UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakrywać

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakrywam	zakrywamy
2 os.	zakrywasz	zakrywacie
3 os.	zakrywa	zakrywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakrywałem +(e)m zakrywał	zakrywałam +(e)m zakrywała	zakrywałom +(e)m zakrywało	zakrywaliśmy +(e)śmy zakrywali	zakrywałyśmy +(e)śmy zakrywały
2 os.	zakrywałeś +(e)ś zakrywał	zakrywałaś +(e)ś zakrywała	zakrywałoś +(e)ś zakrywało	zakrywaliście +(e)ście zakrywali	zakrywałyście +(e)ście zakrywały
3 os.	zakrywał	zakrywała	zakrywało	zakrywali	zakrywały

bezosobnik: zakrywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakrywał będę zakrywać	będę zakrywała będę zakrywać	będę zakrywało będę zakrywać	będziemy zakrywali będziemy zakrywać	będziemy zakrywały będziemy zakrywać
2 os.	będziesz zakrywał będziesz zakrywać	będziesz zakrywała będziesz zakrywać	będziesz zakrywało będziesz zakrywać	będziecie zakrywali będziecie zakrywać	będziecie zakrywały będziecie zakrywać
3 os.	będzie zakrywał będzie zakrywać	będzie zakrywała będzie zakrywać	będzie zakrywało będzie zakrywać	będą zakrywali będą zakrywać	będą zakrywały będą zakrywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakrywajmy
2 os.	zakrywaj	zakrywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakrywałbym bym zakrywał	zakrywałabym bym zakrywała	zakrywałobym bym zakrywało	zakrywalibyśmy byśmy zakrywali	zakrywałybyśmy byśmy zakrywały
2 os.	zakrywałbyś byś zakrywał	zakrywałabyś byś zakrywała	zakrywałobyś byś zakrywało	zakrywalibyście byście zakrywali	zakrywałybyście byście zakrywały
3 os.	zakrywałby by zakrywał	zakrywałaby by zakrywała	zakrywałoby by zakrywało	zakrywaliby by zakrywali	zakrywałyby by zakrywały

bezosobnik: zakrywano by

bezokolicznik: zakrywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakrywając

gerundium: zakrywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakrywanie	zakrywania
D.	zakrywania	zakrywań
C.	zakrywaniu	zakrywaniom
B.	zakrywanie	zakrywania
N.	zakrywaniem	zakrywaniami
Ms.	zakrywaniu	zakrywaniach
W.	zakrywanie	zakrywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakrywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakrywający	zakrywający	zakrywający	zakrywające	zakrywająca
D.	zakrywającego	zakrywającego	zakrywającego	zakrywającego	zakrywającej
C.	zakrywającemu	zakrywającemu	zakrywającemu	zakrywającemu	zakrywającej
B.	zakrywającego	zakrywającego	zakrywający	zakrywające	zakrywającą
N.	zakrywającym	zakrywającym	zakrywającym	zakrywającym	zakrywającą
Ms.	zakrywającym	zakrywającym	zakrywającym	zakrywającym	zakrywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakrywający	zakrywający	zakrywające	zakrywające
D.	zakrywających	zakrywających	zakrywających	zakrywających
C.	zakrywającym	zakrywającym	zakrywającym	zakrywającym
B.	zakrywających	zakrywających	zakrywających	zakrywające
N.	zakrywającymi	zakrywającymi	zakrywającymi	zakrywającymi
Ms.	zakrywających	zakrywających	zakrywających	zakrywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakrywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakrywany	zakrywany	zakrywany	zakrywane	zakrywana
D.	zakrywanego	zakrywanego	zakrywanego	zakrywanego	zakrywanej
C.	zakrywanemu	zakrywanemu	zakrywanemu	zakrywanemu	zakrywanej
B.	zakrywanego	zakrywanego	zakrywany	zakrywane	zakrywaną
N.	zakrywanym	zakrywanym	zakrywanym	zakrywanym	zakrywaną
Ms.	zakrywanym	zakrywanym	zakrywanym	zakrywanym	zakrywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakrywani	zakrywani	zakrywane	zakrywane
D.	zakrywanych	zakrywanych	zakrywanych	zakrywanych
C.	zakrywanym	zakrywanym	zakrywanym	zakrywanym
B.	zakrywanych	zakrywanych	zakrywanych	zakrywane
N.	zakrywanymi	zakrywanymi	zakrywanymi	zakrywanymi
Ms.	zakrywanych	zakrywanych	zakrywanych	zakrywanych

odpowiednik aspektowy: zakryć

Pochodzenie

ogsł. -*kryvati

Zob. kryć

1. twarz rękami

Definicja

umieszczać coś na czymś, aby to, co pod spodem, nie było widoczne

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Połączenia

zakrywać ciało, głowę, kolana, nagość, nogi, oczy, okno, piersi, plamę, twarz, usta, uszy, włosy
zakrywać chustą, dłonią, gazetami, kapeluszem, kocem, kołdrą, kotarą, maską, papierem, pledem, powiekami, rękami, serwetką, woalką, zasłonami, ziemią

Cytaty

Ariadna szlochała bardzo głośno i zakrywała twarz chusteczką.

źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962

Nastroje ulicy widać choćby po ubiorach kobiet. Republika wymaga, by zakrywały włosy, ramiona i nogi.

źródło: KWSJP: Andrzej Talaga: Ajatollahom dziękujemy, Ozon, 2005, nr 9

Zajęliśmy najważniejszy i najwygodniejszy stół w kuchni. Przedłużamy go stolikiem z salonu. Zakrywamy obrusem.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Składnia

Rz_osobowy

zakrywać

CO + (CZYM)

2. chmura słońce

Definicja

znajdować się na czymś lub przed czymś i sprawiać, że coś przestaje być widoczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

brud, dym, kurz, mgła, pokrywa śnieżna, pył, śnieg, szron; chusta, czapka, dywan, firanka, kapelusz, kotara, płaszcz, ubranie zakrywa
zakrywać drogę, niebo, ścieżkę, widok; ciało, głowę, kolana, piersi, uszy, włosy

Cytaty

	Coś wybucha tuż przy mnie. [...] Kurz zakrywa wszystko. źródło: KWSJP: Małgorzata Saramonowicz: Lustra, 1999
	Mgła była tak gęsta, że nie tylko zakrywała góry szczelnym woalem, ale nawet w dole nie widać było nic o dwa kroki. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962
	Szczelny czarny kostium zakrywał ją od stóp aż po szyję. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003
	Podłogę zakrywają gęste dywany. Większość nowa, przemysłowej produkcji; kilka jest starych, bardzo pięknych. źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Świat, Gazeta Wyborcza, 1994-09-23
	Dom zakrywały wysokie krzaki i drzewa. Sterczał nad nimi komin kotłowni i kawałek dachu głównego budynku. źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988

Składnia

Rz_nieżywotny

zakrywać

KOGO/CO

3. pokrywką garnek

Definicja

kłaść coś na czymś, co ma otwór, zamykając go

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

zakrywać dół, garnek, grób, otwór, piwnicę
zakrywać deską, klapą, pokrywką, wiekiem

Cytaty

	Osuszone plasterki grzybów mieszamy z solą, ubijamy w słoju i zasypujemy warstwą soli. Słoje zakrywamy. źródło: NKJP: ib, mp: Suszone, solone..., Trybuna Śląska, 2004-09-17
	Doły do kiszenia były okrągłymi jamami [...], wewnątrz wykładanymi gliną i słomą. [...] Doły zakrywano deskami, na które kładziono grubą warstwę liści i zasypywano ziemią. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Smaki polskie, czyli jak się dawniej jadało,2008
	Ciężka drewniana klapa [...] z głuchym łoskotem zapadła się w przygotowane dla niej wyżłobienie, dokładnie i szczelnie zakrywając otwór. źródło: KWSJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006
	Trzeba było wbić się na głębokość 1,20 m, aby dotknąć płaskiej płyty zakrywającej grób. źródło: KWSJP: Maria Nowicka: Z dziejów malarstwa greckiego i rzymskiego, 1988

Składnia

zakrywać

CO + (CZYM)

4. problemy

Definicja

określonym działaniem lub zachowaniem odwracać uwagę od jakiejś sprawy kłopotliwej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pokrywać, przykrywać

Cytaty

Cały ten raport jest po prostu makulaturą, to jest opracowane na szybko, a przede wszystkim jest on zamanipulowany i ma zakrywać problemy i wyzwania, które stoją przed miastem.

źródło: Protokół XL sesji Rady Miejskiej w Chojnicach, odbytej w dniu 20 czerwca 2022 r. (miastochojnice.pl)

Lila jest praktyczna, niezbyt namiętna, opanowana, podczas gdy Laura kipi od uczuć i emocji, które musi zakrywać uśmiechem i słowami „nic mi nie jest”.

źródło: Internet: oruob.wordpress.com

Składnia

zakrywać

CO + (CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 02.04.2024