UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wieść II

czasownik

Chronologizacja

XIV w., Bor

Pochodzenie

psł. *vesti, *vedǫ 'wieść, prowadzić'

1. przed oblicze króla

Definicja

książk.

idąc przed kimś lub z kimś, pokazywać mu drogę lub zmuszać go do pójścia w określonym kierunku

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

[...] w osłupieniu spoglądali na krzepkich, uśmiechniętych i rozpalonych szampanem staruszków, którzy nieoczekiwanie, żelaznym chwytem łapali ich za łokieć, wiedli ku zastawionym stołom i rozglądając się, z tryumfem wykrzykiwali:
- Ależ skąd ten smutek, młody człowieku!

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Moje pierwsze samobójstwo i dziewięć innych opowieści, 2006

Pewnego ranka pojawił się niespodzianie w ich progach razem z żoną, Liją, która wiodła za rękę dziewczynkę.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód Kroniki Drugiego Kręgu Księga III , 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiodę	wiedziemy
2 os.	wiedziesz	wiedziecie
3 os.	wiedzie	wiodą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiodłem +(e)m wiódł	wiodłam +(e)m wiodła	wiodłom +(e)m wiodło	wiedliśmy +(e)śmy wiedli	wiodłyśmy +(e)śmy wiodły
2 os.	wiodłeś +(e)ś wiódł	wiodłaś +(e)ś wiodła	wiodłoś +(e)ś wiodło	wiedliście +(e)ście wiedli	wiodłyście +(e)ście wiodły
3 os.	wiódł	wiodła	wiodło	wiedli	wiodły

bezosobnik: wiedziono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wiódł będę wieść	będę wiodła będę wieść	będę wiodło będę wieść	będziemy wiedli będziemy wieść	będziemy wiodły będziemy wieść
2 os.	będziesz wiódł będziesz wieść	będziesz wiodła będziesz wieść	będziesz wiodło będziesz wieść	będziecie wiedli będziecie wieść	będziecie wiodły będziecie wieść
3 os.	będzie wiódł będzie wieść	będzie wiodła będzie wieść	będzie wiodło będzie wieść	będą wiedli będą wieść	będą wiodły będą wieść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiedźmy
2 os.	wiedź	wiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiódłbym bym wiódł	wiodłabym bym wiodła	wiodłobym bym wiodło	wiedlibyśmy byśmy wiedli	wiodłybyśmy byśmy wiodły
2 os.	wiódłbyś byś wiódł	wiodłabyś byś wiodła	wiodłobyś byś wiodło	wiedlibyście byście wiedli	wiodłybyście byście wiodły
3 os.	wiódłby by wiódł	wiodłaby by wiodła	wiodłoby by wiodło	wiedliby by wiedli	wiodłyby by wiodły

bezosobnik: wiedziono by

bezokolicznik: wieść

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiodąc

gerundium: wiedzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wiedzenie	wiedzenia
D.	wiedzenia	wiedzeń
C.	wiedzeniu	wiedzeniom
B.	wiedzenie	wiedzenia
N.	wiedzeniem	wiedzeniami
Ms.	wiedzeniu	wiedzeniach
W.	wiedzenie	wiedzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiodący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiodący	wiodący	wiodący	wiodące	wiodąca
D.	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącej
C.	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącej
B.	wiodącego	wiodącego	wiodący	wiodące	wiodącą
N.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącą
Ms.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiodący	wiodący	wiodące	wiodące
D.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących
C.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym
B.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodące
N.	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi
Ms.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wiedziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiedziony	wiedziony	wiedziony	wiedzione	wiedziona
D.	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionej
C.	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionej
B.	wiedzionego	wiedzionego	wiedziony	wiedzione	wiedzioną
N.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzioną
Ms.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiedzeni	wiedzeni	wiedzione	wiedzione
D.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych
C.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym
B.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzione
N.	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi
Ms.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych

Składnia

Rz_osobowy

wieść

KOGO/CO + (DOKĄD)

2. do ataku

Definicja

książk.

prowadzić kogoś jako przywódca i dowodzić nim

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

wieść do zwycięstwa

Cytaty

W niedzielę zorganizowano w Pucku również regaty w ramach Turnieju Miast. W towarzyszących im zawodach pan Opajdowski powtórzył sukces, wiodąc do zwycięstwa młodzież - syna Grzegorza i Romana Bielińskiego.

