UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wionąć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.
Od XV w. wianąć .

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wionę	wioniemy
2 os.	wioniesz	wioniecie
3 os.	wionie	wioną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wionąłem +(e)m wionął	wionęłam +(e)m wionęła	wionęłom +(e)m wionęło	wionęliśmy +(e)śmy wionęli	wionęłyśmy +(e)śmy wionęły
2 os.	wionąłeś +(e)ś wionął	wionęłaś +(e)ś wionęła	wionęłoś +(e)ś wionęło	wionęliście +(e)ście wionęli	wionęłyście +(e)ście wionęły
3 os.	wionął	wionęła	wionęło	wionęli	wionęły

bezosobnik: wionięto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wionął będę wionąć	będę wionęła będę wionąć	będę wionęło będę wionąć	będziemy wionęli będziemy wionąć	będziemy wionęły będziemy wionąć
2 os.	będziesz wionął będziesz wionąć	będziesz wionęła będziesz wionąć	będziesz wionęło będziesz wionąć	będziecie wionęli będziecie wionąć	będziecie wionęły będziecie wionąć
3 os.	będzie wionął będzie wionąć	będzie wionęła będzie wionąć	będzie wionęło będzie wionąć	będą wionęli będą wionąć	będą wionęły będą wionąć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiońmy
2 os.	wioń	wiońcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wionąłbym bym wionął	wionęłabym bym wionęła	wionęłobym bym wionęło	wionęlibyśmy byśmy wionęli	wionęłybyśmy byśmy wionęły
2 os.	wionąłbyś byś wionął	wionęłabyś byś wionęła	wionęłobyś byś wionęło	wionęlibyście byście wionęli	wionęłybyście byście wionęły
3 os.	wionąłby by wionął	wionęłaby by wionęła	wionęłoby by wionęło	wionęliby by wionęli	wionęłyby by wionęły

bezosobnik: wionięto by

bezokolicznik: wionąć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

wionąc

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

wionąwszy

gerundium: wionięcie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wionięcie	wionięcia
D.	wionięcia	wionięć
C.	wionięciu	wionięciom
B.	wionięcie	wionięcia
N.	wionięciem	wionięciami
Ms.	wionięciu	wionięciach
W.	wionięcie	wionięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wionący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wionący	wionący	wionący	wionące	wionąca
D.	wionącego	wionącego	wionącego	wionącego	wionącej
C.	wionącemu	wionącemu	wionącemu	wionącemu	wionącej
B.	wionącego	wionącego	wionący	wionące	wionącą
N.	wionącym	wionącym	wionącym	wionącym	wionącą
Ms.	wionącym	wionącym	wionącym	wionącym	wionącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wionący	wionący	wionące	wionące
D.	wionących	wionących	wionących	wionących
C.	wionącym	wionącym	wionącym	wionącym
B.	wionących	wionących	wionących	wionące
N.	wionącymi	wionącymi	wionącymi	wionącymi
Ms.	wionących	wionących	wionących	wionących

Pochodzenie

psł. *věnǫti

1. o wietrze

Definicja

książk.

wywoływać ruch powietrza, zwykle silny i szybki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

powiać, wiać

Połączenia

powiew, wiatr, wietrzyk wionął

Cytaty

Wionął gorący, mocny wiatr i jednocześnie rozlała się wielka pomarańczowa jasność, tak jakby ktoś z łona nory uwolnił naraz wszystkie czerwone zorze.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

[...] wionął słaby powiew, niosąc nieprzyjemny zapach zgnilizny.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996

2. o zapachu

Definicja

książk.

dawać się odczuć w jakimś miejscu wskutek ruchu powietrza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii zapachy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

powiać, wiać

Połączenia

zapach wionął
wionąć chłodem

Cytaty

Dłuższy czas wałęsał się bezmyślnie po parku i, rozchełstawszy poły szlafroka, chłonął ozdrowieńczy, mokry chłód wionący od kwiatów, krzewów i drzew, przyjmował na odkrytą pierś wilgoć z marmurowych fontann.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Przez okienko wionął gorzelniany odór.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Wionęło chłodem z sieni i w nagłym podmuchu pochylił się płomień karbidowej lampy.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Składnia

wionąć

(CZYM)

3. o emocjach

Definicja

książk.

swoimi cechami wywoływać u odbiorcy uczucie lub wrażenie nazwane następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

powiać, tchnąć

Połączenia

wionąć grozą, nudą, smutkiem

Cytaty

Niestety, pikanteria pozostała na papierze, ze sceny wionęło nudą.

źródło: NKJP: Roman Pawłowski: II Gdańskie Dni Szekspirowskie (29 lipca-13 sierpnia), Gazeta Wyborcza, 1994-08-16

Świat początku pięćdziesiątego czwartego roku oglądany oczami Tyrmanda nie jest już światem, gdzie wionie grozą.

źródło: NKJP: Włodzimierz Odojewski: „Dziennik nie dziennik...” , Kultura, 1981

Może sprawił to zapadający zmrok, że jakaś groza wionęła od symfonii syren, zmąconej ostrym dzwonieniem telefonu.

źródło: Irena Przewłocka: Dziecko diabła, 1971 (books.google.pl)

Składnia

wionąć

(CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 19.11.2020