Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *lěpiti 'powodować, że coś przywiera, przykleja się'
1. formować
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | formować, kształtować |
Połączenia
- lepić bałwana, figurki, garnki, gniazdo, kulę, naczynia, pierogi, śnieżkę, uszka
- lepić rękami
- lepić coś z ciasta, z gliny, z plasteliny, ze śniegu
- lepić ręcznie
- zacząć lepić
- lepić i wypalać; strugać i lepić
Cytaty
Połać śniegu leżała na dziedzińcu, dzieciaki lepiły bałwana. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980 |
|
[...] schowany przed wzrokiem ciekawych, próbował lepić z gliny konie, kozy, a przede wszystkim wspaniałe świstawki! źródło: NKJP: Halina Rudnicka,: Uczniowie Spartakusa, 1996 |
|
Rozcierał zesztywniałe palce i zastanawiał się nad tym, czy pamiętają jeszcze mokry chłód świeżego śniegu. Ale nie pamiętały, tak jak on nie pamiętał już, kiedy ostatnio lepił w dłoniach śnieżkę. źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007 |
|
Joanna zajęta była lepieniem babek z piasku na wiejskiej drodze. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006 |
|
Nawarzyła ryżu z ingrediencjami, sypiąc ziół wszelakich i korzeni, i zaprosiła ich na pilaw. Tadżi lepił z niego tłuste kulki i wtykał do ust każdemu po kolei. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
lepię |
lepimy |
|||
2 os. |
lepisz |
lepicie |
|||
3 os. |
lepi |
lepią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
lepiłem +(e)m lepił |
lepiłam +(e)m lepiła |
lepiłom +(e)m lepiło |
lepiliśmy +(e)śmy lepili |
lepiłyśmy +(e)śmy lepiły |
2 os. |
lepiłeś +(e)ś lepił |
lepiłaś +(e)ś lepiła |
lepiłoś +(e)ś lepiło |
lepiliście +(e)ście lepili |
lepiłyście +(e)ście lepiły |
3 os. |
lepił |
lepiła |
lepiło |
lepili |
lepiły |
bezosobnik: lepiono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę lepił będę lepić |
będę lepiła będę lepić |
będę lepiło będę lepić |
będziemy lepili będziemy lepić |
będziemy lepiły będziemy lepić |
2 os. |
będziesz lepił będziesz lepić |
będziesz lepiła będziesz lepić |
będziesz lepiło będziesz lepić |
będziecie lepili będziecie lepić |
będziecie lepiły będziecie lepić |
3 os. |
będzie lepił będzie lepić |
będzie lepiła będzie lepić |
będzie lepiło będzie lepić |
będą lepili będą lepić |
będą lepiły będą lepić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
lepmy |
|
2 os. |
lep |
lepcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
lepiłbym bym lepił |
lepiłabym bym lepiła |
lepiłobym bym lepiło |
lepilibyśmy byśmy lepili |
lepiłybyśmy byśmy lepiły |
2 os. |
lepiłbyś byś lepił |
lepiłabyś byś lepiła |
lepiłobyś byś lepiło |
lepilibyście byście lepili |
lepiłybyście byście lepiły |
3 os. |
lepiłby by lepił |
lepiłaby by lepiła |
lepiłoby by lepiło |
lepiliby by lepili |
lepiłyby by lepiły |
bezosobnik: lepiono by
bezokolicznik: lepić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
lepiąc
gerundium: lepienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | lepienie |
lepienia |
D. | lepienia |
lepień |
C. | lepieniu |
lepieniom |
B. | lepienie |
lepienia |
N. | lepieniem |
lepieniami |
Ms. | lepieniu |
lepieniach |
W. | lepienie |
lepienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: lepiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lepiący |
lepiący |
lepiący |
lepiące |
lepiąca |
D. | lepiącego |
lepiącego |
lepiącego |
lepiącego |
lepiącej |
C. | lepiącemu |
lepiącemu |
lepiącemu |
lepiącemu |
lepiącej |
B. | lepiącego |
lepiącego |
lepiący |
lepiące |
lepiącą |
N. | lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącą |
Ms. | lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lepiący |
lepiący |
lepiące |
lepiące |
D. | lepiących |
lepiących |
lepiących |
lepiących |
C. | lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
B. | lepiących |
lepiących |
lepiących |
lepiące |
N. | lepiącymi |
lepiącymi |
lepiącymi |
lepiącymi |
Ms. | lepiących |
lepiących |
lepiących |
lepiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: lepiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lepiony |
lepiony |
lepiony |
lepione |
lepiona |
D. | lepionego |
lepionego |
lepionego |
lepionego |
lepionej |
C. | lepionemu |
lepionemu |
lepionemu |
lepionemu |
lepionej |
B. | lepionego |
lepionego |
lepiony |
lepione |
lepioną |
N. | lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepioną |
Ms. | lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lepieni |
lepieni |
lepione |
lepione |
D. | lepionych |
lepionych |