źródło: NKJP: (PS): Nasi z pucharami, Goniec Rumski, 2000-06-02

Wtedy, za wstawiennictwem Matki Bożej, wojsko polskie zatrzymało nawałnicę bolszewicką, obroniło Ojczyznę, ocaliło od czerwonego potopu Europę. A wiódł ich do boju ks. Ignacy Skorupka, trafiony kulą w głowę przez wroga.

źródło: NKJP: PJP: Sierpniowa korona, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska”, nr 33 (715), 2005-08-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiodę	wiedziemy
2 os.	wiedziesz	wiedziecie
3 os.	wiedzie	wiodą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiodłem +(e)m wiódł	wiodłam +(e)m wiodła	wiodłom +(e)m wiodło	wiedliśmy +(e)śmy wiedli	wiodłyśmy +(e)śmy wiodły
2 os.	wiodłeś +(e)ś wiódł	wiodłaś +(e)ś wiodła	wiodłoś +(e)ś wiodło	wiedliście +(e)ście wiedli	wiodłyście +(e)ście wiodły
3 os.	wiódł	wiodła	wiodło	wiedli	wiodły

bezosobnik: wiedziono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wiódł będę wieść	będę wiodła będę wieść	będę wiodło będę wieść	będziemy wiedli będziemy wieść	będziemy wiodły będziemy wieść
2 os.	będziesz wiódł będziesz wieść	będziesz wiodła będziesz wieść	będziesz wiodło będziesz wieść	będziecie wiedli będziecie wieść	będziecie wiodły będziecie wieść
3 os.	będzie wiódł będzie wieść	będzie wiodła będzie wieść	będzie wiodło będzie wieść	będą wiedli będą wieść	będą wiodły będą wieść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiedźmy
2 os.	wiedź	wiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiódłbym bym wiódł	wiodłabym bym wiodła	wiodłobym bym wiodło	wiedlibyśmy byśmy wiedli	wiodłybyśmy byśmy wiodły
2 os.	wiódłbyś byś wiódł	wiodłabyś byś wiodła	wiodłobyś byś wiodło	wiedlibyście byście wiedli	wiodłybyście byście wiodły
3 os.	wiódłby by wiódł	wiodłaby by wiodła	wiodłoby by wiodło	wiedliby by wiedli	wiodłyby by wiodły

bezosobnik: wiedziono by

bezokolicznik: wieść

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiodąc

gerundium: wiedzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wiedzenie	wiedzenia
D.	wiedzenia	wiedzeń
C.	wiedzeniu	wiedzeniom
B.	wiedzenie	wiedzenia
N.	wiedzeniem	wiedzeniami
Ms.	wiedzeniu	wiedzeniach
W.	wiedzenie	wiedzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiodący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiodący	wiodący	wiodący	wiodące	wiodąca
D.	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącej
C.	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącej
B.	wiodącego	wiodącego	wiodący	wiodące	wiodącą
N.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącą
Ms.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiodący	wiodący	wiodące	wiodące
D.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących
C.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym
B.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodące
N.	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi
Ms.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wiedziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiedziony	wiedziony	wiedziony	wiedzione	wiedziona
D.	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionej
C.	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionej
B.	wiedzionego	wiedzionego	wiedziony	wiedzione	wiedzioną
N.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzioną
Ms.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiedzeni	wiedzeni	wiedzione	wiedzione
D.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych
C.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym
B.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzione
N.	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi
Ms.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych

Składnia

Rz_osobowy

wieść

DOKĄD

3. palcem po szybie

Definicja

książk.

