UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odpoczynek

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ogsł. *otъpočinъkъ 'przerwa w pracy dla nabrania sił, wypoczynek'

Forma ogólnosłowiańska od czasownika przedrostkowego *otъpočinǫti 'odpocząć, wypocząć'; zob. począć

1. przerwa

Definicja

chwila przerwy w działaniu, która ma przynieść spokój i pozwolić nabrać siły

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny

Połączenia

  • długi, krótki; kilkudniowy, kilkutygodniowy, miesięczny; niedzielny, świąteczny; upragniony, zasłużony odpoczynek; odpoczynek psychiczny
  • odpoczynek kierowców
  • odpoczynek od nauki, od pracy, od szkoły
  • odpoczynek po podróży, po trudach; odpoczynek w domu; w łóżku
  • odpoczynek i relaks, odpoczynek i sen; praca i odpoczynek; spokój i odpoczynek, wytchnienie i odpoczynek
  • chwila, czas, okres; dzień, tygodnie; potrzeba odpoczynku
  • praca bez odpoczynku; okazja, prawo, miejsce do odpoczynku
  • czas na odpoczynek
  • potrzebować odpoczynku
  • coś przynosi odpoczynek
  • marzyć, myśleć o odpoczynku

Cytaty

Kiedy myślimy o odpoczynku, najczęściej wyobrażamy sobie jakąś leżankę i – najlepiej – telewizor.

źródło: NKJP: Cezary Sękalski: Sztuka wypoczynku, Głos Ojca Pio, 2007

Po półgodzinie marszu przystanęli na krótki odpoczynek, minął ich samochód terenowy, wzniecając chmurę kurzu.

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odpoczynek
odpoczynki
D. odpoczynku
odpoczynków
C. odpoczynkowi
odpoczynkom
B. odpoczynek
odpoczynki
N. odpoczynkiem
odpoczynkami
Ms. odpoczynku
odpoczynkach
W. odpoczynku
odpoczynki

2. rozrywka

Definicja

czas wolny, wykorzystywany na rozrywkę i wyjazdy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny urlop i wypoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wypoczynek

Połączenia

  • wakacyjny; zasłużony odpoczynek; odpoczynek aktywny
  • odpoczynek z rodziną
  • odpoczynek w górach
  • odpoczynek i rekreacja, odpoczynek i zabawa; odpoczynek i nocleg
  • miejsce; forma odpoczynku
  • miejsce, warunki do odpoczynku
  • miejsce na odpoczynek
  • planować odpoczynek
  • wyjechać na odpoczynek

Cytaty

Ci, którym nie było dane wyjechać na zasłużony odpoczynek, skazani byli na spędzenie ich w domu oraz oferty miejscowych domów kultury.

źródło: NKJP: HoCh: I po feriach...., Życie Podkarpackie, 2009-11-02

[...] Choć większość planuje odpoczynek, bo zbliża się długi weekend, my nie możemy odejść od malutkich pacjentów i zrobić sobie wolnego.

źródło: NKJP: MAL, SAKO: Niektórzy to mają przerąbane, Super Express, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odpoczynek
odpoczynki
D. odpoczynku
odpoczynków
C. odpoczynkowi
odpoczynkom
B. odpoczynek
odpoczynki
N. odpoczynkiem
odpoczynkami
Ms. odpoczynku
odpoczynkach
W. odpoczynku
odpoczynki

Frazeologizmy

wieczne odpoczywanie racz mu dać Panie
wieczny odpoczynek racz mu dać Panie
wieczny odpoczynek
Data ostatniej modyfikacji: 17.08.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj