadamiającym	uświadamiającym	uświadamiającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uświadamiający	uświadamiający	uświadamiające	uświadamiające
D.	uświadamiających	uświadamiających	uświadamiających	uświadamiających
C.	uświadamiającym	uświadamiającym	uświadamiającym	uświadamiającym
B.	uświadamiających	uświadamiających	uświadamiających	uświadamiające
N.	uświadamiającymi	uświadamiającymi	uświadamiającymi	uświadamiającymi
Ms.	uświadamiających	uświadamiających	uświadamiających	uświadamiających

imiesłów przymiotnikowy bierny: uświadamiany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uświadamiany	uświadamiany	uświadamiany	uświadamiane	uświadamiana
D.	uświadamianego	uświadamianego	uświadamianego	uświadamianego	uświadamianej
C.	uświadamianemu	uświadamianemu	uświadamianemu	uświadamianemu	uświadamianej
B.	uświadamianego	uświadamianego	uświadamiany	uświadamiane	uświadamianą
N.	uświadamianym	uświadamianym	uświadamianym	uświadamianym	uświadamianą
Ms.	uświadamianym	uświadamianym	uświadamianym	uświadamianym	uświadamianej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uświadamiani	uświadamiani	uświadamiane	uświadamiane
D.	uświadamianych	uświadamianych	uświadamianych	uświadamianych
C.	uświadamianym	uświadamianym	uświadamianym	uświadamianym
B.	uświadamianych	uświadamianych	uświadamianych	uświadamiane
N.	uświadamianymi	uświadamianymi	uświadamianymi	uświadamianymi
Ms.	uświadamianych	uświadamianych	uświadamianych	uświadamianych

odpowiednik aspektowy: uświadomić

Składnia

Rz_osobowy	+	uświadamiać	+	KOMU + CO
Rz_osobowy	+	uświadamiać	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. seksualnie