przesuwać czymś po jakiejś powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

wieść ręką

Cytaty

Dziewczynka przeraziła się, ale dalej szła w dół, po omacku, wiodąc ręką po poręczy. Schodziła tak bardzo długo. Zeszła kilkaset stopni i bała się coraz bardziej.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Przeszedł kawałek korytarzem, wiodąc palcami po ścianie, jakby szukał odpowiedniego miejsca.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 2m, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiodę	wiedziemy
2 os.	wiedziesz	wiedziecie
3 os.	wiedzie	wiodą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiodłem +(e)m wiódł	wiodłam +(e)m wiodła	wiodłom +(e)m wiodło	wiedliśmy +(e)śmy wiedli	wiodłyśmy +(e)śmy wiodły
2 os.	wiodłeś +(e)ś wiódł	wiodłaś +(e)ś wiodła	wiodłoś +(e)ś wiodło	wiedliście +(e)ście wiedli	wiodłyście +(e)ście wiodły
3 os.	wiódł	wiodła	wiodło	wiedli	wiodły

bezosobnik: wiedziono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wiódł będę wieść	będę wiodła będę wieść	będę wiodło będę wieść	będziemy wiedli będziemy wieść	będziemy wiodły będziemy wieść
2 os.	będziesz wiódł będziesz wieść	będziesz wiodła będziesz wieść	będziesz wiodło będziesz wieść	będziecie wiedli będziecie wieść	będziecie wiodły będziecie wieść
3 os.	będzie wiódł będzie wieść	będzie wiodła będzie wieść	będzie wiodło będzie wieść	będą wiedli będą wieść	będą wiodły będą wieść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiedźmy
2 os.	wiedź	wiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiódłbym bym wiódł	wiodłabym bym wiodła	wiodłobym bym wiodło	wiedlibyśmy byśmy wiedli	wiodłybyśmy byśmy wiodły
2 os.	wiódłbyś byś wiódł	wiodłabyś byś wiodła	wiodłobyś byś wiodło	wiedlibyście byście wiedli	wiodłybyście byście wiodły
3 os.	wiódłby by wiódł	wiodłaby by wiodła	wiodłoby by wiodło	wiedliby by wiedli	wiodłyby by wiodły

bezosobnik: wiedziono by

bezokolicznik: wieść

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiodąc

gerundium: wiedzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wiedzenie	wiedzenia
D.	wiedzenia	wiedzeń
C.	wiedzeniu	wiedzeniom
B.	wiedzenie	wiedzenia
N.	wiedzeniem	wiedzeniami
Ms.	wiedzeniu	wiedzeniach
W.	wiedzenie	wiedzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiodący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiodący	wiodący	wiodący	wiodące	wiodąca
D.	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącej
C.	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącej
B.	wiodącego	wiodącego	wiodący	wiodące	wiodącą
N.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącą
Ms.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiodący	wiodący	wiodące	wiodące
D.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących
C.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym
B.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodące
N.	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi
Ms.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących

Składnia

Rz_osobowy

wieść

CZYM + GDZIE

4. spór

Definicja

książk.

prowadzić przez dłuższy czas wymianę zdań z kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

wieść rozmowę, spór

Cytaty

Zaprzyjaźniony byłem z malarzem Rosjaninem Biechtiejewem, z którym bardzo ciekawe o sztuce wiedliśmy rozmowy.

źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007

Z kim miała tańczyć w leśnej głuszy, bawić się w odgadywanie szarad, układać rymy, wieść konwersację?

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiodę	wiedziemy
2 os.	wiedziesz	wiedziecie
3 os.	wiedzie	wiodą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiodłem +(e)m wiódł	wiodłam +(e)m wiodła	wiodłom +(e)m wiodło	wiedliśmy +(e)śmy wiedli	wiodłyśmy +(e)śmy wiodły
2 os.	wiodłeś +(e)ś wiódł	wiodłaś +(e)ś wiodła	wiodłoś +(e)ś wiodło	wiedliście +(e)ście wiedli	wiodłyście +(e)ście wiodły
3 os.	wiódł	wiodła	wiodło	wiedli	wiodły

