Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | mrzonka |
mrzonki |
|
| D. | mrzonki |
mrzonek |
|
| C. | mrzonce |
mrzonkom |
|
| B. | mrzonkę |
mrzonki |
|
| N. | mrzonką |
mrzonkami |
|
| Ms. | mrzonce |
mrzonkach |
|
| W. | mrzonko |
mrzonki |
Inne uwagi
Zwykle lm
Pochodzenie
Wyraz wyłącznie polski; prawdopodobnie derywat z przyrostkiem -ka od imiesłowu biernego czasu przeszłego *mrzony < *mьrenъ od czasownika *mьriti (por. ukr. mrýty 'marzyć, roić, śnić; zaciemniać'); późne poświadczenie i książkowy charakter wyrazu przemawiają za jego sztucznym utworzeniem na podstawie ukr. mríjnyj 'ledwo widoczny, majaczący; złudny, urojony' od ukr. mríty 'być ledwo widocznym, majaczyć (w dali); świecić' (Bor); zob. marzyć , mara , marny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | marzenie ściętej głowy |
Połączenia
- romantyczna mrzonka; czcze, czyste, idealistyczne, nierealne, utopijne; lewicowe mrzonki
- mrzonki o demokracji, o sprawiedliwości, o wolności
- porzucić mrzonki
- okazywać się mrzonką; żyć mrzonkami
- uważać coś za mrzonki
- gonić za mrzonkami
Cytaty
|
Rozmawiali o tym w styczniu roku 1954. Katowice nosiły nazwę Stalinogród, Stefan Wyszyński i Władysław Gomułka siedzieli w więzieniach, a nadzieja na najniewinniejszy choćby bunt wydawała się mrzonką . źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006 |
|
|
[...] na Kremlu uznano, że z byłym pułkownikiem rosyjskiej armii, wychowanym w duchu posłuszeństwa, podziwu i lęku przed Rosją, łatwiej będzie rozmawiać, a kto wie, może nawet wyperswadować mu mrzonki o wolności. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004 |
|
|
I zobaczyłem, że wiele samorządów świetnie sobie radzi, rozwija się, a Wołomin żyje mrzonkami o wielkich inwestycjach. źródło: NKJP: Agata Bochenek: Czekam na takie chwile, Wieści Podwarszawskie, 2006-04-16 |
|
|
Nie uwolnił cię od tego skażonego brzemienia. Tylko gonił za mrzonkami, mitami i pogrzebanym dawno życiem. Czy wygrał? Sama sobie odpowiedz, Siostro. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996 |
|
|
Wbrew szaleńczej eskapadzie Faith „Tylko ty” to film „ostrożny”. Zaleca, by zgadzać się ostatecznie na to, co jest nam dane, porzucić romantyczne mrzonki. Broni rodziny, świętości konserwatystów. źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Już w kinach, Gazeta Wyborcza, 1995-02-21 |