Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
szwendam się |
szwendamy się |
|||
| 2 os. |
szwendasz się |
szwendacie się |
|||
| 3 os. |
szwenda się |
szwendają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szwendałem się +(e)m się szwendał |
szwendałam się +(e)m się szwendała |
szwendałom się +(e)m się szwendało |
szwendaliśmy się +(e)śmy się szwendali |
szwendałyśmy się +(e)śmy się szwendały |
| 2 os. |
szwendałeś się +(e)ś się szwendał |
szwendałaś się +(e)ś się szwendała |
szwendałoś się +(e)ś się szwendało |
szwendaliście się +(e)ście się szwendali |
szwendałyście się +(e)ście się szwendały |
| 3 os. |
szwendał się |
szwendała się |
szwendało się |
szwendali się |
szwendały się |
bezosobnik: szwendano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się szwendał będę się szwendać |
będę się szwendała będę się szwendać |
będę się szwendało będę się szwendać |
będziemy się szwendali będziemy się szwendać |
będziemy się szwendały będziemy się szwendać |
| 2 os. |
będziesz się szwendał będziesz się szwendać |
będziesz się szwendała będziesz się szwendać |
będziesz się szwendało będziesz się szwendać |
będziecie się szwendali będziecie się szwendać |
będziecie się szwendały będziecie się szwendać |
| 3 os. |
będzie się szwendał będzie się szwendać |
będzie się szwendała będzie się szwendać |
będzie się szwendało będzie się szwendać |
będą się szwendali będą się szwendać |
będą się szwendały będą się szwendać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
szwendajmy się |
|
| 2 os. |
szwendaj się |
szwendajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szwendałbym się bym się szwendał |
szwendałabym się bym się szwendała |
szwendałobym się bym się szwendało |
szwendalibyśmy się byśmy się szwendali |
szwendałybyśmy się byśmy się szwendały |
| 2 os. |
szwendałbyś się byś się szwendał |
szwendałabyś się byś się szwendała |
szwendałobyś się byś się szwendało |
szwendalibyście się byście się szwendali |
szwendałybyście się byście się szwendały |
| 3 os. |
szwendałby się by się szwendał |
szwendałaby się by się szwendała |
szwendałoby się by się szwendało |
szwendaliby się by się szwendali |
szwendałyby się by się szwendały |
bezosobnik: szwendano by się
bezokolicznik: szwendać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
szwendając się
gerundium: szwendanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | szwendanie się |
szwendania się |
| D. | szwendania się |
szwendań się |
| C. | szwendaniu się |
szwendaniom się |
| B. | szwendanie się |
szwendania się |
| N. | szwendaniem się |
szwendaniami się |
| Ms. | szwendaniu się |
szwendaniach się |
| W. | szwendanie się |
szwendania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: szwendający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | szwendający się |
szwendający się |
szwendający się |
szwendające się |
szwendająca się |
| D. | szwendającego się |
szwendającego się |
szwendającego się |
szwendającego się |
szwendającej się |
| C. | szwendającemu się |
szwendającemu się |
szwendającemu się |
szwendającemu się |
szwendającej się |
| B. | szwendającego się |
szwendającego się |
szwendający się |
szwendające się |
szwendającą się |
| N. | szwendającym się |
szwendającym się |
szwendającym się |
szwendającym się |
szwendającą się |
| Ms. | szwendającym się |
szwendającym się |
szwendającym się |
szwendającym się |
szwendającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | szwendający się |
szwendający się |
szwendające się |
szwendające się |
| D. | szwendających się |
szwendających się |
szwendających się |
szwendających się |
| C. | szwendającym się |
szwendającym się |
szwendającym się |
szwendającym się |
| B. | szwendających się |
szwendających się |
szwendających się |
szwendające się |
| N. | szwendającymi się |
szwendającymi się |
szwendającymi się |
szwendającymi się |
| Ms. | szwendających się |
szwendających się |
szwendających się |
szwendających się |
Pochodzenie
Z czes. (dialekty morawskie) švondat se / žvondat se 'włóczyć się bez celu', švondrat 'wlec'. Może ekspresywne przekształcenie niem. wandern 'wędrować, włóczyć się' (Bor)
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | łazikować, pałętać się, rajzować, wałęsać się, włóczyć się |
Połączenia
- młodzież; pies szwenda się
- szwendać się po domu, po mieście, po okolicy, po ulicach; po świecie; po nocy
- szwendać się nocą, wieczorem
Cytaty
|
Wstawałam od biurka, szwendałam się po domu i ogrodzie, znajdowałam sobie różne zajęcia [...]. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010 |
|
|
Następnego dnia Wysoki Towarzysz poklepał mnie, że żyję, nic mi nie jest, poradził chodzić wcześniej spać, zamiast szwendać się po nocy i gadać głupoty. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Nie mogę narzekać, 2003 |
|
|
Szwendali się ulicami miasta, zaczepiali inaczej wyglądających ludzi. źródło: NKJP: Dziennik Słupski, 1999-03-12 |
|
|
Do Krakowa przyjechałem pociągiem nocnym i mając dużo wolnego czasu, szwendałem się tu i ówdzie, aż znalazłem się pod domem, gdzie mieściła się dawniej apteka Baśki. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000 |
|
|
Czasem wolę nadłożyć drogi, gdy zobaczę kilka psów szwendających się bez kagańców. źródło: NKJP: Dziennik Łódzki, 2005-02-16 |
Składnia
|
+ | szwendać się | + |
(GDZIE)
|