bezosobnik: wiedziono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wiódł będę wieść	będę wiodła będę wieść	będę wiodło będę wieść	będziemy wiedli będziemy wieść	będziemy wiodły będziemy wieść
2 os.	będziesz wiódł będziesz wieść	będziesz wiodła będziesz wieść	będziesz wiodło będziesz wieść	będziecie wiedli będziecie wieść	będziecie wiodły będziecie wieść
3 os.	będzie wiódł będzie wieść	będzie wiodła będzie wieść	będzie wiodło będzie wieść	będą wiedli będą wieść	będą wiodły będą wieść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiedźmy
2 os.	wiedź	wiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiódłbym bym wiódł	wiodłabym bym wiodła	wiodłobym bym wiodło	wiedlibyśmy byśmy wiedli	wiodłybyśmy byśmy wiodły
2 os.	wiódłbyś byś wiódł	wiodłabyś byś wiodła	wiodłobyś byś wiodło	wiedlibyście byście wiedli	wiodłybyście byście wiodły
3 os.	wiódłby by wiódł	wiodłaby by wiodła	wiodłoby by wiodło	wiedliby by wiedli	wiodłyby by wiodły

bezosobnik: wiedziono by

bezokolicznik: wieść

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiodąc

gerundium: wiedzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wiedzenie	wiedzenia
D.	wiedzenia	wiedzeń
C.	wiedzeniu	wiedzeniom
B.	wiedzenie	wiedzenia
N.	wiedzeniem	wiedzeniami
Ms.	wiedzeniu	wiedzeniach
W.	wiedzenie	wiedzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiodący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiodący	wiodący	wiodący	wiodące	wiodąca
D.	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącej
C.	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącej
B.	wiodącego	wiodącego	wiodący	wiodące	wiodącą
N.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącą
Ms.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiodący	wiodący	wiodące	wiodące
D.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących
C.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym
B.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodące
N.	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi
Ms.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wiedziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiedziony	wiedziony	wiedziony	wiedzione	wiedziona
D.	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionej
C.	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionej
B.	wiedzionego	wiedzionego	wiedziony	wiedzione	wiedzioną
N.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzioną
Ms.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiedzeni	wiedzeni	wiedzione	wiedzione
D.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych
C.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym
B.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzione
N.	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi
Ms.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych

Składnia

Rz_osobowy

wieść

(z KIM) + CO

5. wesołe życie

Definicja

książk.

żyć w określony sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Połączenia

wieść życie jakieś, jakiś żywot

Cytaty

Znałem go z Nowego Jorku, bo był bardzo długowieczny. Wiódł tam żywot emigranta, uparcie pisząc i wydając po polsku swoje opowiadania i wspomnienia, choć nie umiem powiedzieć, kim byli jego wydawcy.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Islamscy marabuci wiedli egzystencję pod gołym niebem, na rozstajach dróg, albo kazali się zamurowywać w małych kapliczkach. Szacunek, jaki budziła ich mądrość, był rezultatem także widocznego dla wszystkich umartwienia.

źródło: NKJP: Golonka z grochem, Dziennik Polski, 2000-09-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiodę	wiedziemy
2 os.	wiedziesz	wiedziecie
3 os.	wiedzie	wiodą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiodłem +(e)m wiódł	wiodłam +(e)m wiodła	wiodłom +(e)m wiodło	wiedliśmy +(e)śmy wiedli	wiodłyśmy +(e)śmy wiodły
2 os.	wiodłeś +(e)ś wiódł	wiodłaś +(e)ś wiodła	wiodłoś +(e)ś wiodło	wiedliście +(e)ście wiedli	wiodłyście +(e)ście wiodły
3 os.	wiódł	wiodła	wiodło	wiedli	wiodły

bezosobnik: wiedziono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wiódł będę wieść	będę wiodła będę wieść	będę wiodło będę wieść	będziemy wiedli będziemy wieść	będziemy wiodły będziemy wieść
2 os.	będziesz wiódł będziesz wieść	będziesz wiodła będziesz wieść	będziesz wiodło będziesz wieść	będziecie wiedli będziecie wieść	będziecie wiodły będziecie wieść
3 os.	będzie wiódł będzie wieść	będzie wiodła będzie wieść	będzie wiodło będzie wieść	będą wiedli będą wieść	będą wiodły będą wieść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiedźmy
2 os.	wiedź	wiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiódłbym bym wiódł	wiodłabym bym wiodła	wiodłobym bym wiodło	wiedlibyśmy byśmy wiedli	wiodłybyśmy byśmy wiodły
2 os.	wiódłbyś byś wiódł	wiodłabyś byś wiodła	wiodłobyś byś wiodło	wiedlibyście byście wiedli	wiodłybyście byście wiodły
3 os.	wiódłby by wiódł	wiodłaby by wiodła	wiodłoby by wiodło	wiedliby by wiedli	wiodłyby by wiodły