lepionych |
lepionych |
C. | lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepionym |
B. | lepionych |
lepionych |
lepionych |
lepione |
N. | lepionymi |
lepionymi |
lepionymi |
lepionymi |
Ms. | lepionych |
lepionych |
lepionych |
lepionych |
odpowiednik aspektowy: ulepić
Składnia
Rzosobowy | + | lepić | + |
CO +
(z CZEGO)
|
2. sklejać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Połączenia
- lepić skorupy
Cytaty
Ponieważ było to jedenastego listopada, zaczęliśmy robić chorągiewki na akademię. Lepimy te chorągiewki, ale widzę, że dzieci ciągle spoglądają w szybkę nad drzwiami. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Anders, 2008 |
|
Kraj, którego liczni mieszkańcy mogliby żyć z zainwestowanych w dalekich krajach procentów, nic nie robiąc aż do śmierci - a jednak [...] hodują kwiaty i koty [...], grają na pianinach [...], lepią modele samolotów i statków. źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Błogosławiony wiek, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
lepię |
lepimy |
|||
2 os. |
lepisz |
lepicie |
|||
3 os. |
lepi |
lepią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
lepiłem +(e)m lepił |
lepiłam +(e)m lepiła |
lepiłom +(e)m lepiło |
lepiliśmy +(e)śmy lepili |
lepiłyśmy +(e)śmy lepiły |
2 os. |
lepiłeś +(e)ś lepił |
lepiłaś +(e)ś lepiła |
lepiłoś +(e)ś lepiło |
lepiliście +(e)ście lepili |
lepiłyście +(e)ście lepiły |
3 os. |
lepił |
lepiła |
lepiło |
lepili |
lepiły |
bezosobnik: lepiono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę lepił będę lepić |
będę lepiła będę lepić |
będę lepiło będę lepić |
będziemy lepili będziemy lepić |
będziemy lepiły będziemy lepić |
2 os. |
będziesz lepił będziesz lepić |
będziesz lepiła będziesz lepić |
będziesz lepiło będziesz lepić |
będziecie lepili będziecie lepić |
będziecie lepiły będziecie lepić |
3 os. |
będzie lepił będzie lepić |
będzie lepiła będzie lepić |
będzie lepiło będzie lepić |
będą lepili będą lepić |
będą lepiły będą lepić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
lepmy |
|
2 os. |
lep |
lepcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
lepiłbym bym lepił |
lepiłabym bym lepiła |
lepiłobym bym lepiło |
lepilibyśmy byśmy lepili |
lepiłybyśmy byśmy lepiły |
2 os. |
lepiłbyś byś lepił |
lepiłabyś byś lepiła |
lepiłobyś byś lepiło |
lepilibyście byście lepili |
lepiłybyście byście lepiły |
3 os. |
lepiłby by lepił |
lepiłaby by lepiła |
lepiłoby by lepiło |
lepiliby by lepili |
lepiłyby by lepiły |
bezosobnik: lepiono by
bezokolicznik: lepić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
lepiąc
gerundium: lepienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | lepienie |
lepienia |
D. | lepienia |
lepień |
C. | lepieniu |
lepieniom |
B. | lepienie |
lepienia |
N. | lepieniem |
lepieniami |
Ms. | lepieniu |
lepieniach |
W. | lepienie |
lepienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: lepiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lepiący |
lepiący |
lepiący |
lepiące |
lepiąca |
D. | lepiącego |
lepiącego |
lepiącego |
lepiącego |
lepiącej |
C. | lepiącemu |
lepiącemu |
lepiącemu |
lepiącemu |
lepiącej |
B. | lepiącego |
lepiącego |
lepiący |
lepiące |
lepiącą |
N. | lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącą |
Ms. | lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lepiący |
lepiący |
lepiące |
lepiące |
D. | lepiących |
lepiących |
lepiących |
lepiących |
C. | lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
lepiącym |
B. | lepiących |
lepiących |
lepiących |
lepiące |
N. | lepiącymi |
lepiącymi |
lepiącymi |
lepiącymi |
Ms. | lepiących |
lepiących |
lepiących |
lepiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: lepiony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | lepiony |
lepiony |
lepiony |
lepione |
lepiona |
D. | lepionego |
lepionego |
lepionego |
lepionego |
lepionej |
C. | lepionemu |
lepionemu |
lepionemu |
lepionemu |
lepionej |
B. | lepionego |
lepionego |
lepiony |
lepione |
lepioną |
N. | lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepioną |
Ms. | lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | lepieni |
lepieni |
lepione |
lepione |
D. | lepionych |
lepionych |
lepionych |
lepionych |
C. | lepionym |
lepionym |
lepionym |
lepionym |
B. | lepionych |
lepionych |
lepionych |
lepione |
N. | lepionymi |
lepionymi |
lepionymi |
lepionymi |
Ms. | lepionych |
lepionych |
lepionych |
lepionych |
odpowiednik aspektowy: zlepić
Składnia
Rzosobowy | + | lepić | + |
CO
|