UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sprząc

sprzęgnąć

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *sъpręgti 'złączyć coś z czymś w pewną całość, zespolić, związać'

1. kamerę z alarmem

Definicja

połączyć ze sobą co najmniej dwa elementy tak, aby utworzyły pewną całość

Warianty

sprzęgnąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

antonimy:

rozprząc, rozprzęgnąć

Połączenia

komputer sprzężony z systemem, skanerem...; kamera sprzężona z komputerem

Cytaty

	Sprzężony z armatą karabin maszynowy błysnął jedną krótką serią, potem drugą. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005
	Wszystkie dzwony sprzężone są z systemem alarmowym. źródło: NKJP: (józ): Dzwony zaalarmują, Dziennik Tczewski, 2000-03-17
	Fale wzbudzone w antenie sprzężonej z pierwszym obwodem drgającym docierają do umieszczonej w pewnej odległości drugiej anteny [...]. źródło: NKJP: Adam Strzałkowski: O siłach rządzących światem: rzecz o podstawowych oddziaływaniach – grawitacyjnych, elektromagnetycznych, silnych i słabych, 1996
	Potrafiła również obsługiwać sprzężone karabiny maszynowe. źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	sprzęgę	sprzężemy
2 os.	sprzężesz	sprzężecie
3 os.	sprzęże	sprzęgą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprzągłem +(e)m sprzągł	sprzęgłam +(e)m sprzęgła	sprzęgłom +(e)m sprzęgło	sprzęgliśmy +(e)śmy sprzęgli	sprzęgłyśmy +(e)śmy sprzęgły
2 os.	sprzągłeś +(e)ś sprzągł	sprzęgłaś +(e)ś sprzęgła	sprzęgłoś +(e)ś sprzęgło	sprzęgliście +(e)ście sprzęgli	sprzęgłyście +(e)ście sprzęgły
3 os.	sprzągł	sprzęgła	sprzęgło	sprzęgli	sprzęgły

bezosobnik: sprzężono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		sprzążmy
2 os.	sprząż	sprzążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprzągłbym bym sprzągł	sprzęgłabym bym sprzęgła	sprzęgłobym bym sprzęgło	sprzęglibyśmy byśmy sprzęgli	sprzęgłybyśmy byśmy sprzęgły
2 os.	sprzągłbyś byś sprzągł	sprzęgłabyś byś sprzęgła	sprzęgłobyś byś sprzęgło	sprzęglibyście byście sprzęgli	sprzęgłybyście byście sprzęgły
3 os.	sprzągłby by sprzągł	sprzęgłaby by sprzęgła	sprzęgłoby by sprzęgło	sprzęgliby by sprzęgli	sprzęgłyby by sprzęgły

bezosobnik: sprzężono by

bezokolicznik: sprząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sprzągłszy

gerundium: sprzężenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sprzężenie	sprzężenia
D.	sprzężenia	sprzężeń
C.	sprzężeniu	sprzężeniom
B.	sprzężenie	sprzężenia
N.	sprzężeniem	sprzężeniami
Ms.	sprzężeniu	sprzężeniach
W.	sprzężenie	sprzężenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: sprzężony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sprzężony	sprzężony	sprzężony	sprzężone	sprzężona
D.	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonej
C.	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonej
B.	sprzężonego	sprzężonego	sprzężony	sprzężone	sprzężoną
N.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężoną
Ms.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sprzężeni	sprzężeni	sprzężone	sprzężone
D.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych
C.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym
B.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężone
N.	sprzężonymi	sprzężonymi	sprzężonymi	sprzężonymi
Ms.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych

odpowiednik aspektowy: sprzęgać

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

	+	sprząc	+	CO + z CZYM
	+	sprząc	+	CO[sub]pl[/sub]

2. teorię z praktyką

Definicja

powiązać ze sobą działania lub zjawiska tak, że oddziałują one na siebie wzajemnie

Warianty

sprzęgnąć

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Kryzysy polityczne w dziejach PRL są ściśle sprzężone z historią gospodarczą.

źródło: NKJP: Andrzej Friszke: „Autonomiczna część Imperium”, Tygodnik Powszechny, 1994

Powodują nimi ciężkie, obsesyjne namiętności, sprzężone ze strachem i wolą mocy.

źródło: NKJP: Jan Błoński: Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka, 1995

Traktory [...] dziś nie są już produkowane samodzielnie: nakazano tę produkcję sprząc z produkcją czeską.

źródło: NKJP: List do przyjaciół, Kultura, 1964

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	sprzęgę	sprzężemy
2 os.	sprzężesz	sprzężecie
3 os.	sprzęże	sprzęgą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprzągłem +(e)m sprzągł	sprzęgłam +(e)m sprzęgła	sprzęgłom +(e)m sprzęgło	sprzęgliśmy +(e)śmy sprzęgli	sprzęgłyśmy +(e)śmy sprzęgły
2 os.	sprzągłeś +(e)ś sprzągł	sprzęgłaś +(e)ś sprzęgła	sprzęgłoś +(e)ś sprzęgło	sprzęgliście +(e)ście sprzęgli	sprzęgłyście +(e)ście sprzęgły
3 os.	sprzągł	sprzęgła	sprzęgło	sprzęgli	sprzęgły

bezosobnik: sprzężono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		sprzążmy
2 os.	sprząż	sprzążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprzągłbym bym sprzągł	sprzęgłabym bym sprzęgła	sprzęgłobym bym sprzęgło	sprzęglibyśmy byśmy sprzęgli	sprzęgłybyśmy byśmy sprzęgły
2 os.	sprzągłbyś byś sprzągł	sprzęgłabyś byś sprzęgła	sprzęgłobyś byś sprzęgło	sprzęglibyście byście sprzęgli	sprzęgłybyście byście sprzęgły
3 os.	sprzągłby by sprzągł	sprzęgłaby by sprzęgła	sprzęgłoby by sprzęgło	sprzęgliby by sprzęgli	sprzęgłyby by sprzęgły

bezosobnik: sprzężono by

bezokolicznik: sprząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sprzągłszy

gerundium: sprzężenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sprzężenie	sprzężenia
D.	sprzężenia	sprzężeń
C.	sprzężeniu	sprzężeniom
B.	sprzężenie	sprzężenia
N.	sprzężeniem	sprzężeniami
Ms.	sprzężeniu	sprzężeniach
W.	sprzężenie	sprzężenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: sprzężony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sprzężony	sprzężony	sprzężony	sprzężone	sprzężona
D.	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonej
C.	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonej
B.	sprzężonego	sprzężonego	sprzężony	sprzężone	sprzężoną
N.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężoną
Ms.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sprzężeni	sprzężeni	sprzężone	sprzężone
D.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych
C.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym
B.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężone
N.	sprzężonymi	sprzężonymi	sprzężonymi	sprzężonymi
Ms.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych

odpowiednik aspektowy: sprzęgać

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

	+	sprząc	+	CO + z CZYM
	+	sprząc	+	CO[sub]pl[/sub]

3. konie

Definicja

złączyć w jednym zaprzęgu co najmniej jedną parę zwierząt pociągowych

Warianty

sprzęgnąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Cytaty

Z lejcowymi kobyłami sprzągł jakieś inne w dyszel, poprowadził konie sprawną ręką.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	sprzęgę	sprzężemy
2 os.	sprzężesz	sprzężecie
3 os.	sprzęże	sprzęgą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprzągłem +(e)m sprzągł	sprzęgłam +(e)m sprzęgła	sprzęgłom +(e)m sprzęgło	sprzęgliśmy +(e)śmy sprzęgli	sprzęgłyśmy +(e)śmy sprzęgły
2 os.	sprzągłeś +(e)ś sprzągł	sprzęgłaś +(e)ś sprzęgła	sprzęgłoś +(e)ś sprzęgło	sprzęgliście +(e)ście sprzęgli	sprzęgłyście +(e)ście sprzęgły
3 os.	sprzągł	sprzęgła	sprzęgło	sprzęgli	sprzęgły

bezosobnik: sprzężono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		sprzążmy
2 os.	sprząż	sprzążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprzągłbym bym sprzągł	sprzęgłabym bym sprzęgła	sprzęgłobym bym sprzęgło	sprzęglibyśmy byśmy sprzęgli	sprzęgłybyśmy byśmy sprzęgły
2 os.	sprzągłbyś byś sprzągł	sprzęgłabyś byś sprzęgła	sprzęgłobyś byś sprzęgło	sprzęglibyście byście sprzęgli	sprzęgłybyście byście sprzęgły
3 os.	sprzągłby by sprzągł	sprzęgłaby by sprzęgła	sprzęgłoby by sprzęgło	sprzęgliby by sprzęgli	sprzęgłyby by sprzęgły

bezosobnik: sprzężono by

bezokolicznik: sprząc

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sprzągłszy

gerundium: sprzężenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sprzężenie	sprzężenia
D.	sprzężenia	sprzężeń
C.	sprzężeniu	sprzężeniom
B.	sprzężenie	sprzężenia
N.	sprzężeniem	sprzężeniami
Ms.	sprzężeniu	sprzężeniach
W.	sprzężenie	sprzężenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: sprzężony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sprzężony	sprzężony	sprzężony	sprzężone	sprzężona
D.	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonego	sprzężonej
C.	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonemu	sprzężonej
B.	sprzężonego	sprzężonego	sprzężony	sprzężone	sprzężoną
N.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężoną
Ms.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sprzężeni	sprzężeni	sprzężone	sprzężone
D.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych
C.	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym	sprzężonym
B.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężone
N.	sprzężonymi	sprzężonymi	sprzężonymi	sprzężonymi
Ms.	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych	sprzężonych

odpowiednik aspektowy: sprzęgać

Składnia

Rz_osobowy	+	sprząc	+	CO + z CZYM
Rz_osobowy	+	sprząc	+	CO[sub]pl[/sub]

Frazeologizmy

sprzężenie zwrotne

Data ostatniej modyfikacji: 28.08.2012