bezosobnik: wiedziono by

bezokolicznik: wieść

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiodąc

gerundium: wiedzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wiedzenie	wiedzenia
D.	wiedzenia	wiedzeń
C.	wiedzeniu	wiedzeniom
B.	wiedzenie	wiedzenia
N.	wiedzeniem	wiedzeniami
Ms.	wiedzeniu	wiedzeniach
W.	wiedzenie	wiedzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiodący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiodący	wiodący	wiodący	wiodące	wiodąca
D.	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącej
C.	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącej
B.	wiodącego	wiodącego	wiodący	wiodące	wiodącą
N.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącą
Ms.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiodący	wiodący	wiodące	wiodące
D.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących
C.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym
B.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodące
N.	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi
Ms.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wiedziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiedziony	wiedziony	wiedziony	wiedzione	wiedziona
D.	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionej
C.	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionej
B.	wiedzionego	wiedzionego	wiedziony	wiedzione	wiedzioną
N.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzioną
Ms.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiedzeni	wiedzeni	wiedzione	wiedzione
D.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych
C.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym
B.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzione
N.	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi
Ms.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych

Składnia

Rz_osobowy

wieść

6. o drodze

Definicja

książk.

rozciągając się w przestrzeni, prowadzić w jakimś kierunku

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Połączenia

aleja, dolina, droga, gościniec, korytarz, przejście, szlak, ścieżka, trakt, trasa, uliczka; przejście, most; brama; linia; trop wiedzie; drzwi; schodki, schody; ślady wiodą
wieść do miasta; do wyjścia
wieść na górę, na szczyt; na północ, na południe, na zachód; na wprost czegoś
wieść przez most; przez pola
wieść w głąb czegoś; w kierunku czegoś

Cytaty

Władze miasta planują remont odcinka ulicy Parkowej, wiodącej od dworca PKP w kierunku ulicy Wrocławskiej.

źródło: NKJP: Piotr Szczepaniak: Nie trucizną go, to kotem z... taśmy!, Gazeta Wrocławska, nr 29/07, 1999

Jedno było pocieszające - droga, którą ich gnano, wiodła na południe.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiodę	wiedziemy
2 os.	wiedziesz	wiedziecie
3 os.	wiedzie	wiodą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiodłem +(e)m wiódł	wiodłam +(e)m wiodła	wiodłom +(e)m wiodło	wiedliśmy +(e)śmy wiedli	wiodłyśmy +(e)śmy wiodły
2 os.	wiodłeś +(e)ś wiódł	wiodłaś +(e)ś wiodła	wiodłoś +(e)ś wiodło	wiedliście +(e)ście wiedli	wiodłyście +(e)ście wiodły
3 os.	wiódł	wiodła	wiodło	wiedli	wiodły

bezosobnik: wiedziono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wiódł będę wieść	będę wiodła będę wieść	będę wiodło będę wieść	będziemy wiedli będziemy wieść	będziemy wiodły będziemy wieść
2 os.	będziesz wiódł będziesz wieść	będziesz wiodła będziesz wieść	będziesz wiodło będziesz wieść	będziecie wiedli będziecie wieść	będziecie wiodły będziecie wieść
3 os.	będzie wiódł będzie wieść	będzie wiodła będzie wieść	będzie wiodło będzie wieść	będą wiedli będą wieść	będą wiodły będą wieść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiedźmy
2 os.	wiedź	wiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiódłbym bym wiódł	wiodłabym bym wiodła	wiodłobym bym wiodło	wiedlibyśmy byśmy wiedli	wiodłybyśmy byśmy wiodły
2 os.	wiódłbyś byś wiódł	wiodłabyś byś wiodła	wiodłobyś byś wiodło	wiedlibyście byście wiedli	wiodłybyście byście wiodły
3 os.	wiódłby by wiódł	wiodłaby by wiodła	wiodłoby by wiodło	wiedliby by wiedli	wiodłyby by wiodły

