Chronologizacja
Inne znaczenie: 'troszczyć się, dbać'
Pochodzenie
Zob. myśleć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zalewać |
Połączenia
- zmyślać dykteryjki, historie, niestworzone rzeczy
- zmyślać na poczekaniu
- lubić, (nie) umieć; przestać, zacząć zmyślać
- zmyślać i kłamać, zmyślać i kręcić, zmyślać lub przeinaczać; koloryzować i zmyślać
Cytaty
|
Nie zmyślał fabuły, nie upiększał wydarzeń, może dlatego stał się jednym z nielicznych pisarzy, którzy Polsce opowiadali o prawdziwym Śląsku. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
|
[...] zauważyłam, że bardzo ciekawie opowiada. Nawet jeśli trochę zmyśla, cóż w tym złego. Cała literatura to zmyślenia, a jednak niekoniecznie nieprawda. źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005 |
|
|
Kiedyś najpierw się skazywało, później szukało dowodów. Albo je zmyślało. źródło: NKJP: Leszek Waligóra: Błąd. W mózgu, Gazeta Poznańska, 2006-08-28 |
|
|
Przetłumacz mi to, tu na miejscu. – Rzucił mu kartkę z teczki od Fridmana. – I nie próbuj zmyślać. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zmyślam |
zmyślamy |
|||
| 2 os. |
zmyślasz |
zmyślacie |
|||
| 3 os. |
zmyśla |
zmyślają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zmyślałem +(e)m zmyślał |
zmyślałam +(e)m zmyślała |
zmyślałom +(e)m zmyślało |
zmyślaliśmy +(e)śmy zmyślali |
zmyślałyśmy +(e)śmy zmyślały |
| 2 os. |
zmyślałeś +(e)ś zmyślał |
zmyślałaś +(e)ś zmyślała |
zmyślałoś +(e)ś zmyślało |
zmyślaliście +(e)ście zmyślali |
zmyślałyście +(e)ście zmyślały |
| 3 os. |
zmyślał |
zmyślała |
zmyślało |
zmyślali |
zmyślały |
bezosobnik: zmyślano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę zmyślał będę zmyślać |
będę zmyślała będę zmyślać |
będę zmyślało będę zmyślać |
będziemy zmyślali będziemy zmyślać |
będziemy zmyślały będziemy zmyślać |
| 2 os. |
będziesz zmyślał będziesz zmyślać |
będziesz zmyślała będziesz zmyślać |
będziesz zmyślało będziesz zmyślać |
będziecie zmyślali będziecie zmyślać |
będziecie zmyślały będziecie zmyślać |
| 3 os. |
będzie zmyślał będzie zmyślać |
będzie zmyślała będzie zmyślać |
będzie zmyślało będzie zmyślać |
będą zmyślali będą zmyślać |
będą zmyślały będą zmyślać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zmyślajmy |
|
| 2 os. |
zmyślaj |
zmyślajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zmyślałbym bym zmyślał |
zmyślałabym bym zmyślała |
zmyślałobym bym zmyślało |
zmyślalibyśmy byśmy zmyślali |
zmyślałybyśmy byśmy zmyślały |
| 2 os. |
zmyślałbyś byś zmyślał |
zmyślałabyś byś zmyślała |
zmyślałobyś byś zmyślało |
zmyślalibyście byście zmyślali |
zmyślałybyście byście zmyślały |
| 3 os. |
zmyślałby by zmyślał |
zmyślałaby by zmyślała |
zmyślałoby by zmyślało |
zmyślaliby by zmyślali |
zmyślałyby by zmyślały |
bezosobnik: zmyślano by
bezokolicznik: zmyślać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zmyślając
gerundium: zmyślanie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zmyślanie |
zmyślania |
| D. | zmyślania |
zmyślań |
| C. | zmyślaniu |
zmyślaniom |
| B. | zmyślanie |
zmyślania |
| N. | zmyślaniem |
zmyślaniami |
| Ms. | zmyślaniu |
zmyślaniach |
| W. | zmyślanie |
zmyślania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zmyślający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zmyślający |
zmyślający |
zmyślający |
zmyślające |
zmyślająca |
| D. | zmyślającego |
zmyślającego |
zmyślającego |
zmyślającego |
zmyślającej |
| C. | zmyślającemu |
zmyślającemu |
zmyślającemu |
zmyślającemu |
zmyślającej |
| B. | zmyślającego |
zmyślającego |
zmyślający |
zmyślające |
zmyślającą |
| N. | zmyślającym |
zmyślającym |
zmyślającym |
zmyślającym |
zmyślającą |
| Ms. | zmyślającym |
zmyślającym |
zmyślającym |
zmyślającym |
zmyślającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zmyślający |
zmyślający |
zmyślające |
zmyślające |
| D. | zmyślających |
zmyślających |
zmyślających |
zmyślających |
| C. | zmyślającym |
zmyślającym |
zmyślającym |
zmyślającym |
| B. | zmyślających |
zmyślających |
zmyślających |
zmyślające |
| N. | zmyślającymi |
zmyślającymi |
zmyślającymi |
zmyślającymi |
| Ms. | zmyślających |
zmyślających |
zmyślających |
zmyślających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zmyślany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zmyślany |
zmyślany |
zmyślany |
zmyślane |
zmyślana |
| D. | zmyślanego |
zmyślanego |
zmyślanego |
zmyślanego |
zmyślanej |
| C. | zmyślanemu |
zmyślanemu |
zmyślanemu |
zmyślanemu |
zmyślanej |
| B. | zmyślanego |
zmyślanego |
zmyślany |
zmyślane |
zmyślaną |
| N. | zmyślanym |
zmyślanym |
zmyślanym |
zmyślanym |
zmyślaną |
| Ms. | zmyślanym |
zmyślanym |
zmyślanym |
zmyślanym |
zmyślanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zmyślani |
zmyślani |
zmyślane |
zmyślane |
| D. | zmyślanych |
zmyślanych |
zmyślanych |
zmyślanych |
| C. | zmyślanym |
zmyślanym |
zmyślanym |
zmyślanym |
| B. | zmyślanych |
zmyślanych |
zmyślanych |
zmyślane |
| N. | zmyślanymi |
zmyślanymi |
zmyślanymi |
zmyślanymi |
| Ms. | zmyślanych |
zmyślanych |
zmyślanych |
zmyślanych |
odpowiednik aspektowy: zmyślić
Składnia
| Rzosobowy | + | zmyślać | + |
(CO)
|