Chronologizacja
Pochodzenie
ang. gentleman
1. angielski
Definicja
Warianty
- rzadziej gentleman
Wymowa
[dżentelmen] lub pot. [dżentelmen]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Połączenia
- dystyngowany, elegancki; prawdziwy, wielki; angielski dżentelmen
- dżentelmen na boisku; dżentelmen w garniturze, w meloniku
- dżentelmen i dama
- słowo dżentelmena; klub dżentelmenów
- gra, klub dla dżentelmenów
- godny dżentelmena
- okazać się dżentelmenem
- uchodzić za dżentelmena
Cytaty
Chłopcy okazali się wielkimi dżentelmenami i przyrzekli Zenobii swoją opiekę nad Kasią. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987 |
|
Von Finckl był prawdziwym dżentelmenem i oczarował mnie kulturą, a nade wszystko miłością do sztuki. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
Jestem przekonany, że taki dżentelmen jak ty zawsze dotrzymuje słowa. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1995 |
|
Oświadczy się, jak przystało na dżentelmena, przyklęknąwszy na jedno kolano. Z prawą ręką na sercu. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dżentelmen |
dżentelmeni |
ndepr |
dżentelmeny |
depr | ||
D. | dżentelmena |
dżentelmenów |
|
C. | dżentelmenowi |
dżentelmenom |
|
B. | dżentelmena |
dżentelmenów |
|
N. | dżentelmenem |
dżentelmenami |
|
Ms. | dżentelmenie |
dżentelmenach |
|
W. | dżentelmenie |
dżentelmeni |
ndepr |
dżentelmeny |
depr |
2. jakiś
Definicja
Warianty
- rzadziej gentleman
Wymowa
[dżentelmen] lub pot. [dżentelmen]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | mężczyzna |
Cytaty
O swojej współpracy z Sitarzem nie wypowiada się zbyt pochlebnie. - Ten dżentelmen złamał wiele obietnic i zniszczył zaufanie, jakim go darzyłem. Sitarz wyjaśnia, że to Western był nielojalny, bo bez jego zgody zaczął kooperować z innymi polskimi firmami. źródło: NKJP: Paweł Wrabec, Bujanie w obłokach, Polityka, 2003-11-01 |
|
Przeciętny kram w Buczkowicach polega na sprzedaży bezpośrednio z auta dostawczego. Na przykład sprzedaż cebulek, z których wyrasta później czerwona cebula (mniam, mniam), obsługiwało dwóch dżentelmenów. Jeden, trzeźwy, opalał się w naczepie, pilnował towaru oraz pełnił funkcję kierowcy. Drugi, kompletnie pijany (dużo pustych puszek po piwie walało się po ziemi), podawał i ważył cebulki na tradycyjnej wadze z ołowianymi ciężarkami. źródło: NKJP: Agata Passent: Kura z jajami, 2005 |
|
Tak więc nie odtajanymi samochodami ruszają dżentelmeni w czapkach i jesionkach, damy w kożuchach i kozakach, a ja zastanawiam się, czy wiedzą, co czynią. Ciężkie płaszcze krępują ruchy (ręka w rękawie skraca się zdecydowanie), czapka nie pozwala usłyszeć złej pracy silnika, zimno przenosi się z oblodzonych rękawic na ręce, które nie czują dobrze kierownicy. Stąd już tylko krok do wypadku. źródło: NKJP: Szkoła jazdy, Gazeta Wyborcza, 1993-03-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dżentelmen |
dżentelmeni |
ndepr |
dżentelmeny |
depr | ||
D. | dżentelmena |
dżentelmenów |
|
C. | dżentelmenowi |
dżentelmenom |
|
B. | dżentelmena |
dżentelmenów |
|
N. | dżentelmenem |
dżentelmenami |
|
Ms. | dżentelmenie |
dżentelmenach |
|
W. | dżentelmenie |
dżentelmeni |
ndepr |
dżentelmeny |
depr |