bezosobnik: wiedziono by

bezokolicznik: wieść

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiodąc

gerundium: wiedzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wiedzenie	wiedzenia
D.	wiedzenia	wiedzeń
C.	wiedzeniu	wiedzeniom
B.	wiedzenie	wiedzenia
N.	wiedzeniem	wiedzeniami
Ms.	wiedzeniu	wiedzeniach
W.	wiedzenie	wiedzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiodący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiodący	wiodący	wiodący	wiodące	wiodąca
D.	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącej
C.	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącej
B.	wiodącego	wiodącego	wiodący	wiodące	wiodącą
N.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącą
Ms.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiodący	wiodący	wiodące	wiodące
D.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących
C.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym
B.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodące
N.	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi
Ms.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących

Składnia

wieść

DOKĄD + (SKĄD)

7. o postępowaniu

Definicja

książk.

prowadzić w opinii mówiącego do jakiegoś skutku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Połączenia

wieść do sukcesu

Cytaty

Nam chodzi o to, że marksistowski zamach na wolność człowieka nie służy niczemu rozsądnemu i wiedzie do katastrofalnego pomieszania prawdy z urojeniem.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Wkroczyłeś na drogę, która wiedzie ku przepaści, i spory kawał nią przeszedłeś, przyznaję.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiodę	wiedziemy
2 os.	wiedziesz	wiedziecie
3 os.	wiedzie	wiodą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiodłem +(e)m wiódł	wiodłam +(e)m wiodła	wiodłom +(e)m wiodło	wiedliśmy +(e)śmy wiedli	wiodłyśmy +(e)śmy wiodły
2 os.	wiodłeś +(e)ś wiódł	wiodłaś +(e)ś wiodła	wiodłoś +(e)ś wiodło	wiedliście +(e)ście wiedli	wiodłyście +(e)ście wiodły
3 os.	wiódł	wiodła	wiodło	wiedli	wiodły

bezosobnik: wiedziono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wiódł będę wieść	będę wiodła będę wieść	będę wiodło będę wieść	będziemy wiedli będziemy wieść	będziemy wiodły będziemy wieść
2 os.	będziesz wiódł będziesz wieść	będziesz wiodła będziesz wieść	będziesz wiodło będziesz wieść	będziecie wiedli będziecie wieść	będziecie wiodły będziecie wieść
3 os.	będzie wiódł będzie wieść	będzie wiodła będzie wieść	będzie wiodło będzie wieść	będą wiedli będą wieść	będą wiodły będą wieść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiedźmy
2 os.	wiedź	wiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiódłbym bym wiódł	wiodłabym bym wiodła	wiodłobym bym wiodło	wiedlibyśmy byśmy wiedli	wiodłybyśmy byśmy wiodły
2 os.	wiódłbyś byś wiódł	wiodłabyś byś wiodła	wiodłobyś byś wiodło	wiedlibyście byście wiedli	wiodłybyście byście wiodły
3 os.	wiódłby by wiódł	wiodłaby by wiodła	wiodłoby by wiodło	wiedliby by wiedli	wiodłyby by wiodły

bezosobnik: wiedziono by

bezokolicznik: wieść

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiodąc

gerundium: wiedzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wiedzenie	wiedzenia
D.	wiedzenia	wiedzeń
C.	wiedzeniu	wiedzeniom
B.	wiedzenie	wiedzenia
N.	wiedzeniem	wiedzeniami
Ms.	wiedzeniu	wiedzeniach
W.	wiedzenie	wiedzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiodący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiodący	wiodący	wiodący	wiodące	wiodąca
D.	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącej
C.	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącej
B.	wiodącego	wiodącego	wiodący	wiodące	wiodącą
N.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącą
Ms.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiodący	wiodący	wiodące	wiodące
D.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących
C.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym
B.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodące
N.	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi
Ms.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących

Składnia

	+	wieść	+	do CZEGO
	+	wieść	+	ku CZEMU

8. o ciekawości, intuicji

Definicja

książk.

kierować czyimś postępowaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

wiedziony instynktem, intuicją, przeczuciem; ciekawością

Cytaty

Gubernator Sylus porzucił przytulne Dardall i ruszył do stolicy, podobnie postąpił Warwic z Barbaros, choć jego akurat bardziej wiodła ciekawość niż lojalność.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Wiedziona matczyną intuicją i obdarzona talentem pedagogicznym Ewa Buraczewska rozpoczęła systematyczne ćwiczenia z synem z nadzieją, że wywoła u niego umiejętność posługiwania się mową.

źródło: NKJP: A. Fidrysiak: Cud codziennie przeżywany, Tygodnik Ciechanowski, 2008-04-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiodę	wiedziemy
2 os.	wiedziesz	wiedziecie
3 os.	wiedzie	wiodą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiodłem +(e)m wiódł	wiodłam +(e)m wiodła	wiodłom +(e)m wiodło	wiedliśmy +(e)śmy wiedli	wiodłyśmy +(e)śmy wiodły
2 os.	wiodłeś +(e)ś wiódł	wiodłaś +(e)ś wiodła	wiodłoś +(e)ś wiodło	wiedliście +(e)ście wiedli	wiodłyście +(e)ście wiodły
3 os.	wiódł	wiodła	wiodło	wiedli	wiodły

bezosobnik: wiedziono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wiódł będę wieść	będę wiodła będę wieść	będę wiodło będę wieść	będziemy wiedli będziemy wieść	będziemy wiodły będziemy wieść
2 os.	będziesz wiódł będziesz wieść	będziesz wiodła będziesz wieść	będziesz wiodło będziesz wieść	będziecie wiedli będziecie wieść	będziecie wiodły będziecie wieść
3 os.	będzie wiódł będzie wieść	będzie wiodła będzie wieść	będzie wiodło będzie wieść	będą wiedli będą wieść	będą wiodły będą wieść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wiedźmy
2 os.	wiedź	wiedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wiódłbym bym wiódł	wiodłabym bym wiodła	wiodłobym bym wiodło	wiedlibyśmy byśmy wiedli	wiodłybyśmy byśmy wiodły
2 os.	wiódłbyś byś wiódł	wiodłabyś byś wiodła	wiodłobyś byś wiodło	wiedlibyście byście wiedli	wiodłybyście byście wiodły
3 os.	wiódłby by wiódł	wiodłaby by wiodła	wiodłoby by wiodło	wiedliby by wiedli	wiodłyby by wiodły

bezosobnik: wiedziono by

bezokolicznik: wieść

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiodąc

gerundium: wiedzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wiedzenie	wiedzenia
D.	wiedzenia	wiedzeń
C.	wiedzeniu	wiedzeniom
B.	wiedzenie	wiedzenia
N.	wiedzeniem	wiedzeniami
Ms.	wiedzeniu	wiedzeniach
W.	wiedzenie	wiedzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiodący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiodący	wiodący	wiodący	wiodące	wiodąca
D.	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącego	wiodącej
C.	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącemu	wiodącej
B.	wiodącego	wiodącego	wiodący	wiodące	wiodącą
N.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącą
Ms.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiodący	wiodący	wiodące	wiodące
D.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących
C.	wiodącym	wiodącym	wiodącym	wiodącym
B.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodące
N.	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi	wiodącymi
Ms.	wiodących	wiodących	wiodących	wiodących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wiedziony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiedziony	wiedziony	wiedziony	wiedzione	wiedziona
D.	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionego	wiedzionej
C.	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionemu	wiedzionej
B.	wiedzionego	wiedzionego	wiedziony	wiedzione	wiedzioną
N.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzioną
Ms.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiedzeni	wiedzeni	wiedzione	wiedzione
D.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych
C.	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym	wiedzionym
B.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzione
N.	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi	wiedzionymi
Ms.	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych	wiedzionych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

wieść

KOGO

Frazeologizmy

ktoś wiedzie prym
ktoś wiedzie rej
ktoś wiedzie prym
ktoś wiedzie rej
ktoś wodzi wzrokiem po kimś/czymś
ktoś wiedzie spojrzeniem po kimś/czymś
ktoś wiedzie wzrokiem po kimś/czymś
ktoś/coś wodzi na pokuszenie kogoś
ktoś/coś wiedzie na pokuszenie kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 09.06.2014